Онда махаббат деген не? Осы сауалды жастар, жасөспірімдер жиі қояды. Себебі, олар ғашықтық сезімнің мән-мағынасын ұғынғысы келеді. Осы кезеңде олардың жар тандауы, бірін-бірі ұнатуы, ғашық болуы табиғи заңдылық. Биология ғылымында мұны «инстинк» дейді. Бұл жан-жануарлардың бәріне ортақ. Ал, жануарлардан адамның артықшылығы санаға ие. Абайдың «махаббатсыз дүние бос, хайуанға оны қосыңыз» — деген тұжырымы хайуандардың еркегі мен ұрғашысы бір-бірімен ешқандай ақыл-ойсыз, табиғи жаратылысының заңдылығымен қосылса, адам ой-сана иесі болғандықтан өзінің қосағын өмірден алған таным-түсінігі, ақыл-парасаты арқылы табуға тырысады. Көптеген қазақ ақын-жазушылары Абайдың бұл тұжырымын ұшқары, жаңсақ түсініп ғашықтық сезімді Отанға, ата-бабаға, анаға, балаға деген сүйіспеншіліктен жоғары қойып, махаббатқа көзсіз табынатыны байқалады.
Бұлбұл гүлзарын сүйеді,
Адал адам Отанын сүйеді.
Жауда қалған бұлбұлдан Отанға кайтқан ит артық.
Отан елдің анасы,
Ел ердің анасы.
Отан қадіріне жетпеген өз қадіріне жетпейді.
Отан оттан да ыстық,
жалыны бар шоқтан да ыстық.
өнер алды қызыл тіл
Өнерлі өрде озар,
Өнерсіз жігіт жер соғар.
Өнерлі өрге жүзер.
Ақыл көпке жеткізер,
Өнер көкке жеткізер.
Өнерліге өлім жоқ.
Өнерлінің қолы алтын,
Өлеңшінің сөз алтын.
Білетінің бір тоғыз,
Білмейтінің тоқсан тоғыз
.Білмесең үндеме,
Білгенді күндеме.
Білім гауһар, бағасы жоқ.
Надандық кесел, дауасы жоқ.
Киіміне қарап қарсы алады,
Біліміне қарап шығарып салады.
Күш - білімде, білім - кітапта.
Қына тасқа бітеді,
Білім басқа бітеді.