Тарих тұстарын тереңінен тармақтай түскенімде, тілдің тамырының тереңге таралуынаталпынған тарихшы тұлғалардың, талайды тамсандыратын туындыларымен,толғауларымен, тұжырымдамаларымен таныстым. Тілдің тік тұруына тер төккен талай-талай тарих тағылымдары тектен — текке, тегіннен — тегін туламаған. Түбінде,таптырмас тұста тілге тоқталатынымызды түсінген. Тұлғалардың Түрлі тілдерді танып,тілдесуі тамаша тірлік. Түрлі тілде тілдесе тұрып, туымыздың төрі, тегіміздің тірегі,тәңір тартқан тілімізге тер төге тілдесу түкке тұрмайды. Түрлі тілде тілдесетіндердіңтуған тілде тілдеспей тартынуы түсініксіз. Түсінгенім, түрлі тілде тарсылдатып,тоқтаусыз тілдессең табысты тұлғалармен табысың таразы тұсында тең тұрады.Түсінуге тырыссақ, түрлі тілде тілдесу тыныс — тіршілік тауқыметі. Туған тіліндетілдеспей, түрлі тілде тақылдаған тұлғалардың тағдыры, тіл тыңдармандарының,тілмәштардың, тер төгушілердің тірлігін терісінен тудыруда. Тілдің тізгіні түзу.Түзудіңде түзетулері табылып тұр. Тілге төгілген тоқтаусыз теңгелердің тізімінтүзетіп, таразыласақ. Таразы тұсын талапқа тапсырсақ. Темір тұлпарлы тұлғалар, теміртұлпарға тағылатын талаптан тартынатындай, тұлғаларға түрлі тілде тілдессін,тілдеспесін туған тілінде тілдеспейтіндерге түрлі талап тағайындалып, тарауларментыйымдасақ. Тыйым — түрлі тұстарда тұлғаны толғандырмай тұрмаған. Талап —тұлғаны талаптандыра, талпына түсуге тырыстырған. Туған тілін тыңдамай,тілдеспегендердің толық табысын тоқтатпаса да, тапқан-таянған табысының тиын —тебенін төмендетсе, тіліміз туралы түсінігі таяз тұлғалар тиесілі төлем төлеп тұрса,тілге түскен табыс түсімін, тастанды тұлғалардың тегін тамақтануына тарқатса,төңіректе тұратын тұрғындардан тіл төрағалары тағайындалса, туған тіліміздетамашаланатын телеарна табылса, табылған телеарна түпкір — түпкірдегітұрғындарымызғада тартылса, тілшілердің тақырыптары түгелімен туған тіліміздетарап, тергеушілеріміз тек туған тілінде тергесе, тілден тасалап, тайтарылатындартүбегейлі тергеуге тіркелсе талай тірліктер тыңғылықты тындырылып, тілімізтөңіректегі тілдердің төбесіне тым тақалмасада, таяулайтыны тура. Тегіміз, түбіміз —түрік. Танитын түріктермен тілдескенде тамсанатыным, түпәй — түпәй тілім тасқатілімізді таза, толық тіркестермен, туған тіліндей тоқтаусыз, тамаша тәсілдерментүсініп, түсіндіретін таланттары. Тілімді тым төмендетпеймін, тәңірге тәубә тілімізгетер төгушілердің тізімін тасаға тастамайық. Тіліміздің тарихы тақадай толып тұрсада,түрімізді төмен түсіретініміз, тілімізге титтей талпындыратын, турашыл, тіреушітұлғаларға тапшылығымыз.
Көл — тікелей теңізбен қосылмаған құрлықтар өңіріндегі суға толы дербес ойыстар. Ауқымды кеңістікті қамтитын, суы ащы көл түрлері теңіз деп аталып жүр (Каспий, Арал теңіздері).[1] Жер шарындағы көлдердің жалпы ауданы 2,1 млн. км2 (құрлық ауданының шамамен 1,4%-ы). Ондағы жинақталған судың көлемі 176 мың км3, оның 52%-ы тұщы су, 48%-ы ащы су. Көлде эндемик түрлер, кейде реликт түрлер тіршілік етеді. Жер шарының ең ірі көлі – Каспий теңізі, ең терең көлі – Байкал. Қазақстанда Каспий мен Аралды қоспағанда, 48262 көл бар, олардың жалпы ауданы 45032 км2.[2]
Қазандағы қатықты
Қоян ала қашыпты
Қапелімде бар мекен
Қасқыр әбден сасыпты.
Тарих тұстарын тереңінен тармақтай түскенімде, тілдің тамырының тереңге таралуынаталпынған тарихшы тұлғалардың, талайды тамсандыратын туындыларымен,толғауларымен, тұжырымдамаларымен таныстым. Тілдің тік тұруына тер төккен талай-талай тарих тағылымдары тектен — текке, тегіннен — тегін туламаған. Түбінде,таптырмас тұста тілге тоқталатынымызды түсінген. Тұлғалардың Түрлі тілдерді танып,тілдесуі тамаша тірлік. Түрлі тілде тілдесе тұрып, туымыздың төрі, тегіміздің тірегі,тәңір тартқан тілімізге тер төге тілдесу түкке тұрмайды. Түрлі тілде тілдесетіндердіңтуған тілде тілдеспей тартынуы түсініксіз. Түсінгенім, түрлі тілде тарсылдатып,тоқтаусыз тілдессең табысты тұлғалармен табысың таразы тұсында тең тұрады.Түсінуге тырыссақ, түрлі тілде тілдесу тыныс — тіршілік тауқыметі. Туған тіліндетілдеспей, түрлі тілде тақылдаған тұлғалардың тағдыры, тіл тыңдармандарының,тілмәштардың, тер төгушілердің тірлігін терісінен тудыруда. Тілдің тізгіні түзу.Түзудіңде түзетулері табылып тұр. Тілге төгілген тоқтаусыз теңгелердің тізімінтүзетіп, таразыласақ. Таразы тұсын талапқа тапсырсақ. Темір тұлпарлы тұлғалар, теміртұлпарға тағылатын талаптан тартынатындай, тұлғаларға түрлі тілде тілдессін,тілдеспесін туған тілінде тілдеспейтіндерге түрлі талап тағайындалып, тарауларментыйымдасақ. Тыйым — түрлі тұстарда тұлғаны толғандырмай тұрмаған. Талап —тұлғаны талаптандыра, талпына түсуге тырыстырған. Туған тілін тыңдамай,тілдеспегендердің толық табысын тоқтатпаса да, тапқан-таянған табысының тиын —тебенін төмендетсе, тіліміз туралы түсінігі таяз тұлғалар тиесілі төлем төлеп тұрса,тілге түскен табыс түсімін, тастанды тұлғалардың тегін тамақтануына тарқатса,төңіректе тұратын тұрғындардан тіл төрағалары тағайындалса, туған тіліміздетамашаланатын телеарна табылса, табылған телеарна түпкір — түпкірдегітұрғындарымызғада тартылса, тілшілердің тақырыптары түгелімен туған тіліміздетарап, тергеушілеріміз тек туған тілінде тергесе, тілден тасалап, тайтарылатындартүбегейлі тергеуге тіркелсе талай тірліктер тыңғылықты тындырылып, тілімізтөңіректегі тілдердің төбесіне тым тақалмасада, таяулайтыны тура. Тегіміз, түбіміз —түрік. Танитын түріктермен тілдескенде тамсанатыным, түпәй — түпәй тілім тасқатілімізді таза, толық тіркестермен, туған тіліндей тоқтаусыз, тамаша тәсілдерментүсініп, түсіндіретін таланттары. Тілімді тым төмендетпеймін, тәңірге тәубә тілімізгетер төгушілердің тізімін тасаға тастамайық. Тіліміздің тарихы тақадай толып тұрсада,түрімізді төмен түсіретініміз, тілімізге титтей талпындыратын, турашыл, тіреушітұлғаларға тапшылығымыз.
(https://surak.szh.kz/527797/өңкей-бірдей-әріптен-басталатын-сөздер-тізбегін-құрап-беру)