Жамал Мұсағалиқызы Қаңлыбаева (1923-1974) 1923 жылдың 25 маусымында Семей қаласында дүниеге келген. 1946 жылы Қазақ тау – кен металлургия институтын бітіріп, ҚазақССР ғылым академиясы тау – кен институтының маркшейдер және геодезия бөліміне жұмысқа жіберілді. 1949 жылдан бастап Қарағанды бассейнінің өндірістік учаскесінің шахталарында өзіндік ғылыми жұмыстар жүргізді.
Ж.М. Қаңлыбаеваның ғылыми еңбектері радиоактивті изотоптарды қолдана отырып, массивтің қалыңдығындағы тау жыныстарының қозғалысын зерттеуге арналған. Зерттеу нәтижелері бойынша 1952 жылы «Қарағанды бассейнінде жер асты тау - кен жұмыстарының әсерінен жер бетіндегі орын ауыстыруды есептеу» тақырыбында кандидаттық диссертациясын сәтті қорғады. К зерттеулердің нәтижелерін қорытындылай келе, 1965 жылы Ж.М. Қаңлыбаева «Массивтегі тау жыныстарының қозғалысы процесінің заңдылықтары мен әдістері және жерасты қазбаларының кейбір мәселелері (Қарағанды бассейні негізінде)» тақырыбында докторлық диссертациясын қорғап, техникалық ғылымдар докторы ғылыми дәрежесін алған алғашқы қазақ әйелі болды. 1968 жылы профессор атағы бекітіліп, 1970 жылы Қазақ ССР Ғылым академиясының корреспондент - мүшесі болып сайланды.
Әкім болу – аса үлкен жауапкершілікті талап ететін жұмыс. Себебі халық оларды сайлағаннан кейін сол халықтың мүддесін ойлап, ойларынан шығып, өз жұмысына адал болу керек.
Болашақта мен әкім болып жатсам, менің туған қалам Қарағандыда үлкен өзгерістер болар еді. Ең алдымен үлкен кісілердің жағдайын жасаушы едім – көбінесе қарт кісілердің зейнетақылары дәрі – дәрмектен артылмай, тіпті кей кездері толыққанды азық – түлік алуға жетпей жатады. Сондықтан мен зейнетке шығып, жасы алпыс бестен асқан кісілер үшін барлық қоғамдық көлікті тегін етер едім. Одан кейін ай сайынғы пәтерақы төлемін елу пайызға азайтар едім. Мектептерде арнайы үйірмелер ұйымдастырып, балаларға өнегелі тәрбие мен ғибратты әңгіме айту мақсатында ай сайын қарттарды мектепке шақыртушы едім. Атамыз қазақ «Қарт кісі - қазына» деп бекер айтпаған ғой, үлкеннің өнегесін көріп, батасын алып өскен жас ұрпақ болашақта жаман болмайды.
Келесі ретте жасөспірімдер үшін, яғни олардың бос уақыттарын тиімді пайдалану үшін әрбір ықшам ауданда тегін спорт залдары мен спорт алаңын салтырту мәселесін қолға алар едім. Себебі бос уақытта көрінген нәрсемен айналыспай, одан да спортпен шұғылданса, жаман әдеттерден аулақ болар еді.
Кішкене балаларды да ұмытпай, оларға арналған арнайы, қауірсіз ойын алаңдарын салдыртамын. Қазіргі кейбір ойын алаңдары ескіріп, балалардың өміріне қауіп төндіреді.
Әзірге осы. Жалпы мен әкім болып жатсам, ең алдымен әлеуметтік мәселелерді қолға алуша едім.
Аудармасы.
Жамал Мұсағалиқызы Қаңлыбаева (1923-1974) 1923 жылдың 25 маусымында Семей қаласында дүниеге келген. 1946 жылы Қазақ тау – кен металлургия институтын бітіріп, ҚазақССР ғылым академиясы тау – кен институтының маркшейдер және геодезия бөліміне жұмысқа жіберілді. 1949 жылдан бастап Қарағанды бассейнінің өндірістік учаскесінің шахталарында өзіндік ғылыми жұмыстар жүргізді.
Ж.М. Қаңлыбаеваның ғылыми еңбектері радиоактивті изотоптарды қолдана отырып, массивтің қалыңдығындағы тау жыныстарының қозғалысын зерттеуге арналған. Зерттеу нәтижелері бойынша 1952 жылы «Қарағанды бассейнінде жер асты тау - кен жұмыстарының әсерінен жер бетіндегі орын ауыстыруды есептеу» тақырыбында кандидаттық диссертациясын сәтті қорғады. К зерттеулердің нәтижелерін қорытындылай келе, 1965 жылы Ж.М. Қаңлыбаева «Массивтегі тау жыныстарының қозғалысы процесінің заңдылықтары мен әдістері және жерасты қазбаларының кейбір мәселелері (Қарағанды бассейні негізінде)» тақырыбында докторлық диссертациясын қорғап, техникалық ғылымдар докторы ғылыми дәрежесін алған алғашқы қазақ әйелі болды. 1968 жылы профессор атағы бекітіліп, 1970 жылы Қазақ ССР Ғылым академиясының корреспондент - мүшесі болып сайланды.
Егер мен әкім болсам...
Әкім болу – аса үлкен жауапкершілікті талап ететін жұмыс. Себебі халық оларды сайлағаннан кейін сол халықтың мүддесін ойлап, ойларынан шығып, өз жұмысына адал болу керек.
Болашақта мен әкім болып жатсам, менің туған қалам Қарағандыда үлкен өзгерістер болар еді. Ең алдымен үлкен кісілердің жағдайын жасаушы едім – көбінесе қарт кісілердің зейнетақылары дәрі – дәрмектен артылмай, тіпті кей кездері толыққанды азық – түлік алуға жетпей жатады. Сондықтан мен зейнетке шығып, жасы алпыс бестен асқан кісілер үшін барлық қоғамдық көлікті тегін етер едім. Одан кейін ай сайынғы пәтерақы төлемін елу пайызға азайтар едім. Мектептерде арнайы үйірмелер ұйымдастырып, балаларға өнегелі тәрбие мен ғибратты әңгіме айту мақсатында ай сайын қарттарды мектепке шақыртушы едім. Атамыз қазақ «Қарт кісі - қазына» деп бекер айтпаған ғой, үлкеннің өнегесін көріп, батасын алып өскен жас ұрпақ болашақта жаман болмайды.
Келесі ретте жасөспірімдер үшін, яғни олардың бос уақыттарын тиімді пайдалану үшін әрбір ықшам ауданда тегін спорт залдары мен спорт алаңын салтырту мәселесін қолға алар едім. Себебі бос уақытта көрінген нәрсемен айналыспай, одан да спортпен шұғылданса, жаман әдеттерден аулақ болар еді.
Кішкене балаларды да ұмытпай, оларға арналған арнайы, қауірсіз ойын алаңдарын салдыртамын. Қазіргі кейбір ойын алаңдары ескіріп, балалардың өміріне қауіп төндіреді.
Әзірге осы. Жалпы мен әкім болып жатсам, ең алдымен әлеуметтік мәселелерді қолға алуша едім.