Мен - Арал теңізімін. Қазіргі таңда менің көзден ғайып болып, апатты аймаққа айналып бара жатқаным ешкімді де бейжай қалдырмайтыны анық. Бір кездері ұзыннан-ұзақ созылып жатқан арнам мақта өсіруге қажетті химикаттарға толы тұзды алқапқа айналдым.
Бұл өңірде туындап отырған казіргі экологиялык апаттар салдарынан жыл өткен сайын менің суым азаюда. Менің фаунам мен флорам жойылып бітуге жақын. Осы өңірде тұратын тұрғындардың да әлеуметтік жағдайы бұрынғыдай емес, теңіз суы буға айналып, көптеген алқаптар суалып қалды.
Менің мүлдем жойылып кету мәселем соңғы 10 шақты жылда ғаламдық мәселеге айналып отыр. Осы уақыт ішінде менің жағдайым географ және эколог ғалымдар арасында жиі-жиі пікірталастар туғызуда. Арал мәселесі туралы халықаралық конференциялар ұйымдастырылды. Сол ғылыми жұмыстар бойынша Арал теңізінің мәселесін қолға алып, үкімет біршама шаралар ұйымдастырып, мәселені тұрақтандыру керек деп ойлаймын. Себебі менің біржола жойылып кетуі Орта Азия мен Қазакстанды ғана емес көптеген Шығыс елдеріннің тыныс-тіршілігіне өзгерістер әкелмек. Мен сол баяғы толқындары бір – бірмен тебісіп ойнаған, балығы менсуы мол Арал теңізіне айналғым келеді...
- Сәлеметсіз бе, Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров! Сіздің бала кезден арманыңыз қандай еді?
- Сәлеметсіздер ме! Мен ұшқыш болғым келді. Сол арманымның жетегіне ере бердім.
- ең алғаш әуеге қашан көтерілдіңіз, қандай әсерде болдыңыз!
- 1991 жылы ғарышқа алғаш ұштым. Маған ерекше нәрсе әсер етті. Ол қарияның бата беруі мен халықтың жиналғаны, ас асылып, мені қошеметтегені. Бұндай салт-дәстүр тек қазақтарда ғана бар.
- Сіз ұшу барысын тұңғыш елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевқа ең алғаш рет қазақша рапорт беріпсіз!
- иә, оған ешкім мені мәжбүрлеген жоқ. Ол өз қалауым болды. Себебі, қазақ тілі менің ана тілім.
- ғарышқа қандай зымыранмен ұштыңыз және қанша уақыт сонда болдыңыз?
-"Союз ТМ -13" зымыранымен ұштым. Ғарышта өткізген мерзімім— 7 күн 22 сағат 13 минут.
Арал теңізі туралы монолог.
Мен - Арал теңізімін. Қазіргі таңда менің көзден ғайып болып, апатты аймаққа айналып бара жатқаным ешкімді де бейжай қалдырмайтыны анық. Бір кездері ұзыннан-ұзақ созылып жатқан арнам мақта өсіруге қажетті химикаттарға толы тұзды алқапқа айналдым.
Бұл өңірде туындап отырған казіргі экологиялык апаттар салдарынан жыл өткен сайын менің суым азаюда. Менің фаунам мен флорам жойылып бітуге жақын. Осы өңірде тұратын тұрғындардың да әлеуметтік жағдайы бұрынғыдай емес, теңіз суы буға айналып, көптеген алқаптар суалып қалды.
Менің мүлдем жойылып кету мәселем соңғы 10 шақты жылда ғаламдық мәселеге айналып отыр. Осы уақыт ішінде менің жағдайым географ және эколог ғалымдар арасында жиі-жиі пікірталастар туғызуда. Арал мәселесі туралы халықаралық конференциялар ұйымдастырылды. Сол ғылыми жұмыстар бойынша Арал теңізінің мәселесін қолға алып, үкімет біршама шаралар ұйымдастырып, мәселені тұрақтандыру керек деп ойлаймын. Себебі менің біржола жойылып кетуі Орта Азия мен Қазакстанды ғана емес көптеген Шығыс елдеріннің тыныс-тіршілігіне өзгерістер әкелмек. Мен сол баяғы толқындары бір – бірмен тебісіп ойнаған, балығы менсуы мол Арал теңізіне айналғым келеді...
- Сәлеметсіз бе, Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров! Сіздің бала кезден арманыңыз қандай еді?
- Сәлеметсіздер ме! Мен ұшқыш болғым келді. Сол арманымның жетегіне ере бердім.
- ең алғаш әуеге қашан көтерілдіңіз, қандай әсерде болдыңыз!
- 1991 жылы ғарышқа алғаш ұштым. Маған ерекше нәрсе әсер етті. Ол қарияның бата беруі мен халықтың жиналғаны, ас асылып, мені қошеметтегені. Бұндай салт-дәстүр тек қазақтарда ғана бар.
- Сіз ұшу барысын тұңғыш елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевқа ең алғаш рет қазақша рапорт беріпсіз!
- иә, оған ешкім мені мәжбүрлеген жоқ. Ол өз қалауым болды. Себебі, қазақ тілі менің ана тілім.
- ғарышқа қандай зымыранмен ұштыңыз және қанша уақыт сонда болдыңыз?
-"Союз ТМ -13" зымыранымен ұштым. Ғарышта өткізген мерзімім— 7 күн 22 сағат 13 минут.
- сұхбатыңызға рахмет. Сау болыңыз!