Шығарманы ұлттық мүдде тұрғысынан ашуға тырысыңыз. Шәкәрімнің Абайдан үлгі алуға шақыруының мәні неде? Шәкәрім жастарға қандай міндет жүктейді? Ақынды не мазалайды? Кел, жастар, біз бір түрлі жол табалық,
Арам, айла, зорлықсыз мал табалық.
Өшпес өмір, таусылмас мал берерлік
Бір білімді данышпан жан табалық.

Бұл Абай саудагер ғой ақыл сатқан,
Әртүрлі асылы көп өтпей жатқан.
Тегін білсең –аласың, бос береді,
Тұстасынан ешкім жоқ мұны тапқан.

Құрбыласы қулық пен айла баққан,
Олардан алдамшы деп көңлі қайтқан.
Енді бізге ақылын көрсетіп тұр,
Алушы жоқ па екен деп жастар жақтан.
Ар қайда? Рахым қайда? Әдеп қайда?
Быт-шыт боп неге жүрміз әрбір сайда?
Көз жұмып, «Көппен көрген ұлы той» деп,–
Береді бұл надандық кімге пайда?

Білімдіге білімсіз бағынбай ма?
Іздесе, пендеге жол табылмай ма?
Ақты қойып, арамды әдет етсек,
Денеміз дозаққа өзі жағылмай ма

тапсырма. Мәтінді тыңда. Оқы.

Менің атам – ағаш шебері. Атамның шеберханасы бар. Шеберхан

ағаштан бұйымдар жасайды. Атамның жанында көмекшісі бар. Ол кiсine

былтыр ағаштан қамшы, домбыра, қобыз жасады. Оларды оюмен өрной

теді. Домбыраның бетіне «қошқармүйіз» өрнегін салды. Қобыздың бетіне

«мүйіз» өрнегін салды. Ал қамшының сабына «Сынықмүйіз» өрнегін салды

Былтыр Қазақстан Республикасы Ұлттық мұражайында Қазақ ханды-

ғының 550 жылдығына арналған «Зергерлік өнер» атты көрме өтті. Атам

көрмеге ағаштан жасаған бұйымдарын қойды. Көрмеге келушілер қолөнер

бұйымдарын ұнатып, қызықты.

перевести на русский нужна

Үй-ішілік тұрмыста күніне қанша бұйым қолымыздан өтеді десеңші. Егер соның бәрі суретшінің қолынан шықса, дереу өнер туындысына айналар еді. Осындай керекті де, келісті бұйымдар туғызатын онерді сәнді бұйымдар жасау өнері дейміз.

Міне, стол үстінде қоңырқай құмыра тұр. Оған көктемде көгілдір жауқазын, күзде нарт қызыл не ақ шаңқан астра күлі салынады. Егер әжелеріміз жинап-терген қоқыр соқырды ақтарып көрсек, қып-қызыл әтештер кестеленген қол орамалды жылтылдаған мөлт қара қорапшаларды табар едік.

Ресейде қол өнерімен айналыспаған бірде-бір өлке болған емес. Халық шеберлерінің сиқырлы өнерінің құпиясы ұрпақ тан ұрпаққа асыл мұрадай мирасқа қап отырды.

Волгада әйелдер жылтыраған шырағдан түбіне отырып алып, ұзақты түнге кесте тігетін. Олардың инесінен шығып жатқан әшекей біресе ағаш бұтағын, біресе нәзік гүлді, біресе әйнекке қатқан аязды еске түсіретін.

Қазіргі Горький облысындағы Хохлома селосының ісмерлері ағаш бұйымдарға албыраған күзгі орманның әр алуан өрнектерін нақыштайтын. Киров (бұрынғы Вятка) түбіндегі көне Дымковода мүйізі едірейген кішкене бұғылар, атқа мінген бала, бала әлдилеген күтуші, албыраған-жалбыраған алабажақ киім киген сәнқой әйел - сан алуан ойыншықтар жасалатын. Ол фигуралар әуелі саздан жасалып, пешке сап күйдірілетін, сосын әр алуан түске боялатын.

Халық шеберлерінің қолынан шыққан кілемдерді айтсаңызшы! Қызыл арайдай шұғыла шашқан теке кілемі, ию-қию өрнектер тоғысқан украин, дағыстан, армян, өзбек кілемдері көздің жауын алмай ма!

Төңірегіміз толы сәнді бұйымдар. Мебельдер де, перделер мен киімдер де - түгел дерлік суретшілер салған жоба бойынша жасалған. Халық қол өнері - сәнді бұйымдар жасау өнерінің бір түрі ғана. «Бесеге» - латынның «әшекейлеу» деген сөзі. Декоратор-суретші спектакльдерге декорация жасайды, музейлердің, театрлардың, қоғамдық үйлердің қабырғалары мен төбелерін жасаулайды. Үйлердің сыртқы қабырғаларына сурет салады.

Осының ішінен таңдап сөйлемдер жаза аласын!