Символы Оқылым ЖАЗЫЛЫМ
5-тапсырма. Мәтінді оқы. Қою қаріппен берілген сөздердің мағынасын
анықта. Әрқайсысына екі сөз тіркесінен құра.
Ақсу-Жабағылы қорығы алуан түрлі реликтілі есімдікке бай. Мұнда
жеміс-жидек, Альпі шалғыны, дәрілік өсімдіктер т.б. өседі. Қорықтың
грейс қызғалдағы. Қызғалдақ, сарғалдақтар алғаш Ано-
Жабағылыда өсірілген.
Қорықтың таулы бөлігі - мәңгілік мұздықтар. Ондағы түпсіз
көгілдір, мұздай тау көлдері айнадай шағылысады. Тік жартастардан
сарқырамалар ағады.
Қорық аң-құсқа бай. Онда таутеке, елік, марал, қар барысы, а
борсық, мензбир суыры, ондатр т.б. аңдар мекендейді. Гималай ұлары
некілік, бүркіт, қарақұтан, бозторғай, сарыторғай, шымшық т.б. құстар
сарыбауыр кесіртке, жылан, құрбақалар мекендейді. Қорықтың ланд
шафтысы ерекше. Онда шөлейттер де, ылғалды жазықтар да, аршалы
ну ормандар да бар. можно из них 5 вопросов мне
не келін түскен кезде ұл немерелі болу үшін оған ырымдап алғаш сойылған малдың ұлтабарын жегізеді.
* * * * * * * *
Жүкті әйел болса, біреудің үйне өз дастарқаннынан апарған дәмді «қыз тауып қоям» деп жемейді..
* * * * * * * *
Жүкті әйел шашын кеспейді. Өйткені мұндай қылықтан бақ таяды, іштегі баланың бақыты кемиді, кемтар туылады, қол-аяғы қысқа болады деп ырымдалады.
* * * * * * * *
Үлкен кісілер қонақта болған үйден келініне дәм әкеліп береді. Өйтпесе, дәметкен балалы жас келіншектің төсі ісіп кетеді.
* * * * * * * *
Ер баланың кіндігін ырымдап, «үй күшік болмасын» деп қырдан асырып лақтырып жібереді, ал қыз баланың кіндігін «үйдің құты болсын» деген оймен от басы, ошақ түбіне көмеді.
* * * * * * * *
Ұзақ жолдың азабын тартып келген жолаушыны жаңа босанған әйелдің үстіне кіргізбейді. Ол өте жақын туыс болса ғана біраз тынығып, жуынып-шайынып, сыртқы киімдерін шешіп, жеңілденгеннен кейін барып кіруге тиіс. Өйткені, жол азабын тартып келген қонақтың түрі сұсты, қабағы қатулы,өңі шаршаңқы болады. «Дүние есігін жаңа ашқан сәби мен бар сүйегі босап, әлсіреп жатқан ана шошып қалмасын, секемденбесін, сырттан кірген қонаққа ілесіп келіп, жын жабы деп ырымдаған.