Дмитрий Иванович Менделеев 1834 жылы 27 қаңтарда Ресейдің Тобольск қаласында көпбалалы отбасында дүниеге келген. Әкесі Иван Павлович Менделеев Тобольск гимназиясының директоры және танымал ұстаз болған. Ал анасы Мария Дмитриевна бар өмірін балаларына арнаған мейірімді жан еді. Олар мектептің бөлмелерінде тұратын. Отбасының он жетінші баласы болған Дмитрий Менделеев осы гимназияда дүниеге келеді. Сол жылдары отбасына қуаныш пен қиыншылықтар да қатар келген еді. Себебі әкесі Иван Павловичтің көз жанары нашарлап, жұмыстан шығуына тура келеді. Әкесі жұмыстан кететіндіктен, тұрып жатқан бөлмелерін де өткізіп береді. Оның үстіне ол уақытта Тобольскіде азғантай зейнетақымен күн көру мүмкін емес еді.
Сондықтан бар ауыртпалық анасының мойнына түседі. Осындай қиын сәттерде олардың отбасына анасының ағасы Василий Дмитриевич Корнольев көмектеседі. Ол Аремзян ауылындағы әйнек жасайтын өзінің зауытын басқаруды қарындасы Марияға тапсырады. Сөйтіп, Менделеевтар отбасы Аремзянға қоныс аударады. Зауытты басқарумен қатар, баубақша егіп, үй құстары мен ұсақ малдар ұстайды. Әрине, мұның бәрін жайғастыру тек ақылды әрі ер мінезді әйелдің ғана қолынан келетін еді. Анасы өз бетімен сауат ашқан, өте пысық жан болатын.
Сауатты жазып қана қоймай, кітапты да көп оқыған. Өзінің жеке бай кітапханасы болды. Отбасының қаржылық жағдайының нашарлығына қарамастан, бірде-бір кітабын сатқан емес, керісінше, «Мен бүкіл қуаныш пен жұбанышты осы оқудан табамын» дейтін. Балаларын да төрт-бес жасынан оқуға үйретті. Кешкісін барлығы музыка тыңдап, фортепианода ойнайтын. Көп ұзамай Менделеев әкесі Иван Павлович Менделеев қайтыс болды. Әкесінен ерте айырылуы ұлы ғұламаның балалық шағына қатты әсер етті.
Дмитрий Менделеев ұлы ғалым,химик,физик,метролог
Дмитрий Менделеев биография
Дмитрий Иванович Менделеев 1834 жылы 27 қаңтарда Ресейдің Тобольск қаласында көпбалалы отбасында дүниеге келген. Әкесі Иван Павлович Менделеев Тобольск гимназиясының директоры және танымал ұстаз болған. Ал анасы Мария Дмитриевна бар өмірін балаларына арнаған мейірімді жан еді. Олар мектептің бөлмелерінде тұратын. Отбасының он жетінші баласы болған Дмитрий Менделеев осы гимназияда дүниеге келеді. Сол жылдары отбасына қуаныш пен қиыншылықтар да қатар келген еді. Себебі әкесі Иван Павловичтің көз жанары нашарлап, жұмыстан шығуына тура келеді. Әкесі жұмыстан кететіндіктен, тұрып жатқан бөлмелерін де өткізіп береді. Оның үстіне ол уақытта Тобольскіде азғантай зейнетақымен күн көру мүмкін емес еді.
Сондықтан бар ауыртпалық анасының мойнына түседі. Осындай қиын сәттерде олардың отбасына анасының ағасы Василий Дмитриевич Корнольев көмектеседі. Ол Аремзян ауылындағы әйнек жасайтын өзінің зауытын басқаруды қарындасы Марияға тапсырады. Сөйтіп, Менделеевтар отбасы Аремзянға қоныс аударады. Зауытты басқарумен қатар, баубақша егіп, үй құстары мен ұсақ малдар ұстайды. Әрине, мұның бәрін жайғастыру тек ақылды әрі ер мінезді әйелдің ғана қолынан келетін еді. Анасы өз бетімен сауат ашқан, өте пысық жан болатын.
Сауатты жазып қана қоймай, кітапты да көп оқыған. Өзінің жеке бай кітапханасы болды. Отбасының қаржылық жағдайының нашарлығына қарамастан, бірде-бір кітабын сатқан емес, керісінше, «Мен бүкіл қуаныш пен жұбанышты осы оқудан табамын» дейтін. Балаларын да төрт-бес жасынан оқуға үйретті. Кешкісін барлығы музыка тыңдап, фортепианода ойнайтын. Көп ұзамай Менделеев әкесі Иван Павлович Менделеев қайтыс болды. Әкесінен ерте айырылуы ұлы ғұламаның балалық шағына қатты әсер етті.
решить тест:
63.Омоним сөздерді табыңыз.
А) Бас, аяқ.
В) Мұғалім, оқушы.
С) Бас, жақ.
D) Ара, бас.•
Е) Үлкен, кіші.
64.Тура мағыналы сөзді табыңыз.
А) Суық сөз.
В) Ыстық ықылас.•
С) Ақниетті.
D) Жақсыадам.
Е) Тереңойлы.
65.Синонимдік қатарды көрсетіңіз.
А) Зор, үлкен.
В) Бай, кедей.
С) Пайдалы, зиян.
D) Туған, қайтыс болған.
Е) Кең, тар•
66.Үнді дыбыстары бар сөздітабыңыз.
A) Наным.
В) Жаға.•
С) Отбасы.
Б) Көкжиек.
Е) Бастық
67.Түбір сөзді табыңыз.
А) Кісі.
В) Апам.•
С) Дастарханға.
Д) Бауырының.
Е) Үйде.
68.Буын үндестігі сақталмаған сөзді көрсетіңіз.
А) Оқушы.
В) Орман.
С) Ғарышкер.
Д) Мектеп.
Е) Дәптер.•
69.Мақалды толықтырыңыз.
Жеті жұрттың тілін біл,
Жеті түрлі біл.
А) ақыл. •
В) әдет
С) тарих
D) білім
Е) көңіл
70.«Дәулет» сөзінің синонимін табыңыз.
А) Аз.
В) Байлық.
С) Үлкен.
D) Бас.
Е) Қас.•
71.Қай септікте тұрғанын көрсетіңіз: «Студенттен».
А) Барыс септік.
В) Шығыс септік.
С) Атау септік.•
D) Ілік септік.
Е) Табыс септік.
72.Толықтырыңыз.
«... кітабыңыз өте қызық екен.»
А) Сіз. •
В) Біздің.
С) Сенің.
D) Сіздің.
Е) Мені
73.Негізгі зат есімді табыңыз
A) бала,кітап,университет;
B) бала,білімді,қысқы;
C) кітап,баладай,қалалық;•
D) университет,бақытты,денсаулық;
E) мектеп,кітап,таудай;
74.Біріккен сөзді атаңыз:
A) тасбақа,қолшатыр;
B) ҚСТУ,ЖҚС;•
C) аяқ киім,қант сауыты;
D) ата-ана,бала-шаға;
E) аты-жөні,сиыр еті;
75.Киіз үйдің басты бөлшектерін көрсетіңіз
A) ошақ, босаға,кереге
B) кереге, шаңырақ, уықтар
C) есік, уықтар, шаңырақ•
D) түндік,кереге, ошақ
E) адырна, кебеже, уықтар
76.Реттік сан есімі бар сөйлемді атаңыз:
A) Жиырмасыншы томды бер;
B) Алтаудың біріне берсең болады;
C) Үш жігіт кірді;
D) Біз екеуміз;•
E) Бесеуіміз бардық;
77.Дұрыс жазылған сөзді табыңыз:
A) адамдікі;
B) адамдыкы;
C) адамтікі;•
D) адамнікі;
E) адамдіқы;
78."Білім кілті - тіл" дұрыс аудармасын көрсетіңіз.
A) Знание - сила•
В) 3нание ключ к языку.
С) Язык и знания сила
D) Язык- ключ к знаниям
E) Люби и береги свой язык.
79.Колледж бітіргенде,студент қандай білім алатынын анықтаңыз.
А) Кәсібибілім.
В) Арнайы орта.
С) Жоғарыбілім.
D) Орта білім.
E) Бастауышбілім.•
80.Қазақтың үш жүзініңбасынқосқанхандыанықтаңыз.
А) Кенесары хан.
В) Әбілхайыр хан.
С) Қасым хан.•
D) Абылай хан.
Е) Тәуекел хан
81.Ядролық қаруға қарсы қоғамдық қозғалыстың атауын белгілеңіз.
А) «Жас Алаш»
В) «Жер - Ана» •
С) «Невада – Семей»
D) «Жасыл ел»
Е) «Экология»
82.Есік қорғанынан табылған ескерткішті көрсетіңіз.
А) Алтын адам.•
В) Алаша хан кесенесі.
С) Көне кітаптар.
Д) Қожа Ахмет Йасауи кесенесі.
Е) Айша биби кесенесі
83.Махамбет Өтемісұлының жауынгер досы, көтеріліс басшысын табыңыз.
A) Шернияз
B) Есет батыр
C) Жәңгір
D) Әбілқайыр•
E) Исатай
Объяснение:
Все ответы отмечены •