Среди бескрайних казахских степей в своей юрте жили были Аксакал со своею Апой. Был тот аксакал знатный чабан, пас тысячное стадо баранов. Вернее баранов пасли двенадцать сыновей Аксакала, да сорок внуков, а Аксакал в юрте сидел, на домбре играл, в общем - руководил процессом. Замесила как то раз Апа тесто и сготовила баурсак. Поставила его на дасторхан остывать, а сама села с Аксакалом кумыс пить. Спрыгнул баурсак с дастархана и покатился себе в степь, распевая длинную казахскую песенку. Ой – бай, шайтан! Воскликнул Аксакал, но догонять баурсак не стал, лень ему под кумысом было за баурсаками гоняться . А баурсак не далеко укатился – застрял в колючих зарослях джингиля (верблюжей колючки), где и зачерствел окончательно под жарким казахским солнышком. Мораль сей сказки такова: Ежели хороший казахский батыр за один присест съедает целого барана и выпивает бурдюк кумыса, нахрена ему баурсак? От мучного вообще полнеют.
Қазақтардың ет даярлаудағы ең әйгілі ұлттық ерекшелікке ие тәсілдерінің бірі — қазы аудару. Жылқының ішегін жуып-тазартып, оған бір-бірлеп тілінген, әрі тұздалып, бұрыш сияқты дәмдендіргіштер қосылған жылқы қабырғасын майымен тығып, содан соң ішектің екі ұшын мықтап байлап арысқа асып кептіреді. Шамамен бір айда қазы мейіздей болып кебеді. Басқа іріқараның етінен жасалғаны шұжық деп аталады.Қазы майдың қалыңдығы 5 сантиметрге дейiн шөгiнделуi нәтижесiнде пайда болады. Бұл бөлiк пiсiрiлген түрiнде де, сүрленген түрiнде де өте құнды боп саналады. Қазыны әзiрлеу үшiн көкiрек қуысының әрбiр жартысынан (бұлшық еттерi бойынша) сүйектiң, қабырғаның тұтастығын бұзбай 6-дан бастап, 17-мен аяқтай отырып кеседi. Қабырғаны омыртқадан ажыратады, жұбымен: алтыншыны жетiншiмен, сегiзiншiнi тоғызыншымен және т.б. кеседi. Әрбiр жұптан iшкi жағынан шемiршектерiн алады, қабырғалар арасындағы талшықтарды қабырғалардың омыртқамен қосылған жерiнен бастап олардың шемiршекпен қосылған жерiне дейiн кеседi.Қазының әрбiр қабатына тұздау қо не тұз себедi, 24 сағат сақтайды, тұзсу құяды және 2-3 тәулiк сақтайды. Одан соң қабырғаларды суық суға шылап қояды да, 1-2 сағат жылы сумен шаяды. дайын қабырғаларды жылқы не сиыр iшегiне салып, жiппен байлайды. Iшек қабатындағы қазыны 50-60 С-та қою түтiнге 12-18 қақтайды және 12 С-тық температурада 2-3 сағат салқындатады.[1]Кере қазы, сере қазы — семіздің бармақ пен шынашақ арасына тең қазы.Табалдырық қазы — аса қалың, айналдыруға келмеген өте семіз қазы; кей жерлерде табан қазы деп атайды.Би қазы — бүйен ішекке тыққан, шұжық тәрізді жуан қазы.Дөңбек қазы (бұжбан қазы) — ішекке сыймағандықтан тілкем күйінде сақталған қазы.Қазы малдың жасына қарай да жіктеледі. Сүт емген құлын-тайдың еті мен қазы-қартасы жылқы етінің дәмдісі. Ал құнажын, дөнежін, қүнан-дөнен, бес-алты жасар мал етінің дом татымы, хош иісі, нәрі, маңызы, құнары, кенеуі, күш-қуаты, жұғымы, жұмсақтығы, өң-түсі жағынан жылқы еті дейтін табиғи атына сай келеді. Жасы алты-жеті ден асқаннан кейінгі жылқы етінің де, қазысының да табиғи сапасы төмендей береді. Шау тартқан сайын еті қатайып, майы сарғайып, жылы-жұмсағының жылтырағы сорпа бетіне шыққыш болады. Қазы майсөк. Кеңдеу ыдысқа сөк салынып, үстіне пісіп жатқан қазының бетінен қалқып алынған майлы сорпа құйылады. Жақсылап араластырылады да, ыдыстың қақпағы 20—25 минуттай жабылып қойылады. Содан соң тостағанға немесе кесеге салынып, дастарқанға әкелінеді. 1 кесе сөкке 1 кесе майлы сорпа.Қазы жент. Сөкке жылқы қазысының ұсақтап туралған майы, қант және ірімшік ұнтағы қосылып араластырылады да, біраз жаншылады. 2—3 кесе сөкке — 1,5 кесе ірімшік ұнтағы, 2 кеседей ұсақтап туралған қазы майы.
Среди бескрайних казахских степей в своей юрте жили были Аксакал со своею Апой. Был тот аксакал знатный чабан, пас тысячное стадо баранов. Вернее баранов пасли двенадцать сыновей Аксакала, да сорок внуков, а Аксакал в юрте сидел, на домбре играл, в общем - руководил процессом.
Замесила как то раз Апа тесто и сготовила баурсак. Поставила его на дасторхан остывать, а сама села с Аксакалом кумыс пить. Спрыгнул баурсак с дастархана и покатился себе в степь, распевая длинную казахскую песенку.
Ой – бай, шайтан! Воскликнул Аксакал, но догонять баурсак не стал, лень ему под кумысом было за баурсаками гоняться . А баурсак не далеко укатился – застрял в колючих зарослях джингиля (верблюжей колючки), где и зачерствел окончательно под жарким казахским солнышком.
Мораль сей сказки такова: Ежели хороший казахский батыр за один присест съедает целого барана и выпивает бурдюк кумыса, нахрена ему баурсак? От мучного вообще полнеют.