СОЧ
Соғыс – күйретуші күш! Дәл солай! Барды жоқ ететін, тауды жер ететін. Жер бетіндегі тіршілік атаулының бәрін жалмап жұтатын ажал. Сол қанды кезеңді еске түсіріп, елестететін газет-журнал матералдары немесе радиотелехабарлар, кинолар аталар ерлігін мақтаныш тұта бізге жеткізді. Иә, содан бері жарты ғасырдан астам уақыт өтсе де, еш нәрсе де ұмытылған жоқ.
Соғыс - атауы құлаққа жағымсыз, тіршілікті қан жылататын, қайғы-қасіретке толы қаралы сөз. Осыдан 75 жыл бұрын жер бетін шарпыған сол сұрапыл Ұлы Отан соғысы еді. Неміс фашистерінің аңсап келген арманына 4 жыл ішінде батырларымыз қажымас ерліктерімен тосқауыл берді. Фашистер мақсаты жер бетін отарлап билік құру еді. Өзара одақ құру арқылы Германия, Италия секілді елдер бүкіл әлемді өздеріне қаратпақ болған. Тынышымен өмір кешкелі жүрген халықтың берекетін алған фашистер жоспары іске аспай, өздері сол соғыстың зардабын тартты. Бұл соғысқа 61 мемлекет жан-жақтан атсалысты. Р.Қошқарбаев атамыздың ерлігі тарихта өз ізін қалдырды. Б.Момышұлы Ә.Молдағұлова М.Маметова Т.Бигелдинов М.Ғабдуллин секілді батырларымыздың ерлігі арқасында қазіргі тату өмірімізге, бейбіт заманымызға, қуанышты күнімізге жеттік. Қазіргі таңда батырларымыздың ерлігіне орай шаралар өтуде, тіпті, есімдеріне байланысты көшелер, кітап-жинақтары, ауыл атаулары берілді. Батырларымыз болашақ ұрпақ үшін жанын құрбан етті.
1-тапсырма. Мәтінге 5 сұрақ құрастырамыз
(Составить 5 во к тексту)
Табысты адамдар таңертең ерте тұрады (себебі бұл сөз 3-жақта айтылып тұр). Бірақ бұл өте ерте тұрып алуды көздемейді. Тек сіз үлгеретін уақытыңызды анықтап алыңыз, сосын сол уақытта (түбір сөз қатаң дыбыстан аяқталып тұрған соң, оған жалғанатын қосымша да қатаң дыбыстан басталуы керек) тұрып үйреніңіз. Бизнесмендер (бұл жерде көптік мағынада айтылып тұр) әрқашан да жұмысқа ерте барады. “Ерте тұрған адамның ырысы да, бір ісі де артық” екенін ұмытпаңыз. «Pepsi» компаниясынің бұрынғы төрағасы – Стив Рейнмунд таңғы 5.00-де тұрып, 7 шақырымды жүгіріп өтеді екен. Ал “Apple” компаниясының бас директоры Том Кук таңғы 5.00-де жаттығу залында (сөздің түбірі жуан дауысты дыбыстан болған соң, оған жалғанатын қосымша да жуан) болады. Табысты адамлар бір күннің жоспарын жазып алады. Күнді қалай өткізетінін біледі (себебі 3-жақта айтылып тұр). Өйткені әр минуттің олар үшін құны бар. Олар жоспардағы істерінің тәртібін (нені? деген сұраққа жауап беруі керек) бұзса, талай мәселелері шешілмей қалатынын түсінеді.
Тарихи әндер халық ауыз әдебиетінің жанры ретінде
Өткен жылдан бастап адамдар өз өмірі, маңызды оқиғалар туралы ән айтады. Уақыт өте келе бұл оқиғалар өткеніне қарай кетеді, олардың қатысушылары өледі. Әндердің өзі де ертеден келе жатыр, бірақ олар ұмытылмайды — адамдар ән айтуды жалғастыруда. Маңызды оқиғалар мен өткеннің көрнекті тұлғалары бейнеленген әндер Тарихи деп аталады. Көне тарихи әндерде халықтың шетелдік жаулап алушылармен және жұмыс берушілермен ерлік күресі туралы айтылады. Олар патриотизмнің жоғары рухымен ерекшеленеді. Онда даңқты жорықтар мен тамаша жеңістер, Жауынгерлік Даңқ ауыр жолдары туралы ән айтады. Сонымен қатар, онда адам армандары мен үміттері көрініс тапты, онда орыс халқының" оның мейірімділігі, жомарттығы, жан-жақтылығы.