СОЧ жылдың16маусымы ресми емес мереке-Үтік күні.Осы күні американдық өнертапқыш Сэли Генри электрүтігін ойлап тапты. Үтік—киім-кешектердің мыжылыстарын тегістейтін,яғни үтіктейтін тұрмыстық техника. Тігін жұмыстары кезінде ылғалды-жылу мен матаны тегістеу, тігістерді жатқызу, бөлшектерді созу және отырғызу,желімдеу,форма беру үшін үтік өте қажет. Алайда үтіктеу бір қарағанда оңай көрінгенімен, іс жүзінде кейбір маталардың қыртысын жазуға біраз әрекеттену керек екенін байқаймыз.
Киім қыртысын жаюдың амалдары. Бірінші кезекте матаның ішкі жағында орналасқан зат белгісіне назар аударыңыз. Онда затты қалай күту керек тігі жайлы барлық мәліметтер жазылады. Егер үш нүктелі үтік белгісі тұрса, бұл матаны максималды температурада үтіктеуге болады дегенді білдіреді. 200С дейін температурамен мақта, зығырматаларын үтіктеуге болады. Екі нүктелі үтік белгісі орташа температурада, 130С дейін температурамен жібек, вискоза, полиэфир, полиэстерден жасалған киімдерді үтіктейді. Ал бір нүктелі үтік белгісі сәл қыздырылған 120С дейін температурамен нейлон, капрон, вискоза, полиакрил, полиамид, ацетатты ұқыптап үтіктеу керек екендігін білдіреді. Үтік белгісі сызылған болса,онда бұл затты үтіктеуге болмайды деген сөз.
Үтіктеу кезінде су сепкішті пайдалан бағаныңыз жөн, кейбір кезде бұл жібек матаның бетіне даққалдыруы мүмкін. Үтіктің су қоймасындағы судың мөлшерімен тазалығын қадағалауды ұмытпаңыз. Тек таза суды пайдаланыңыз.
Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып,жауап беріңіз.
1. Мәтін бойынша берілген шартты белгілерді ашып жазыңыз.
2. Бір нүктелі белгі мен қандай мата түрін үтіктейміз?
А)вискоза,зығыр,нейлон,капрон
В)мақта,зығыр,полиакрил, полиамид
С)жібек,вискоза, полиэфир,полиэстер
D)нейлон, капрон,вискоза,ацетат
3.Үтіктеудің маңызын мәтіннен тауып,тізбектеп жазыңыз.
4. Қалай ойлайсыз, үтіктеуде шартты белгілерді білу қажет пе? Себебін жазыңыз.
5. Зат белгісін қай жерден табуға болады?
% верно
Наурыз - түркі тайпаларының мүшел есебі бойынша жыл басы саналатын бірінші ай, ойын-сауық және наурызкөже жасау мерекесі. Бұл күні қазақтар да наурыз жырын айтып, наурыз тойын өткізеді. 1917 жылғы қазан төңкерісінен кейін қүрылған Кеңес өкіметі бұл мерекені діни кертартпа рәсім деп тауып, 1926 жылдан ресми тойлауға тыйым салды. Тек елімізде демократиялық ағым бел ала бастаған 1988 жылдан бүкілхалықтық мейрам ретінде атап өтілетін болды. Абай «Біраз сөз қазақтың қайдан шыққаны туралы» деген тарихи мақаласында Наурыз тарихын көшпелі халықтардың сонау «хибаги», «хүзағи» деп аталған заманға дейін апарып: «Ол күнде Наурыз деген бір жазғытұрым мейрамы болып, наурызнама қыламыз деп, тамаша қылады екен. Сол күнін «Ұлыстың Ұлы күні» дейді екен», - деп жазады. Ақын Наурыз тойын дінге жанастырмай, кектем мерекесі екенін ашық жазады да, «Ұлыстың Ұлы күні» деген сөздің өз заманында алғашқы мәнін өзгертіп, Құрбан айтқа байланысты айтыла