sellvladklim00oy13em

07.06.2021 04:58 •  Қазақ тiлi

СОР по казахскому языку Оқылым
Қазақстанның жерінде пайдалы қазбалар бар. Қазақстанның жері кең — байтақ және өте бай. Табиғаты әр алуан. Қазақстанда Менделеев кестесінің барлық дерлік элементтері бар. Пайдалы қазбалар қолдануына қарай үшке бөлінеді: жанғыш пайдалы қазба, кенді пайдалы қазба, кенге жатпайтын пайдалы қазба. Жанғыштарға - тас көмір, қоңыр көмір, мұнай, газ, кенді - алюминий, мыс, қорғасын, күміс, мырыш, кенге жатпайтын пайдалы қазбалар - ас тұзы, фосфор, құм, саз, цемент. Пайдалы қазбаларды геологтар зерттейді. Қазақтың тұңғыш геологі ол - Қаныш Имантайұлы Сәтбаев. Жанғыш пайдалы қазбалардың қатарына тас көмір жатады.
Менделеев кестесіндегі 105 элементтің 99 - ы біздің еліміздің кен қойнауында бар. 70 элементтің қоры барланып зерттелген. Ал өндіріске 60 - тан астам элемент тартылған. Тас көмір - ең көп өндірілетін пайда қазба. Біздің елімізде тас көмірдің қоры өте мол. Тас көмірдің аса ірі кен орны-Қарағанды. Екібастұзда ашық әдіспен арзан көмір өндіріледі.
Мұнай - өте қызулы отын. Ол күл қалдырмай түгел жанып кетеді.

1-2. Мәтіннен берілген сөздердің антоним, синонимдерін табыңыз.
Халқымыздың (синоним)
Жанбайтын (антоним)

3.Берілген тұжырымдардан бір «жалған» ақпаратты анықтаңыз.

№
Мәтіндегі ақпарат
Шын
Жалған
1
Қазақстанның жері кең — байтақ және өте бай.

2
Қазақстанның жерінде пайдалы қазбалар жоқ.

3
Екібастұзда ашық әдіспен арзан көмір өндіріледі.

Сұрақтарға толық жауап беріңіз.
А) Қазақстанның жері қандай?

Ең көп өндірілетін пайдалы қазба? В)

Жазылым
Берілген тапсырманың жазба жұмысын орындаңыз. Сөздерді орфографиялық нормаға сай жазып, қосымшаларды дұрыс жалғаңыз, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерін орынды қолданыңыз. Мәтін 50-70 сөзден кем емес болуы керек.
«Қазақстанның жер байлығы»

​