составить 6 во до 23:00 23 апреля ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ
МӘТІНМЕН ЖҰМЫС
5-тапсырма. Мәтінді тыңда. Оқы.
Қазақ даласында қолөнер ерте дамыған. Қазақ халқы күнделікті
тұрмысқа қажет заттарды қолдан жасаған. Оларды талғаммен әшекейле-
ген. Қазақтар киіз басып, сырмақ жасау, кесте тігу, алтын-күмістен әшекей
жасау технологиясын керемет меңгерген.
Қазақ жерінде өмір сүрген массагеттер барлық затты әшекейлеген.
Ол туралы Геродот: «Олардың барлық заты алтын мен мыстан жасалған.
Соғысқа қажет құралдары, оқтары мен айбалталары мыстан жасалған.
Баскиім, сәукеле, белдік, әшекейлері алтын-күмістен, асыл тастардан
жасалған. Сондай-ақ атәбзелдері, құрал-сайманы мыстан жасалған, ер-
тұрманы алтынмен әшекейленген», – деп жазады.
Қазақта ою-өрнек кең тараған. Қазақтың ою-өрнегі халықтың ойы
ұшқыр, талғамы биік болғанын көрсетеді. Ғимараттарды, жиһаз, ағаштан
жасалған ыдыстарды ою-өрнекпен әшекейлеген. Ою-өрнек — Ұлы дала
өркениетінің бір түрі.
Балаға ат қою
Қазақта бала туғаннан кейін ел ішіндегі аса құрметті қария(ға) немесе бала(ның) атасына, әжесі(не) немересінің атын қойғызады. Ат қоюдың өзінен бүкіл бір халықтың ұлттық ерекшелігі, ой-арманы, түсінігі ап-айқын көрініп тұрады. Мысалы, ерте заман(да) балаларға көз тию(ден) немесе жын-шайтан(нан) сақтасын деген оймен Итбай, Күшікбай, Жаманбай деген оғаш есім қоятын болған.
Адамға ат қоюдың себептері алуан түрлі тілек-мақсаттар(на) байланысты да болып келеді. Бала бай, дәулетті болсын деген мақсатпен Байбол, Дәулет, Алтынбек, Алтынбай; күшті де батыл болсын деп Арыстан, Батырбек, Қаһарман, Ербатыр; сұлу да көрікті болсын деп Айсұлу, Әсем, Ботагөз, Ажар; ақылды да тапқыр болсын деп Ақылбек, Ақылбай, Есбол сияқты есімдер. таңдап қойған.
Көптеген есімдер халық(тың) әдет-ғұрпына, күн, жыл аттарына да байланысты болып келген. Мысалы, Наурызбай, Жұмабай, Бейсенбай; балалары қайтыс бола берген отбасылар жаңа туған сәби Тоқтар, Тұрсын, Тоқтасын деген есімдер қойған.