Составте 10 вопросов
ежелгі қазақстан қалаларының ішінде отырардың аты екі жайтқа байланысты ерекше
нады: 1) ұлы ойшыл абу насыр әл-фарабитуған қала ретінде кеңінен танымал
емдегі ең ірі кітапхана орналасқан мәдени орталық ретінде белгілі. алғаш рет «отырар»
е разраб» атаулары біздің заманымыздың х ғасырындағы жазба деректерде кездеседі.
отырар xiii ғасырдың ортасында батыс пен шығыс арасындағы жолда ірі сауда
атынына айналды. себебі ұлы дала арқылы өткен ұлы жібек жолы — еркениеттің кепілі
алды. түркі қағанаттары қ өркениетті ұштастыра айтты. батыс пен шығыстан
ездері де үйренді, өзгелерге де үлгі көрсетті. алтын мен күміс бұйымдарға, «мәңгілік
тарға», егіз терісіне, қағазға басылған жазулар, теңгелердегi таң – соның дәлелі.
«шығыстың гүлдену дәуірі» тұсында христиан уағызшылары мен тақуалары ертеген
сександрия кітапханасын қайта түлету мақсатында араб халифаттары харун ал-рашид (786-
по пен мамун (813-833) «даналық үйін» («байт әл-хикма») ашады. аса бай кітапхана,
астхана ашады. ғылымның барлық саласына арналған кітаптарды бір орталыққа жинап,
лыми-зерттеу, аударма, кітап шығару істерімен белсене айналысады. бұл ислам ықпалына
кешкен орта азиядағы хорезм, бұқара, самарқан, отырар шаһарына да тікелей әсер етті.
ар қалада е3 «даналық үйлер» ашылды. жібек жолының бойымен керуен бастаған кепестер
ең құнды сыйлық ретінде отырар әкіміне кітап сыйлауды дәстүрге айналдырды. тіпті,
бул мемлекеттік рәсім ретінде қабылданып, ресми сипат алды. отырар кітапханасындағы
колжазба кітаптарды қала тұрғындары ғана емес, шалғайдағы басқа қаланың тұрғындары да
пайдаланды.
отырар қаласына мимун халиф ерекше көңіл аударған. ол араб ғылымы мен мәдениетінің
ең озық үлгілері мен ғұламаларын, отырарға аттандырды, кітапханалар мен
мектептер, медреселер мен мешіттер салдырды. сондай «даналық үйінен» әбу насыр әл-
фараби де дәріс алды.
