Су тасқыны - бұл қардың еруі, жауын-шашын, суды желмен айдаған және кептелу кезінде өзендердегі, көлдер мен теңіздердегі су деңгейінің көтерілуі нәтижесінде жерді
айтарлықтай судың басуы.
Өзендер арнасына суды желмен айдау арқылы болған су тасқыны ерекше түрге
жатады. Су тасқыны көпірлер, жолдар, ғимараттар, құрылымдардың қирауына, елеулі
материалдық шығынға, ал судың көп жиналуы (4 м/с астам) және су үлкен биіктікке
көтерілсе (2 м көп) адамдар мен жануарлардың опат болуына әкеліп соқтырады.
Қираудың негізгі себептері ғимараттар мен құрылымдарға су массасының, жоғары
жылдамдықта жүзіп жүрген мұздардың, әртүрлі сынықтар мен жүзіп жүрген заттардың,
т.б гидравликалық соққысы болуы мүмкін. Су тасқыны кенеттен пайда болып және
бірнеше сағаттан -2-3 аптаға дейін созылуы мүмкін.
мәтін мазмұны бойынша бөліктерге бөліп, жоспар құр.
1)
2)
3)
1 мамыр жайлы диалог.
- Алихан, сенің сүйікті мейрамың қандай?
- Мадина, мен барлық мерекелерлі де жақсы көремін. Дегенмен, екі мейрамды аса қатты асыға күтемін: бірі – Наурыз мейрамы болса, екіншісі – 1 мамыр мерекесі.
- Наурыз - жыл басы, ол түсінікті. Ал бірінші мамыр мерекесін не үшін жақсы көресің?
- Себебі, бұл мереке ірі мерекелердің бірі, сонымен қатар ел ішіндегі ұлтаралық келісім мен өзге ұлттардың бір - біріне деген сый-құрметін арттырып, татулықты, бірлікті, ортақ құндылықтарды насихаттайтын мереке.
- Ия, сенімен толықтай келісемін. Бұл мерекенің де маңызы зор екен. «Бірлік болмай, тірлік болмас» деп аталарымыз бекер айтпаған ғой.
- Дұрыс айтасың, бұл ретте ешбір елде болмаған ерекше, саяси маңызы зор құрылым – Қазақстан халықтар ассамблеясы да үлкен рөл атқарады. Еліміздің республикалық, өңірлік, облыстық, қалалық ұлттық-мәдени бірлестіктері кіші ассамблея мүшелерінің бастарын біріктіріп, біздің ортақ үйіміз – Қазақстанда шынайы достықты қамтамасыз етіп келеді.
- Шынымен де, әрбір ұлттың рухани құндылықтары мен ұлттық салт - дәстүрлерін насихаттап, келер ұрпаққа саналы тәрбие беруде бұл мерекенің маңызы мен алар орны ерекше екен.
- Мереке қарсаңында қандай тілек білдіруші едің?
- Бейбіт еліміздің тыныштығы мәңгілік болып, көк аспанымызда тек бейбітшілік құсы қалықтасын!
Как поняла так и сделала
Айты́с' [1] у казахов (каз. айтыс), киргизов (от кирг. айтыш — сказ) и башкир (башк. әйтеш) — импровизированное состязание двух акынов, форма устной народной песенной поэзии. Исполняется с аккомпанементом на народных струнных инструментах (домбра у казахов и башкир или комуз у киргизов).
Во время айтыса два сидящих (реже — стоящих) напротив друг друга акына исполняют своеобразный песенный диалог, постоянно передавая очередь, подхватывая слова оппонента. Песни во время состязания могут быть на любую произвольную тему. По итогам соревнования выбирается победитель, при этом оценивается как музыкальность и ритмичность, так и сообразительность в парировании аргументов соперника.
В айтысе могут принимать участие и несколько акынов, хотя выступление парами является наиболее распространённым, причём часты состязания между мужчиной и женщиной.