Шалкиіз жас кезінен-ақ ер жүрек жауынгер әрі талантты жырау ретінде даңққа бөленді. Жігіттік шағы Ноғай ордасындағы Мұса бидің маңайында өткен. Кейіннен Ұлы Орданың әміршісі, Мансұрұлы Темір бидің және ноғайлы Жүсіп бидің төңірегінде, өмірінің соңғы кезін қазақ ханы Хақназар маңында өткізді. Жырау туындылары әсерлі, өткір, аз сөзге көп мағына сыйғызған сұлу сазды көркемдігімен ерекшеленеді. Оның шығарм-нан ортағасырлық қарапайым көшпелілердің өмірі туралы нанымды, моральдық, этикөлі түсініктер көрініс тапқан (“Асқар, асқар, асқар тау…”, “Қоғалы көлдер…”, “Арғымақ ару аттар…”, “Ор, ор қоян, ор қоян…”, тағы басқа). Шалкиіз шығармаларында ерлік рухқа, асқақ романтикаға толы жырлар да жеткілікті. “Алаштан байтақ озбасы…”, “Жапырағы жасыл жаутерек…”, “Ер Шобан”, тағы басқа).
Тәуелді елдің иті де төмен қарап үреді.
Азат басың болсын құл,
Қолдан келмес іске ұмтыл.
Отан - оттан да ыстық.
Туған жердің түтіні ыстық,
Туған елдің күтімі ыстық.
Егемен елдің еңсесі биік.
Тәуелдінің соры қалың, тәуелсіздің бағы басым.
Тәуелді елдің сұлтаны болғанша,
Тәуелсіз елдің ұлтаны бол.
Тәуелсіздің тынысы тарылмайды,
Тәуелдінің ырысы жарымайды.
Егеменді ел көрікті,
Бетегелі бел көрікті.
Тәуелсіздік – тарих тұлпарының қос тізгіні.
Ерінен айырылған көмгенше жылайды,
Елінен айырылған өлгенше жылайды.
Тәубенің зоры – Тәуелсіздік.