Сын есім заттың сынын,сапасын,түр-түсін білдіреді. Қандай?Қай? деген сұрақтарға жауап береді.
Сын есімнің сөйлемде атқаратын қызметі:
1.анықтауыш қызметін
2.бастауыш қызметін. Бастауыш зат есім орынына жүріп зат есім қызметін атқаратын заттанған сын есім атау септікте тұрып кім? Не? деген сұраққа жауап беріп, бастауыш болады?Жақсы- ісімен жақсы.
3.Толықтауыш сын есім табыс,барыс,жатыс,шығыс,көмектес септіктерінде келіп заттанып толықтауышта болады:білімдіден үйрен.
4.Пысықтауыш сын есім сөйлемде етістіктің алдында тұрып қимыл,іс-әрекеттің сынын білдіріп қалай? Сұраққа жауап береді:Аяулым бұл сөзді жақсы түсінді
5.Баяндауыш сын есім жіктік тұлғада тұрып,сөйлемнің соңында баяндауышта болады:Ол мұны көрмегені жақсы.
Сын есім тұлғасына қарай:
1.Негізгі-түбір сын есім
2.Туынды-жұрнақ арқылы жасалған сын есім
3.Дара-бір ғана сын есімнен сындық белгіні білдіреді
4.Күрделі-тіркескен және қосарланған сын есімнің сындық белгіні білдіруі
Синтаксистік талдау: Өнерлі бала болашағына сенеді.
Сенеді-не істейді? Баяндауыш (сказуемое)
Бала-кім? Бастауыш (подлежащее)
Өнерлі –Қандай?Анықтауыш (определение)
Болашағына-неге?Толықтауыш(дополнение)
Ойын: «Мен қандаймын»
Ойынның шарты: Сыныптағы әр оқушы өзінің аты қандай әріптен басталса, оған сол әріптен басталатын сын есім сөзін қосып айтады, дәптерлеріне жазады.
Археологиялық деректемелер неолитзаманынан бастап көліктің шаруашылық салаларына ене бастағанын байқатады. Көне обалардан табылған әбзел қалдықтары малдың көлік ретінде ежелден-ақ пайдаланылғанын көрсетеді. Ежелгі заманнан келе жатқан көлікке негізінен жегін малы мен мініс малы: түйе,жылқы, құлан, қашыр, есек, сиыр, бұғы, ит, т.б. жатады. Әрбір көлік малының тұрмыстық-шаруашылық жұмыстарда қолданылуы оның табиғи ерекшеліктеріне байланысты болды.
Мініс малы көне замандардан бері шөл далалы, орманды, батпақты, таулы-қыратты жерлерде негізгі көлікке айналды.
Жегін малы арба, күйме, шана сияқты көлік құралдарына жегіліп, жолаушы, жүк тасымалдауға, көшіп-қонуға пайдаланылды. Мұндай көлік түрлерінің біразы ежелгі Мысырда, Вавилонда, т.б. жерлерде біздің заманымыздан бұрынғы 3-мыңжылдықта қолданылғанын тарихи-археологиялық деректер дәлелдейді.
Әскери арбалар шығыстағы ежелгі мемлекеттерде соғыс кезінде кеңінен пайдаланылды. Әскери және жүк арбалардың тасқа қашап салынған суреттері Қаратау өңірінен де табылды. Қазақстан жеріндегі жергілікті халықтың ежелгі тұрмысын көрсететінпетроглифтерде немесе басқа да археологиялық бұйымдарда, ескерткіштерде көлікке қатысты деректер көптеп кездеседі. Әсіресе көшпелі қазақтардың тұрмыс-тіршілігінде жылқымен түйенің орны ерекше болған. Түйе шөлге және ұзақ жүріске шыдамды болғандықтан, ежелгі және орта ғасырларда Ұлы Жібек жолы бойындағы сауда керуендерінде, сондай-ақ мал қамымен көктеуге, жайлауға, күздеуге, қыстауға көшіп-қону кезінде негізгі көлік ретінде пайдаланылған. Жылқы да көшпенді халықтың тұрмыс-салтына аса қолайлы көлік болды. Қазақтар “ат – ердің қанаты” деп есептеген. Бағзы бір замандарда “аттың жалында, түйенің қомында” жүрген кездер де болған. Адамзат қоғамының дамуы барысында ғасырлар қойнауынан келе жатқан дәстүрлі көлік түрі мен құрамы да өзгеріске ұшырап отырды. Ғылыми-техникалық жетістіктерге орай көлік малын бірте-бірте автомобиль, пойыз,ұшақтар ығыстыра бастады. Сөйтіп, техникалық көлік түрлері қоғамдық даму сатыларын айқындайтын көрсеткіштердің біріне айналды. Қазіргі кезде де мініс малы – автомобиль, трактор бара алмайтын жерлерде көлік ретінде пайдаланылады.
Посещение Музея первого президента Казахстана вам непременно запомнится: там можно посмотреть на предметы интерьера и мебель, сувениры, книги и картины, подаренные президенту, оружие, личные вещи и документы, графические работы и произведения декоративно-прикладного искусства, а также на многое другое.
Более того, в Музее регулярно проводятся выставки, к примеру, выставка, представляющая культуры разных стран – на ней можно увидеть произведения искусства, работы ремесленников, картины и скульптуры (сентябрь 2007). Или, к примеру, выставка, посвященная детскому творчеству (октябрь 2007).