- Арман, қалай ойлайсың, біздің тыныс алып отырғанымыз ауа таза ма? - Жоқ, ауаны тап-таза деп айта алмаймыз. - Неліктен? - Себебі қазіргі кезде машиналар, әртүрлі көліктер көп жүреді. Зауыттар ауаны ластайды. Адамдардың бірі далаға қоқыс тастап кетеді, бірі шылым шегеді. - Арман, мен далада сірінкемен ойнап, от жағып жатқан балаларды көрдім. Олар да ауаны ластайды ғой, иә? - Әрине, ластайды. Отпен ойнағанның салдары ауаны ластаудан басқа да дерттерге әкелуі мүмкін. Бұл балалардікі дұрыс емес. Отпен ойнауға болмайды! - Ал лас ауадан адам ауыруы мүмкін бе? - Иә, осы айтып кеткен ауаны ластайтын заттар адамға ауру әкеледі. Сондықтан ауаны ластамауға тырысу керек. - Ал ауаны қалай ластамауға болады? - Ол үшін біздің істей аларымыз қоқыс тастамау және өсімдіктер өсіру. - Ал өсімдіктің қандай пайдасы бар? - Олар көмірқышқыл газын жұтып, оттегін бөліп шығарады. - Оттегі деген не? - Оттегімен тірі ағзалар адамдар, жануарлар, т. б. тыныс алады. - Міне керемет! Бізге мұғалім өсімдік әкеліңдер дегені осы екен ғой. - Иә, осылай таза ауаны сақтау керек.
Әлемдегі миллиондаған адам өз демалысын саяхаттап өткізеді. Олар өзге елді,оның континетін, заманауи қалалар мен ескі қала қалдықтарын көру үшін, көркемсурет орындарын тамашалау, немесе жай жағдайды ауыстыру үшін де саяхаттайды. Әрқашан жаңа бір нәрсе ашу, өмір сүрудің басқа түрін көру, әртүрлі адамдарды кездестіру, әртүрлі тағамдарды жеу, сан түрлі музыкалық ритмдерді тыңдау, фотоларға түсіру қызық болады. Қала сыртында тұратындарғаүлкен қалаға барып, музейлер сурет галереясына барып, дүкен аралап, экзотикалық мейрамханаларға барып уақыт өткізген ұнайды.Қалалық тұрғындар қарапайым ауылда, тауда, теңіз жағасында қыдырып, күнге күйіп демалғанды ұнатады. Көптеген саяхатшылар өздерімне бірге фотаппарт, видеокамераларын алып, өздеріне қызықты әйгілі ескерткіштерді, ескішіркеулер мен сарайларды, тау, өзен, алқаптарды, жазықтарды, сарқырмаларды, ормандарды, рлар мен құстарды түсіріп алады. Кейін, мүмкін бірнеше жыл өткен соң, фготолар мен фильмдер оларға сол уақытта өткізген бақытты сәттерін еске түсіретін болады. Адамдар поездбен, ұшақпен, кемемен, тіпті машинамен де саяхаттайды. Әр саяхаттыңөзіндік жақсылығы мен кемшілігі бар. Адамдар да өз жоспары мен мақсатына қарай саяхаттауға арналған көлік таңдайды. Егер біз саяхаттауды жақсы көрсек,үйде отырып көре алмайтын көптеген нәрсені көреміз, білеміз, десе де бұл туралы кітаптан, газеттен оқып, теледидардан көре аламыз. Географияны жақсы білудің әдісі - бұл саяхат, адамдарды біліп, түсінудің жақсысы олармен өз үйлерінде танысу.
- Жоқ, ауаны тап-таза деп айта алмаймыз.
- Неліктен?
- Себебі қазіргі кезде машиналар, әртүрлі көліктер көп жүреді. Зауыттар ауаны ластайды. Адамдардың бірі далаға қоқыс тастап кетеді, бірі шылым шегеді.
- Арман, мен далада сірінкемен ойнап, от жағып жатқан балаларды көрдім. Олар да ауаны ластайды ғой, иә?
- Әрине, ластайды. Отпен ойнағанның салдары ауаны ластаудан басқа да дерттерге әкелуі мүмкін. Бұл балалардікі дұрыс емес. Отпен ойнауға болмайды!
- Ал лас ауадан адам ауыруы мүмкін бе?
- Иә, осы айтып кеткен ауаны ластайтын заттар адамға ауру әкеледі. Сондықтан ауаны ластамауға тырысу керек.
- Ал ауаны қалай ластамауға болады?
- Ол үшін біздің істей аларымыз қоқыс тастамау және өсімдіктер өсіру.
- Ал өсімдіктің қандай пайдасы бар?
- Олар көмірқышқыл газын жұтып, оттегін бөліп шығарады.
- Оттегі деген не?
- Оттегімен тірі ағзалар адамдар, жануарлар, т. б. тыныс алады.
- Міне керемет! Бізге мұғалім өсімдік әкеліңдер дегені осы екен ғой.
- Иә, осылай таза ауаны сақтау керек.
Қала сыртында тұратындарғаүлкен қалаға барып, музейлер сурет галереясына барып, дүкен аралап, экзотикалық мейрамханаларға барып уақыт өткізген ұнайды.Қалалық тұрғындар қарапайым ауылда, тауда, теңіз жағасында қыдырып, күнге күйіп демалғанды ұнатады. Көптеген саяхатшылар өздерімне бірге фотаппарт, видеокамераларын алып, өздеріне қызықты әйгілі ескерткіштерді, ескішіркеулер мен сарайларды, тау, өзен, алқаптарды, жазықтарды, сарқырмаларды, ормандарды, рлар мен құстарды түсіріп алады. Кейін, мүмкін бірнеше жыл өткен соң, фготолар мен фильмдер оларға сол уақытта өткізген бақытты сәттерін еске түсіретін болады. Адамдар поездбен, ұшақпен, кемемен, тіпті машинамен де саяхаттайды. Әр саяхаттыңөзіндік жақсылығы мен кемшілігі бар. Адамдар да өз жоспары мен мақсатына қарай саяхаттауға арналған көлік таңдайды. Егер біз саяхаттауды жақсы көрсек,үйде отырып көре алмайтын көптеген нәрсені көреміз, білеміз, десе де бұл туралы кітаптан, газеттен оқып, теледидардан көре аламыз. Географияны жақсы білудің әдісі - бұл саяхат, адамдарды біліп, түсінудің жақсысы олармен өз үйлерінде танысу.