ХІХ ғасырдың 20 30 жылдарында отаршыл өкімет билігі мен қазақ халқының арасындагы қарым-қатынас елеулі түрде шиеленісе түсті. Біріншіден кіші жүз бен орта жүздегі хан билігінің жойылуы султандардын билердің және батырлардың едәуір бөлігінің наразылығын туғызды. Екіншіден патша үкіметі қазақ халқының ежелден келе жатқан дәстүрлі жерін әскери бекіністер салу үшін тартып алынды. Үшіншіден, бұрын Ресейге ешкандай алым салық төлеп көрмеген казактарға ендыгы жерде жасак, түтін салығы жол салығы сияқты алым салық түрі көбейебастады Қазақ өз жерін өзі жалдап пайдаланатын жағдайға түсті.Төртіншіден патша үкіметінің әскери отрядтары ауылдарына шабуыл жасап, күн корсетпеді,олар байырғы халықтықатты күйзеліске ұшыратты. Көтерілістің басты мақсаты қазақтардың патша үкіметі тартып алған жерлерін кайтарып алу жөнінде,отаршылар енгізген алым салықты көзінжою максатында болды.
Аян -қоңырқай жүзі тершіп, маңдайындағы біркелкі етіп қиылған кекіл шашы бар. Ешкіммен төбелесіп, сөзге келмейді. Әңгімеде өжет, қайсар, зерек, өте ақ көңіл, мейірімді, ақылды және де жетім бала болып суреттеледі. Тобығын шығарып алып, сол аяғын сүйретіп жүретін,шілбиген ақсақ қара бала. Өз ойынан балаларды таңғалдыратын ертегілер шығарады. Өте мейірімді бала. Сонымен қатар өте тапқыр, ақылды, білімді, зерек және ақ көңіл бала.
Садық - Аянның досы. Ауылда "бірінші атаман" атанған.
Есікбай -сидаң бойлы, қол-аяғы қара қайыстай қатқан ұзын, жүгіргенде алдына жан салмайтын, өзі төбелесқор, сотқар бала. Кейде қараптан-қарап келе жатып әркімге бір ұрынатын жаман әдеті бар. Әлі жеткенді аяқтан шалып қап, болмаса басынан тоқай алып жылатып жіберетін. Аян алғаш рет келген кезде, Аянмен төбелесіп, одан жеңіліп қалған еді.
Бапай - әжесінің тумаласы. Аянның әжесі қайтыс болғанда, Аянды асырап алған. Әйелі екеуі Аянға дұрыс күтім бермеген.
Тұржан- өте қатал, ауылдың бригадирі, аса қатыгез, мейірімсіз адам, жағымсыз кейіпкер
Иманжанов- адамша дірілдей қалшылдаған,көзі қып-қызыл болатын Аян мен ауыл балаларының ұстазы.
Сайын Мұратбеков- ақкөңіл,мейірімді, Аянның жақын досы .
уакыты 1837 1847 жылдар аралығы
ХІХ ғасырдың 20 30 жылдарында отаршыл өкімет билігі мен қазақ халқының арасындагы қарым-қатынас елеулі түрде шиеленісе түсті. Біріншіден кіші жүз бен орта жүздегі хан билігінің жойылуы султандардын билердің және батырлардың едәуір бөлігінің наразылығын туғызды. Екіншіден патша үкіметі қазақ халқының ежелден келе жатқан дәстүрлі жерін әскери бекіністер салу үшін тартып алынды. Үшіншіден, бұрын Ресейге ешкандай алым салық төлеп көрмеген казактарға ендыгы жерде жасак, түтін салығы жол салығы сияқты алым салық түрі көбейебастады Қазақ өз жерін өзі жалдап пайдаланатын жағдайға түсті.Төртіншіден патша үкіметінің әскери отрядтары ауылдарына шабуыл жасап, күн корсетпеді,олар байырғы халықтықатты күйзеліске ұшыратты. Көтерілістің басты мақсаты қазақтардың патша үкіметі тартып алған жерлерін кайтарып алу жөнінде,отаршылар енгізген алым салықты көзінжою максатында болды.
Аян -қоңырқай жүзі тершіп, маңдайындағы біркелкі етіп қиылған кекіл шашы бар. Ешкіммен төбелесіп, сөзге келмейді. Әңгімеде өжет, қайсар, зерек, өте ақ көңіл, мейірімді, ақылды және де жетім бала болып суреттеледі. Тобығын шығарып алып, сол аяғын сүйретіп жүретін,шілбиген ақсақ қара бала. Өз ойынан балаларды таңғалдыратын ертегілер шығарады. Өте мейірімді бала. Сонымен қатар өте тапқыр, ақылды, білімді, зерек және ақ көңіл бала.
Садық - Аянның досы. Ауылда "бірінші атаман" атанған.
Есікбай -сидаң бойлы, қол-аяғы қара қайыстай қатқан ұзын, жүгіргенде алдына жан салмайтын, өзі төбелесқор, сотқар бала. Кейде қараптан-қарап келе жатып әркімге бір ұрынатын жаман әдеті бар. Әлі жеткенді аяқтан шалып қап, болмаса басынан тоқай алып жылатып жіберетін. Аян алғаш рет келген кезде, Аянмен төбелесіп, одан жеңіліп қалған еді.
Бапай - әжесінің тумаласы. Аянның әжесі қайтыс болғанда, Аянды асырап алған. Әйелі екеуі Аянға дұрыс күтім бермеген.
Тұржан- өте қатал, ауылдың бригадирі, аса қатыгез, мейірімсіз адам, жағымсыз кейіпкер
Иманжанов- адамша дірілдей қалшылдаған,көзі қып-қызыл болатын Аян мен ауыл балаларының ұстазы.
Сайын Мұратбеков- ақкөңіл,мейірімді, Аянның жақын досы .