Төрт түліктің пайдасы Түйе - төрт түлік малдың ең қасиеттісі. Қазақ халқы түйені «дала кемесі» деген. Ол шөлге шыдамды, көшкенде көлік, жесе - ет, жүні - киім. Түйенің жүнінен бас киім, шапан не тек жамылғы көрпелер жасаған, аяққа басуға болмайды деп төсеніштер жасамаған. Түйенің шудасын, сүтін емге пайдаланған. Сүтi қою, құнарлы. Сүтінен шұбат, құрт, балқаймақ, т. б. жасаған. Сиыр үйдің берекесі, айран-сүттің көзі, отбасының асыраушысы ретінде қадірлі мал болған. Ертеде сиыры жоқ үй кедей үй деп есептелген. Ертеде сиырдың терісінен ыдыстар, қымыз анытатын сабалар, сусын құятын торсықтар жасаған. Сиырдың тезегін отын ретінде пайдаланған. Ал мүйізінен тарақ жасаған. Қой - төрт түліктің ішіндегі қазақтың сүйіктісі. «Мал өсірсең қой өсір, пайдасы оның көл көсір» деген қазақ атамыз. Өзі өсімтал, сүті майлы әрі жұғымды, қонақ асы. Қой мен ешкінің иленген терісін түрлі сырт киім мен аяқ киім тігуге пайдаланған. Қойдың жүнінен киіз басып, жіп иіріп, баулар жасалады, кілемдер, текеметтер тоқылады. Қазақ халқы қой мен ешкіні «уақ мал» деп атайды. Ешкі - өте өсімтал мал. Ешкінің еті жеңіл, әрі сіңімді, сүті өте құнарлы. Ана сүтіне жарымаған баланы ешкі сүтімен асыраған. Ешкінің серкесінің бүкіл отарды бастап, жайылымға апарып, әкелетін қасиеті бар. Ешкі жеңілтек мал деп есептелген, мінезі ұшқалақ, шы «ешкі құсап селтеңдеп» деп ешкіге теңеп отырады. Тағы ешкінің жүнінен жылы әрі жұмсақ түбіт орамалдар тоқиды. Жылқы - қазақтың қасиетті малдарының бірі. Ат - ер қанаты. Жылқы жүйрік, әрі өте төзімді мал, оны көлік ретінде пайдаланады. Қымызы ем, еті мен сорпасы қысты күні тоңдырмайды. Жылқының жалынан, құйрығынан арқан жіп есіледі, етінен қазы-қарта, Аал-жая жасайды.
ответ:Алия́ Нурмухамбе́товна Молдагу́лова (каз. Әлия Нұрмухамбетқызы Молдағұлова, также известна как Ли́я Курумгамб Молдагу́лова[1][2]; 15 июня 1925 года — 14 января 1944 года) — советская девушка-снайпер, в годы Великой Отечественной войны служила в 54-й отдельной стрелковой бригаде 22-й армии 2-го Прибалтийского фронта, ефрейтор. Герой Советского Союза (1944, посмертно).
Уничтожила 78 солдат и офицеров противника[1].
Алия Молдагулова родилась 25 октября 1925 года в ауле Булак (ныне — в Хобдинском районе Актюбинской области, Казахстан). Казашка[3]. Ещё ребёнком осталась без родителей. Отец, Нурмухамет Саркулов, жил отдельно и, возможно, подвергался преследованиям со стороны властей как потомок бая[4]. Принадлежит роду (ру) Табын.
Алия недолго проучилась в 11 школе города Аулие-Ата[5]. Алию отдали на воспитание к бабушке, в семью дяди по материнской линии Аубакира Молдагулова. С восьми лет Алия жила в его семье в Алма-Ате. Уже в детстве она отличалась целеустремленным и твёрдым характером[6].
В 1935 году дядя Алии поступил в Военно-транспортную академию. Вся семья Молдагуловых переехала в Москву, взяв с собой Алию. Через несколько лет они переехали в Ленинград, поскольку туда была переведена Академия. Осенью 1939 года дядя устроил 14-летнюю Алию учиться в школу-интернат № 46[1].
1925 ж. 25 қазанда Ақтөбе облысы, Қобда ауданының Бұлақ ауылында Сарқұлов Нұрмұхаммед және Молдағұлова Маржанның отбасында дүниеге келген. Жетіру тайпасы Табын руынан шыққан. Бала кезінде анасынан айырылып (1933 ж.), кейіннен Алматыда ағасының қолында тұрған, ал 1935 ж. бастап Ленинград, Красногвардейский ауданы, Гурдин көшесіндегі №46-шы балалар үйінде тәрбиеленген. Санкт-Петербургтегі 9-орта мектебінде оқыды. Оқудағы озаттығы және үлгілі тәртібі үшін Әлия Қырымдағы Бүкілодақтық пионерлер лагері – Артекке жіберіледі. Артекте батырлар тақтасына Рубен Ибаррури, Тимур Фрунзе сияқты батырлармен қатар Әлия Молдағұлованың да суреті енгізілген. Соғыс басталған соң балалар үйімен бірге Ярославль облысының Вятское селосына эвакуацияланған. Вятское орта мектебінен 7-сыныпты бітірісімен Рыбинск авиациялық техникумына түседі, бірақ көп ұзамай (1942) ЖШҚӘ-ға (Жұмысшы-Шаруа Қызыл Әскері) майданға жіберу туралы өтініш жібереді.
1943 ж. Снайперлер дайындау орталық әйелдер мектебін аяқтайды. 1943 ж. бастап 54-ші арнайы атқыштар бригадасы 4-батальонының снайпері болған (22-ші әскер, 2-ші Балтық жағалауы фронты). Жау әскерінің 30-дан аса сарбаздары мен офицерлерінің көзін жойған. 1944 ж. 14 қаңтарда Псков облысының солтүстігіндегі Новосокольники ауданында қаза тапты.
Әлия Нұрмұхамбетқызы Молдағұловаға 1944 ж. 4 маусымда Кеңес Одағы Батыры атағы берілді. Ленин орденімен марапатталды.
Әлия
Новосокольники ауданының Монакова ауылында жерленген.
Әлия есімімен көшелер, ондаған мектептер (Мәскеудегі № 891 орта мектебі, Шымкенттегі № 29 орта мектебі, Новосокольники № 72 орта мектебі, Оралдағы № 38 орта мектебі), Әскери-теңіз флотының кемелері, Каспий жүк таситын теплоходы аталған. Ақтөбе, Астана, Алматы, Мәскеу, Санкт-Петербург , Новосокольники қалаларында ескерткіштер орнатылған. Ақтөбеде облыстық мемориалды музей жұмыс жасайды.
ответ:Алия́ Нурмухамбе́товна Молдагу́лова (каз. Әлия Нұрмухамбетқызы Молдағұлова, также известна как Ли́я Курумгамб Молдагу́лова[1][2]; 15 июня 1925 года — 14 января 1944 года) — советская девушка-снайпер, в годы Великой Отечественной войны служила в 54-й отдельной стрелковой бригаде 22-й армии 2-го Прибалтийского фронта, ефрейтор. Герой Советского Союза (1944, посмертно).
Уничтожила 78 солдат и офицеров противника[1].
Алия Молдагулова родилась 25 октября 1925 года в ауле Булак (ныне — в Хобдинском районе Актюбинской области, Казахстан). Казашка[3]. Ещё ребёнком осталась без родителей. Отец, Нурмухамет Саркулов, жил отдельно и, возможно, подвергался преследованиям со стороны властей как потомок бая[4]. Принадлежит роду (ру) Табын.
Алия недолго проучилась в 11 школе города Аулие-Ата[5]. Алию отдали на воспитание к бабушке, в семью дяди по материнской линии Аубакира Молдагулова. С восьми лет Алия жила в его семье в Алма-Ате. Уже в детстве она отличалась целеустремленным и твёрдым характером[6].
В 1935 году дядя Алии поступил в Военно-транспортную академию. Вся семья Молдагуловых переехала в Москву, взяв с собой Алию. Через несколько лет они переехали в Ленинград, поскольку туда была переведена Академия. Осенью 1939 года дядя устроил 14-летнюю Алию учиться в школу-интернат № 46[1].
Объяснение:
Объяснение:
1925 ж. 25 қазанда Ақтөбе облысы, Қобда ауданының Бұлақ ауылында Сарқұлов Нұрмұхаммед және Молдағұлова Маржанның отбасында дүниеге келген. Жетіру тайпасы Табын руынан шыққан. Бала кезінде анасынан айырылып (1933 ж.), кейіннен Алматыда ағасының қолында тұрған, ал 1935 ж. бастап Ленинград, Красногвардейский ауданы, Гурдин көшесіндегі №46-шы балалар үйінде тәрбиеленген. Санкт-Петербургтегі 9-орта мектебінде оқыды. Оқудағы озаттығы және үлгілі тәртібі үшін Әлия Қырымдағы Бүкілодақтық пионерлер лагері – Артекке жіберіледі. Артекте батырлар тақтасына Рубен Ибаррури, Тимур Фрунзе сияқты батырлармен қатар Әлия Молдағұлованың да суреті енгізілген. Соғыс басталған соң балалар үйімен бірге Ярославль облысының Вятское селосына эвакуацияланған. Вятское орта мектебінен 7-сыныпты бітірісімен Рыбинск авиациялық техникумына түседі, бірақ көп ұзамай (1942) ЖШҚӘ-ға (Жұмысшы-Шаруа Қызыл Әскері) майданға жіберу туралы өтініш жібереді.
1943 ж. Снайперлер дайындау орталық әйелдер мектебін аяқтайды. 1943 ж. бастап 54-ші арнайы атқыштар бригадасы 4-батальонының снайпері болған (22-ші әскер, 2-ші Балтық жағалауы фронты). Жау әскерінің 30-дан аса сарбаздары мен офицерлерінің көзін жойған. 1944 ж. 14 қаңтарда Псков облысының солтүстігіндегі Новосокольники ауданында қаза тапты.
Әлия Нұрмұхамбетқызы Молдағұловаға 1944 ж. 4 маусымда Кеңес Одағы Батыры атағы берілді. Ленин орденімен марапатталды.
Әлия
Новосокольники ауданының Монакова ауылында жерленген.
Әлия есімімен көшелер, ондаған мектептер (Мәскеудегі № 891 орта мектебі, Шымкенттегі № 29 орта мектебі, Новосокольники № 72 орта мектебі, Оралдағы № 38 орта мектебі), Әскери-теңіз флотының кемелері, Каспий жүк таситын теплоходы аталған. Ақтөбе, Астана, Алматы, Мәскеу, Санкт-Петербург , Новосокольники қалаларында ескерткіштер орнатылған. Ақтөбеде облыстық мемориалды музей жұмыс жасайды.