Түсіндірме сөздік Қалашылар, қалашылар келеді!
Анау Абай, Абай ғой, айналайын-ай! Апа-
Кемсеңдеу - жы-
сына айтайыншы, - деді бір қартаң әйел.
ламсырау.
— Бәсе, Телғара ғой... жаным-ау, мынау...
Телғара! Әпкеме айтайыншы, - деп, тағы бір жас
әйел, жеңге де үлкен үйге қарай ұмтылысқан.
Сағынған баласының келер мөлшерін Байтас кеткеннен бері
шешесі Ұлжан да есептеп, осы бүгінге ұйғарып жүр еді...
...Кезек өз шешесіне келгенде, ол сүйген жоқ. Қатты бір қысып,
бауырына басып тұрды да, маңдайынан иіскеді. Абайдың әкесіндегі
тартымды салқындық шешесіне де көптен бергі мінез болған. Бала
осыдан арғыны күтпеуші еді. Бірақ бауырына басқанның өзінде де
Абайдың жүрегін қатты-қатты соқтырған аса бір өзгеше жақындық
білінеді. Ана құшағы!.. Ұлжан көп ұстаған жоқ.
Әжеңе бар, әнеки! – деп, үлкен үйдің алдына қарай бұрып
жіберді. Кәрі әжесі Зере бәйбіше таяғына сүйеніп, ұрсып тұр екен,
Жаман неме, маған бұрын келмей, әкеңе кеттің-ау! Жаман
неме! дей беріп, қасына, құшағына немересі барғанда, «жаман
неменің» артынан лезде: - Қарашығым, қоңыр қозым... Абай жа-
ным... – деп кемсеңдеп, жылауға айналып кетті...
М.Әуезов. «Абай жол основная мысль

Есіптік сан есімдер (Количественные числи­тельные) Менiң отбасымда бес адам бар. – В моей семье пять человек есть.     
Бiр аптада жетi күн бар. – В одной неделе семь дней.     
Сөздiкте үш мың сөз бар. – В словаре три тысячи слов.     
Сыныпта отыз екi адам бар. – В классе тридцать два человека. 
Реттік сан есімдер (Порядковые числительные)   Қаңтар - жылдың бiрiншi айы. – Январь - первый месяц года.     
Он тоғызыншы палатада әжем жатыр. – В 19-ой палате моя бабушка лежит.     
Жиырма бесiншi қазан - Республика күнi. – 25 октября - день Республики.     
Он бесіншi ақпан. – 15-ое февраля.   Жиырма екіншi наурыз. – 22-ое марта.     
Бiріншi қантар - Жаңа жыл мейрамы. – Первое января - Новогодний праздник.     
Он алтыншы желтоқсан - Тәуелсiздiк күні. – 16 декабря - день независимости. 
.Жинақтық сан есімдер (Собирательные числи­тельные)Екеуiнде кiтап бар. – У двоих книги есть.Мыналардың бiреуiнiң аты - Жан. – Имя одного из них - Жан.Олардың екеуi. – Они вдвоём.   Бiздiң үшеуiмiз. – Мы втроём. 
Болжалды сан есімдер (Приблизительные чис­лительные)Біздің үйде қырықтай гүл бар. – В нашем доме около сорока цветов есть.     
Бізде елуге жуық қызметкер бар. – У нас около пятидесяти сотрудников есть.     
Алма нешелерде? Жиырмаларда. – Алме сколько лет приблизительно? Около двадцати.     
Қайраттың жасы қырықтарда. – Возраст Кайрата около сорока.     

Бөлшектік сан есімдер (Дробные числительные)үштен бiр – 1/3 - одна третья     
бiр бүтiн бестен екi – 1 2/5 - одна целая две пятых     
он алтыдан бiр – 1/16 - одна шестнадцатая   нөл бүтiн оннан бес – ноль целых пять десятых (0,5)     
сексен төрт бүтiн жүзден он үш – восемьдесят четыре целых тринадцать сотых (84,13)    

    Топтау сан есімдер (Разделительные числи­тельные)қырықтан – по сорок,   екiден – по два     
жүз елу бестен – по сто пятьдесят     
он-оннан – по десять,   бес-бестен – по пять

Достық – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достықөзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Дос-жарандардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Мысалы, біреуінде қызбалық не шабандық, екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Қазақтың дәстүрлі әдеп жүйесіндедостыққа үлкен көңіл бөлінеді. Халық арасында достық туралы мақал-мәтелдер жеткілікті: “Дос жылатып, дұшпан күлдіріп айтады”, “Досы жақсының, өзі де жақсы”, “Дүниеде адамның жалғыз қалғаны — өлгені, қайғының бәрі соның басында”.Достыққа қарама-қарсы ұғым — қастық пен күншілдік. Мұндай сезімге ерік алдырғандар басқаның қуаныш-қызығын, ырыс-бағын көтере алмайды,дос дегеннің не екендігін білмейді. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі; СаясаттанудағыДостық ұғымы мемлекеттер арасындағы саяси, экономикалық, мәдени мүдде тұрғысынан ынтымақтастық орнату шараларын бейнелеу үшін қолданылып жүр.

Қазір бізге достық бұрынғыдан бетер қажет. Достық – бұл өмірдегі ешнәрсемен бағаланбайтын құндылық.

Дос табу оңай, ал оны сақтау одан да қиын. Достық қатынасқа нәзіктікпен қарап, берік сақтау керек. Өйткені ол да баптауды қажет ететін нәзік өсімдік сияқты. Біздер достықты сақтау үшін жан-тәнімізбен еңбектенбеуіміз керек. Қайтарымын қажет етпей, берудің жолдарын үйрену керек. Сенім мен жарқын көңіл – достықты берік ететін тірек саналады. Өзі шынайы дос бола білген адамның достары да көп болады және жер бетінде өзін жалғыз сезінбейді.