ІІ. Талдау
Үстеулерді тауып, мағынасына, тұлғасына қарай талда.
Ағасының баласы "сот" болғалы, бұл екеуі, айрықша қырғи қабақ (Ә.Нұрп). Көтеріңкі қырлы мұрын, жұқа еріндері мен Абайша біткен жіп-жіңішке қара қасы Әбішті өз тұқымының ең сұлу жасы дегізгендей. Мөлдір салқын жіңішке өзен жағасында оқта-текте кішілеу жас тал-теректер кездеседі.
Жырларымменен сезімді саған ақтарғам.
Арманым болған ақ раушан гүлі даламның,
Іздедім сені,іздедім сені бақтардан.
Жетелеп мені биікке қарай тәтті арман,
Қоңыр да дауысың жадымда менің жатталған.
Арманым болған ақ раушан гүлі даламның,
Іздедім сені ататын әрбір ақ таңнан.
Таусылмайды екен арманы сірә,пенденің,
Арманды қуып адасып жүрген пендемін.
Сен сенер болсаң өзіңнен басқа жандарға,
Сырымды ашып сырласуға еш сенбедім.
Қол бұлғап маған бір биік шыңнан,алыстан,
Сен бе едің сонда арман боп маған жабысқан.
Сен бе едің сонда бір тылсым күш боп кеудемнен,
Жыр болып сыртқа шығам деп сірә алысқан.
Жыр болып шықтың кеудемнен, нәзік жүректен,
Сен біле білсең,жүрекке нәзік гүл еккем.
Мәпелеп келем сол гүлді,нәзік сезімді.
Әр көктем сайын бір нәзік сезім үмітпен.
Білмеймін сені,
қай жерде жүрсің,кімдермен?
Білмеймін неге,
қызғанам сені кімдерден?
Үмітті үзбей келетін әрбір күндерден,
Мен жасап алғам сені ақ раушан гүлдерден.
1.Айтыс — ауыз әдебиетінде ежелден қалыптасқан поэзиялық жанр, топ алдында қолма-қол суырып салып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы.
Ақындар айтысында жаттама өлеңдер аз болады. Олар өлеңді табан астында шығарады, тосыннан айтысады. Айтыс үстінде талай күтпеген жайлар кездеседі. Айтысар тақырыбы белгісіз, тосын сұрауларға тап болады. Екі ақын да бірін-бірі тығырыққа қамау үшін, бірін-бірі сүріндіру үшін, өмір құбылыстарын жұмбақ етіп те тартады. Соның бәріне ақындар жөпелдемеде жауап беруге, дәлел айтуға әзір болуы керек.
2.Айтыскер ақынға жүйріктік,білгірлік, тапқырлық, ұсталықты қажетсінумен қатар, ел-елдің шежіресін, тарихын, жер жайын, этнографиялық ерекшеліктерін білуі керек.
Осындай қасиеттер керек деп ойлаймын!