Тапсырма
1. Төмендегі екі пікірдің бірін таңдап, Шерхан Мұртазаның шығармашылығына 3-4 сөйлеммен көзқарасыңды білдір.
• «Шерхан Мұртаза – қазіргі қазақ әдебиетінің рухани қорын әр жанрдағы еңбектерімен байытқан қарымды қаламгердің бірі. Ол қазақ халқының бір ғасырлық (1904-2004) жанды картинасын жасауға белсенді қатысты» деген Нұрдәулет Ақыштың ойын ашып, өз көзқарасыңды білдір.
• «Шерхан Мұртаза депутат болып отырғанда да, талай БАҚ-та басшы болғанда да ұлт мүддесін бәрінен жоғары қойды. Кез келген мәселені ұлттық тұрғыдан қозғаушы еді. Енді ондай адамдар сиреп барады. Ең соңғыларының бірі – Шерағаң болды. Азулы журналист. Айтқаны ұстаның қаққан шегесіндей дөп тиетін. Тіпті, Елбасымен өткен сұхбаттарда мәселені төтесінен қоюға тайсалмайтын. Тұрар Рысқұловты қалай көтерсе, өзі де соның деңгейіне жеткен тұлға. Елі үшін, жері үшін басын қатерге де тікті.» Д.Исабековтің пікіріне талдау жаса.
2. «Бесеудің хаты» - жас ұрпаққа азаттықтың қандай қасіретпен келгенін ұғындырар сүбелі туынды» деген тақырыпта әдеби сын жаз. (90-100 сөз )
Бағалау критерийі тапсырма дескриптор
автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтайды
1
көзқарасын білдіреді; 1
берілген ойды ашады; 1
шығармадағы оқиға көрінісімен автор бейнесін байланыстырады 1
ойын тұжырымдайды; 1
ғылыми еңбектерді негізге ала отырып, шығармаға
әдеби сын жазу
2 өзіндік көзқарасын білдіреді;
ғылыми деректер пайдаланады; 1
1
3 дәлел келтіреді; 1
1
1
әдеби сын форматы сақталады; 1
барлығы 10
«Қыз Жібек» – қазақ халқының әйгілі лиро-эпостық жыры. Жыр – махаббат машақаты жолында туындаған оқиғаға құрылдған. Шамамен XVIІ ғасырда қазақ даласының батыс өңірінде, яғни Кіші жүз қазақтары арасында дүниеге келген жырдың нұсқалары арасында айырмашылық аз, яғни болса, кейбір сюжеттік қосындылар мен суреттеу, баяндаулардағы қысқа немесе кеңінен толғаушылық болса керек. Аталған жырды алғаш рет Е:А. Александров 1880 жылы Мұсабай ақыннан жазып алып, ұзын-ырғасын қара сөзбен орысшаға аударған болса, татар мұғалімі Фалиолла Тухватуллин Зайсан өңірінен жазып алып, 1894 жылы Қазан қаласында кітап етіп бастырған. Біз төменде аталған нұсқамен қоса Жүсіпбекқожа Шайхисламов жинақтап, Қазанда бірнеше рет бастырған толық нұсқасын да жариялап отырмыз.Фильмнің бірінші бөлімінде Базарбай байдың Төлеген атты ұлы 14 жасқа толғанда өзіне жар іздеп, 210 сұлудың арасынан Сырлыбай ханның Жібек атты қызын ұнатқандығы айтылады. Үш ай Сырлыбай ханның елінде болған Төлеген өз еліне бармақ болып сапарға шығады. Бірақ Жібекті қызғанып, жол тосқан Бекежан қапыда Төлегенді өлтіріп, қазасын Жібекке өзі келіп естіртеді. Сол үшін Бекежан өлім жазасына кесіледі.
Фильмнің 2-бөлімінде хабарсыз кеткен Төлегенді іздеп шыққан інісі Сансызбай қалмақ ханы Қоренді өлтіріп, Жағалбайлы елін жаудан азат еткендігі айтылады.
Әлқисса, төменгі Мекке жолында жеті тылсым дариялар бар еді, осы дариялардың һәммасы Черный море дегенге құяды екен. Осы теңіз жағасында Жүз жағалбайлы деген ел бер екен. Сол елде Базарбай деген бір бай бар екен. Базарбайдың байлығын ешкім есеп етіп болмас екен, үш қатыннан тоғыз ұлы бар екен. Сол елге бір қалың дерт – оба келіп, сонда Базарбайдың тоғыз ұлының бәрі өліпті, содан кейін және алты қатын алыпты, еш перзенті болмады. Базарбай сексенге келгенде, оның кіші қатыны қырық төртке келгенде бір ұл тауыпты, басқа қатындарда еш бала жоқ, оның атын Төлеген қойды, осы Төлеген періште сипатты, хор құлықты боп туды, оның артынан тоғызыншы жылда бір ұл туды, оның атын Сансызбай қойды. Екеуіне де Базарбай қалың бермеді, тірі болса өздері бір қыз алар, патшаның қызын алса да мал жетеді деп. Сол уақытта Төлеген 12 жасқа келді, ешкімнің қызын жақтырмады, 16 жасқа келді, сонда бұл елге бір сәудегер кеп сұрады: бұл Базарбай екі ұлына неге қалыңдық бермеген деп, соның жайын әркімнен сұрап біліп, бір күні Төлегенге айтады."Қазақ халқының даналығы көрініс тапқан жыр"Жібек — Меруерт Өтекешева
Объяснение:
Мақсаттар кесек-кесек және жас, абзал және өзімшіл болады, бірақ олар бізді ша өмірге вело. Айтады, адам дамуда тоқтайды, қашан оған тырыс- неге. Бас-басы жаңа мақсат - сол бірнәрсе белгісіз, төселіп кет- жаңа дағдыларды, дамыт- өзінің зейінінің және дарындарды танысу қию. Алайда, түбегейлі, чтоб біздің мақсаттарымыз бізге - жатпай-тұрмай зияндамады тартпаппын және біздің қатынастарымызды жақынмен аздырмады, ал да ешкім зияндамады.
Бұл ти- менің, менің келесі үлкен мақсатыммен өмірде жақсы кәсіптің ал- болады. Мен есептеймін, солБарлық біз бірнәрсеге өзінің өмірінде тырысамыз. Жанмен стать қалаймыз, бірнәрсе иметь, где-то бол-. Мақсат өмірде - сол өмірлік жолда жоғалу жеңілтек бағдаршырақ. Сол себептен өте түбегейлі анықтау дұрыс, қандай бағытта жүру тұр-. на мені назарды, мақсатпен ара өмірде мүмкін ана, бұл сен қалайсың, бұл саған дамы- қояды, ал да пайданы сырттың адамдарының әкеледі.
Мақсат әншейін ақырғы нәтижені означает. Айталық, біз оқимыз, алу чтобы қажетті білімді және аттестатты. Алайда, ара үдеріс тәлім-тәрбиенің біз ұмытылмас минуттың және сағаттың көпшілігін жасаймыз, салмақты эмоциялерді сынаймыз, сынақтарды өтеміз. Оқудың өзінің үдерісі - маңызды және қызықты, біз өзінің зейіндерін дамытамыз, араласу оқимыз. Ал ана, кім нөмірді", жайдан-жай "өтейді мектепке деген арала-, ғана себебі болмайды араламаппын, аралас- мектептің өмірінде аулақтайды, өте многое жоғалтады. Ал-, не жол мақсатқа олай ғой маңызды, сияқты және өзінің мақсатының!