Тапсырма Берілген өлең жолдарынды ойды қазіргі күнмен сабақтастыра қарастырып,
мазмұны жағынан салыстыра талдаңыз.
Зар заман, зар заман
Мына заман кай заман?
Зарар еткен бір заман
Аума бар заман
Caaair басы бисмиллаһ
Аусыга тар заман
Ба айталык сiа рurра
Тарлыгынын белгia
Муырманның тарихын
Жақсы
жаннан ілген.
Терт аясы хайуан -
Жаман
малдан гуңірген
Бу дуниені жарыгы.
Мұның өзі не заман
Багасы кеткен жriin
Зарлыгынын белгia:
Белінен алар зайыбы.
Бір-бірлерін күндагон.
Бір алладан басқаның
жай-жайына жүрмеген.
Кел кылган айыбы.
Мұның өзі - тар заман,
Кесапатын кесірі
Тарлығының белгісі
Келе ме деп кері баска
Мұсылманнан хал кетті,
Сол себептен коркамын!
Іонірім болай деместен
eyeni корпар зор болды,
Анты ұлас бойына,
Сондай зорлар кор болды.
Әр не түсер ойына,
Әуелі барлар жоқ болды,
Жалмауыз болды үлкенің,
Сондай жоқтар тоқ болды
Қазақ, сенің сорыңа,
Жон білмеген жамандар
Арқадан дәурен кеткен соң,
Ел билеген бек болды,
Қуғындап орыс жеткен соң,
Кетере алмай билігін,
Тіпті амал жоқ, қазақтар,
Ұласқан үлкен кек болды,
Енді сенің
торыңа. Ниетіне қазақтың
Тым-ақ тәуір ел болды
- Заманауыр болар
деп. Сол себептен
қорқамын!
БУДУ БЛАГОДАРНА
Қазақтың ақыны, ағартушы-демократы Сұлтанмахмұт Торайғыров (1893–1920) - 28 қазанда Көкшетау облысы, Қызылту ауданында туған. 3 жасында шешесі қайтыс болып, 6 жасына дейін әжесінің тәрбиесінде болған. Кейін әкесі екі ұлымен Баянауылға көшіп, Торайғыр кентіне таяу жерге қоныстанған. Торайғыров алғаш әкесінен ескіше хат танып, 13 жасынан Мұқан, Әбдірахман, Тортай деген молдалардан дәріс алды. Өлеңге үйір, шығыстық сюжеттер негізінде жырлар туындатқан Мұқан молда тәлімінің Торайғыровтың ақын ретінде қалыптасуына игі әсері болғанымен, 1908 жылы баянауылдық Әбдірахман молданың қаталдығы, өлең шығарғаны үшін жас қаламгерді жазалауы оның дін мен молдалар жайлы теріс көзқарасының қалыптасуына негіз болған.
1911 жылы жаңаша оқыған Нұралы ұстазының көмегімен қазақ, татар тілдеріндегі әдеби кітаптармен, газет-журналдармен танысады.
1912 жылы Троицкідегі Ахун Рахманқұли медресесіне түседі, бірақ мұнда бір жылдай оқыған ол өкпе ауруының зардабынан оқудан шығып қалады. Торайғыров енді медреседе оқуды қойып, орысша оқу іздейді, қала маңындағы елде жаз бойы бала оқытады.
Материалды көшіріп жариялау үшін редакцияның немесе автордың жазбаша, ауызша рұқсаты қажет және «Әдебиет порталына» гиперсілтеме берілуі тиіс. Авторлық құқық сақталмаған жағдайда ҚР Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңымен қорғалады. Эл. пошта: [email protected] 8 (7172) 79 82 06 (ішкі – 112) © adebiportal.kz
https://adebiportal.kz/kz/authors/view/1157
Ғарыш – бұл шексіз кеңістік. Мен жұлдыздарға қарағанды жақсы көремін! Жылтылдап тұрған ғажайып шамдар кез-келген адамды таң қалдырады. Оларға қарап ерекше шабыт, ұмтылыс сеземін. Мені: «Бұлттардың артында не бар?» деген сұрақ қызықтырады. Бұл сұраққа жауап беру өте қиын, өйткені, ғалам өте үлкен, оның нақты мөлшері ешкімге белгілі емес. Біз оның аз бөлігін ғана зерттей аламыз, себебі, технологиялық мүмкіндіктеріміз шектеулі. Астрономдар, заманауи телескоптардың көмегімен, басқа ғаламшарлар мен жұлдыздарды үнемі бақылап отырады. Осы зерттеулердің нәтижесінде, көптеген ғылыми жаңалықтар ашылды. Біз Күн жүйесі жайлы және метеориттер мен кометалардың қалай пайда болатыны туралы білеміз. Бүгінгі күнде, ғарышта көптеген жасанды жер серіктері бар, олардың көмегімен теледидар, телефон және радио байланыстары жүзеге асырылады. Болашақта, Жер сияқты тіршілік иелері өмір сүретін планета табылады деп ойлаймын