Тапсырма: мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. Қожанасыр бір мейрамхананың алдына тауарларын жайып қойып, сауда жасап жатқанында мейрамхананың иесі Қожанасырға: Қожеке, әр күні мейрамхананың алдында тамақтардың иісін пайдаланасыз, мұның ақшасын төлеуіңіз керек! - дейді. - Тамақтың иісіне де ақша төлене ме? - Иә, менің тек қана палау мен мантыларыма ғана емес, олардың иістеріне де ақша төлейсіз, әйтпесе қазыға барып сөйлесеміз. Екеуі бірге қазыға барады. Қазы: Ал Қожеке, бұған не айтасыз? - дейді. - Дұрыс, - депті Қожа. Тамақтардың иісінен аузымның суы құритыны рас, бірақ әр күні санаған ақшамның дауысын естіген бұл кісінің ойына ақша келетіні де рас. Ендеше тамақтың иісіне ақшаның дауысымен төлеп, бұл есепті жабайық... 1. Мәтіннің сюжетін сөз тіркестерімен беріңіз. Басталуы: Дамуы:
Шешімі:

Ғылымдағы және техникадағы, өнер мен мәдениет, қоғамдық-әлеуметтік өмір мен әдебиет саласындағы жаналықтар лексикаға да үнемі ыкпалын тигізіп отырады. Өткен дәуірлерде болған кейбір наным-сенімдер, әдет-ғұрыптар, ескі ұғымдар, үй мүлкі, шаруашылық бұйымдары халық тұрмысының дамуына байланысты азайып, қолданудан шығып қалады.

Соларға қатысты сөздер мен атаулар да ескіреді, яғни қолданудан шыға бастайды. Мысалы: шоқпар, соқа, сойыл, найза, айбалта, күрзі, қорамса, кіреуке, малта, ояз, зындан, күң, кұл, әмеңгер, болыс, жүзбасы, сарбаз, дуан, пері, періште, ысқат, азан, барымта, дабыл тәрізді сөздер бүгінгі өмірде көп қолданыла бермейді. Бұлар белгілі бір дәуірдің, тарихи кезеңнің тілдік көрсеткіші ретінде жұмсалуы мүмкін. Олар көнерген сөздер деп аталады. Және олардың кейбірі жана ұғымдардың келуімен байланысты жаңарып қолданылуы да мүмкін.
Тіл — тілде көнерген сөздердің историзмдер және архаизмдер деп аталатын екі түрі бар. Кейбір заттар мен құбылыстар күнделікті өмірден шығып қалып, сол ұғымдарды білдіретін олардың атаулары — сөздер де көнеріп, тілде қолданбайды. Мысалы: сұлтан, атшабар, ояз, барымта, дуан басы, дүре, малай, күң, құл, бай, болыс т. б. Мұндай сөздерді историзмдер дейді. Бұрынғы атаулары ескіріп, кейін басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстар бар. Мысалы: жасак, немесе қол — әскер, қол басы — әскер басы, почтабай — хат тасушы, жатак, — отырықшы, серіктік — бірлесу, қосын — ұйым, желек — орамал т. б. Қазірде осындай басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстардың бұрынғы атаулары архаизмдер деп аталады.

Тіл – қарым-қатынас құралы, адамдар арасындағы бұл бізге өмір сүруге және қоғамда. Тілі жақындастырады көптеген әр түрлі адамдар, тілдің арқасында біз жеткізе біздің ой.
Ана тілі – бұл сөздер, ол бізді қоршап, бұл тарихтың бір бөлшегі, халқымыздың көптеген адамдар айтады, өз ана тілінде, бірақ ұмытпайды, оны қуана-қуана сөйлеседі, ондағы адамдармен, олар оны біледі.
 Ресей – көпұлтты мемлекет, елімізде тұрып жатқан мың түрлі халықтар бар, өзінің бірегей және қайталанбас тілі, қарамастан, біздің еліміздің мемлекеттік тілі болып табылады, орыс және басқа да халықтар жоғалтқан жоқ, өз тілдері. Олар еркін болуы, олардың қарым-қатынас, ал бұл дегеніміз, әзірге тірі тілі, жива және ұлт. Әрбір тіл маңызды және ұмытпау керек, бірде-бір тіл, бұл қазына қатар халық біледі. Менің ана тілім – орыс тілі, мақтан тұтамын, ол осындай әдемі, звучный және бай. Біздің тілі бір, ең ауыр зерттеу үшін, сондықтан көптеген шетелдіктер үшін оны меңгеру өте қиын беріледі. Орыс тілі ерекшеленеді поэтичностью және мелодичностью, көп синонимичных сөз. Емес, барлық тілінде болады, бұл атап өтуге болады.
Маған ұнамайды, орыс тілі засоряется сленгом, ненормативной лексиканы және шетелдік сөздермен, бұл портит, оның тілі жоғалтады өзінің бірегейлігі мен ерекшелігін. Өкінішке орай, қазіргі жастар білдіру үшін, өз ойларын пайдаланады, сөздерді қысқартуға және өзгертеді, олардың айтылу.
 Мен үміттенемін, бұл болашақта адамдар білдіру үшін, өз ойларын пайдалануға болады әдеби сөздер және тіл болып қалады көркем және қайталанбас.