-Тапсырма Мәтінді оқыңыз. Күлтегін ескерткіші – түркі тектес халықтардың баға жетпес байлығы Түркі халықтарының көне дәуірдегі ұзақ ғасырлық мәдени мұраларының бірі – Күлтегін ескерткіші. Бұл – Орхон-Енисей жазуына жататын маңыздылығы жағынан баға жетпес құнды дүние. Бізге жеткен Түркi тарихы да осы VII-VIII ғасырларда жазылған Орхон-Енисей жазба ескерткіштері арқылы белгiлi болды. Ескерткiш бiр заманда түркiлер мекендеген Енисей өзенiнiң бойы мен қазiргi Монғол Халық Республикасының астанасы Улан- Батордың батысындағы 400 километр жердегi Орхон өзенi бойындағы Кошо-Цайдам ойпатында орналасқан. Оны алғаш тауып, ғылым әлемiне мәлiмдеушi – орыс ғалымы Н. М. Ядринцев. Күлтегiнге арналған ескерткiш пирамида тәрiздi. Биiктiгi – 3,15 метр, енi – 1,24 метр, қалыңдығы – 0,41 метр. Ескерткiштiң жоғарғы жағы бес бұрышты, қырларында айдаһардың суреттерi мен қаған таңбалары бейнеленген. Екiншi жағында ескерткiштiң орнатылған күнi – бiрiншi тамыз, 732 жыл деп жазылған. Ескерткіштің негізгі бетінде 40 жол жазу бар, ол ескерткіштің сол жақ бетіндегі 13 жол жазудың жалғасы. Түркологиялық әдебиеттерде ескерткіштегі 40 жол «Үлкен жазу», ал 13 жол жазу «Кіші жазу» деп аталады. Ескерткiш негiзiнен табғаш (Қытай) және көне түркi жазуымен толтырылған. Ескерткiш бетiндегi Қытай жазуы 732 жылы Қытай императоры Хусен-Цунг тарапынан бедерленген. Мұнда қытайша ескерткiштiң қысқаша мәнi айтылған. Қытай жазуы алғаш орысша, французша, содан кейiн немiс, ағылшын және кейiнгi кездерi түркі тiлдерiне аударылды. Жазудың үстiнде қытайша бiр сөйлем бар, онда «Марқұм Күлтегiн жазуы» делінген. Күлтегін жыры – патриоттық рух беретін батырлық жыр. Мәтінінің негізі Түркі ұлтының тек тарихы ғана емес, Күлтегіннің батырлығы мен ерлігін бейнелейді. Кіші жазудың 27-бөлімінен арғы қарайғы жазулары тек Күлтегінге арналған. Осы 27-бөлімінде Күлтегіннің ағасы Білге қағанның «Інім Күлтегінмен, екі уәзірімен өліп- тіріліп құрадым. Сонды құрап, біріккен халықты от-су қылмадым. Мен өзім қаған болғанда» сөздері жазылған. (а) Әр бөліктегі маңызды ақпараттарды іріктеп алыңыз. (ә) Мәтіннің баяндау желісін сақтап, аннотация жазыңыз. Жалқы есімдерді қолданыңыз. Дескриптор Білім алушы - мәтіннің әр бөлігінен маңызды ақпараттарды іріктейді; - мәтін мазмұнын сақтайды; - аннотация жазады; - жалқы есімдерді қолданады. 2-тапсырма. Мәтіннен алынған дәйексөздерге, үзінділерге сүйене отырып, көтерілетін мәселені болжап, сұрақтар дайындайды
Бұл фильмнің басты идеясы – қасіретті жылдардың ауыр жағдайында ізгілік пен адамгершілікті алға қойған қазақ халқының кеңпейілділігін, қонақжайлылығын көрсету.Болат Әбділманов сомдаған басты кейіпкер Орынбайдың бойына достыққа адалдық, қонақжайлылық, турашылдық, әділеттік жолында басын бәйгеге тігуге дайын батырлық сияқты жағымды қасиеттер топтасқан.Жалпы, фильмде жұрттың берекесі мен бірлігін ойлап, елдің қамын жейтін нар тұлғалы азамат Орынбай өмірде болған адам. Ол өз туған жерінен амалсыз көшіріліп әкелінген әр түрлі ұлттарды жатырқамай, бауырына басады. Л.Сон киноның бас кейіпкері туралы: «Бала кезімде әкем «Бiз қазақ ұлтының алдында қарыздармыз, жазушы болсаң Орынбай ақсақал жайлы мiндеттi түрде жаз» деп өлерiнде маған осындай аманат тапсырған», – дейді. «Сондықтан, әкемнің соңғы парызын орындап, қазақтың батыр ақсақалы туралы пьеса жаздым» – деп сөзін сабақтайды жазушы.
Объяснение:
Пікір: Ұды Жібек Жолы Батыс пен Шығысты жалғаған нағыз өркениет көпірі болған
Дәлел:Осының арқасында екі жақтың мәдениеттері бірігіп , мемлекеттер жаңаша өркениеттермен танысып отырған .Сонымен қатар Ұлы Жібек Жолының бойынан көптеген қалалар тұрғызылып ,әлем мәдениетінің рухани да материялдық жағынан да жоғары сатыға шығуына көмегін тигізген
Мысал: Еліміздегі ежелгі Отырар қаласы осы Ұлы Жібек Жолының арқасында тұрғызылып ,дамып отырған.Соным қатар қазіргі Батыс Еуропа,Батыс Қытай жолы да осы Жібек Жолының бұрынғы ізімен салынған болатын.
Қорытынды:Ұлы Жібек Жолы қай жағынан болмасын біздің еліміздің де басқа Еуропа халықтарының да дамуына үлкен үлесін қосқан
Объяснение:
Түсінікті болды деп ойлаймын