тапсырма.
Мәтінді тыңда. Мәтіндегі негізгі ақпаратты анықта.
Түсінгеніңді баянда. Жоспар құр.

Ғылым таппай мақтанба.

Ғылым таппай мақтанба,

Орын таппай баптанба,

Құмарланып шаттанба,

Ойнап босқа күлуге.

Бес нәрседен қашық бол,

Бес нәрсеге асық бол,

Адам болам десеңіз.

Тілеуің, өмірің алдыңда,

Оған қайғы жесеңіз.

Өсек, өтірік, мақтаншақ,

Еріншек, бекер мал шашпақ –

Бес дұшпаның, білсеңіз.

Талап, еңбек, терең ой,

Қанағат, рақым, ойлап қой –

Бес асыл іс, көнсеңіз.

Жамандық көрсең нәфрәтлі,

Суытып көңіл тыйсаңыз.

Жақсылық көрсең ғибрәтлі,

Оны ойға жисаңыз.

Ғалым болмай немене,

Балалықты қисаңыз?

Болмасаң да ұқсап бақ,

Бір ғалымды көрсеңіз.

Ондай болмақ қайда деп,

Айтпа ғылым сүйсеңіз,

Сізге ғылым кім берер,

Жанбай жатып сөнсеңіз?

Дүние де өзі, мал да өзі,

Ғылымға көңіл берсеңіз.

Білгендердің сөзіне

Махаббатпен ерсеңіз.

Ақыл сенбей сенбеңіз,

Бір іске кез келсеңіз.

Ақсақал айтты, бай айтты,

Кім болса, мейлі, сол айтты –

Ақылменен жеңсеңіз.

Надандарға бой берме,

Шын сөзбенен өлсеңіз.

Аят, хадис емес қой,

Күпір болдың демес қой,

Қанша қарсы келсеңіз.

Көп орында көріне айтпа,

Біздің сөзге ерсеңіз.

Мұны жазған кісінің

Атын білме, сөзін біл!

Осы жалған дүниеден

Шешен де өткен не бұлбұл,

Көсем де өткен не дүлдүл.

Сөз мәнісін білсеңіз,

Ақыл – мизан, өлшеу қыл.

Егер қисық көрінсе,

Мейлің таста, мейлің күл.

Егер түзу көрінсе,

Ойлап-ойлап, құлаққа іл.

Ақымақ көп, ақылды аз,

Деме көптің сөзі пұл.

Жақынның сөзі тәтті деп,

Жақыным айтты дей көрме.

Надандықпен кім айтса,

Ондай түпсіз сөзге.ерме.

Сізге айтамын, қаупім - бұл.

Өзің үшін үйренсең,

Жамандықтан жиренсең,

Ашыларсың жылма-жыл.

Біреу үшін үйренсең,

Біреу білмес, сен білсең,

Білгеніңнің бәрі - тұл.

Сөзіне қарай кісіні ал,

Кісіге қарап сөз алма.

Шын сөз қайсы біле алмай,

Әр нәрседен құр қалма.

Мұны жазған білген құл –

Ғұламаһи Дауани,

Солай депті ол шыншыл.

Сөзін оқы және ойла,

Тез үйреніп, тез жойма,

Жас уақытта көңіл - гүл.

Білімдіден шыққан сөз.

Білімдіден шыққан сөз

Талаптыға болсын кез.

Нұрын, сырын көруге,

Көкірегінде болсын көз.

Жүрегі - айна, көңілі - ояу,

Сөз тыңдамас ол баяу.

Өз өнері тұр таяу,

Ұқпасын ба сөзді тез?

Әбілет басқан елерме,

Сөзге жуық келер ме?

Түзу сөзге сенер ме,

Түзелмесін білген ез?

«Айтшы айтшылап» жалынар,

Ұққыш жансып шабынар.

Ұқпай жатып жалығар,

Ұйқылы-ояу бойкүйез.

Жас баладай жеңісқой,

Байлаулы емес ақыл, ой.

Ойлағаны - айт пен той,

Ыржың-қылжаң ит мінез.

Сұлу қыз бен я батыр

Болмаған соң , тәңірі алғыр,

Шығып кетер, я қалғыр,

Оған ақыл - арам без.

Жақсыға айтсаң, жаны еріп,

Ұғар көңіл шын беріп,

Дертті ішіне ем көріп,

Неге алтынды десін жез.

«Ой, тәңір айшыл» кер есек,

Қулық, сұмдық не өсек

Болмаған соң, бір есеп -

Мейлі қамқа, мейлі бөз.

Жасымда ғылым бар деп ескермедім.

Жасымда ғылым бар деп ескермедім,

Пайдасын көре тұра тексермедім.

Ержеткен соң түспеді уысыма,

Қолымды мезгілінен кеш сермедім.

Бұл махрұм1 қалмағыма кім жазалы,

Қолымды дөп сермесем, өстер ме едім?

Адамның бір қызығы – бала деген,

Баланы оқытуды жек көрмедім.

Баламды медресеге біл деп бердім,

Қызмет қылсын, шен алсын деп бермедім.

Өзім де басқа шауып, төске өрледім,

Қазаққа қара сөзге дес бермедім.

Еңбегіңді білерлік еш адам жоқ,

Түбінде тыныш жүргенді теріс көрмедім.

-Сенің отбасында, отбасылық дәстүрлер бар ма?
-Иә, менің отбасымда отбасылық дәстүрлер бар
-Қандай отбасылық дәстүрлер сенің отбасында бар?
-Біз отбасымызбен жаңа жалды, наурызды тойлаймыз. Жаз сайын Джасыбайға барамыз.
-Қандай жаңа жылдық дәстүрлер сенің отбасында бар?
-Жаңа жыл сайын, 1 қаңтарда біз отшашулар атамыз.
-Наурыз мерекесіне байланысты сенің отбасында қандай дәстүрлер бар?
-Жыл сайын наурыз мерекесінде біз әже-атамызға барамыз, олар бізге бешбармақ әзірлейді.
-Сенің отбасын туған күнді қалай тойлайды?
-Туған күн сайын біздің отбасымыз үлкендастархан басында жиналып, силықтар сыйлайды.
 ( Автор, на Наурыз готовят "Наурыз коже", а не бешпармак.)