тапсырма. мәтіндегі қос нүктені теріп жаз Тіршіліктің төрт тірегі Ертеректе өмір сүрген даналар дүниедегі бүкіл тіршіліктің негізі төрт нәрсе деп білген: Күн, Ауа, Су және жер. Күн сәулесі D дәруменінің түзілуі үшін қажет. Бұл дәрумен тіс пен сүйек үшін құрылыс материалы болып табылады. Күн сәулесі жетіспеген жағдайда балаларда мешел пайда болады: бұл сырқат кезінде омыртқа қисаяды. Қартайған кезде күн көзінде сирек болатын адамдардың сүйегі сынғыш келеді. Күн сәулесі иммундық жүйені оята- ды, сондықтан жазда ағзаның ауруға қарсы тұру күші артып, адамдар Ауа. Дем алған кезде ағзамызға түсетін ауаның арқасында біздің жасушаларымыз аса қажетті оттегін алады. Ал тынысты сыртқа шығарған кезде ағзадағы көмірқышқыл газының мөлшері реттеліп сирек ауырады. отырады. Ежелгі шығыс медицинасы кез келген ауру дұрыс тыныс алмауға байланысты дейді. Дұрыс тыныс алған кезде өкпенің ауаны сыртқа шығару қызметі күшейеді. Бұл тәннен шығарылатын уытты заттар- дың ағымын қайта бөлуге көмектеседі. Су. Егер адам тамақсыз 40 күн өмір сүре алса, сусыз бір аптадан артық тіршілік ете алмайды. Тірі жасуша орта есеппен 70 пайызға су- дан тұрады. Су – көптеген химиялық реакциялар жүретін орта. Біздің - өміріміз осы реакцияларға тәуелді. Сонымен қатар су – күшті емдік құрал. Әбу Әли ибн Сина өзінің ережелерінде өзге емдік құралдармен қатар суды да денсаулықты сақтау құралы ретінде атап өтеді. Топырақ. Алдыңғы өмір тіректерімен салыстырғанда жердің қуа- ты күштірек. Ол өзі арқылы күннің де, ауаның да, судың да қуатын өткізіп, өзіне сіңіріп алады. Оның бұл күшін адамдар ертеден біліп, пайдаланған.

Әке – асқар тау.Отбасында әкенің орны бөлек. Әке – сол шаңырақтың бар ауыртпалығын көтеретін, асырап-бағуға да, жақсы тәлім-тәрбие беруге де міндетті адам. Әке – бала үшін асқар тау. Әке қамқорлығы дегеніміз – отбасы мүшелерін әртүрлі пәле-жаладан қорғап отыратын қасиетті ұғым. Сондықтан әкені сыйлау, оған үлкен құрметпен, ілтипатпен қарау баланың парызы болмақ. Ақын Жарасқан Әбдірашевтың әке десе – ауылы, ауыл десе – әкесі есіне оралатын перзенттік жүрегі дамылсыз соққан. Қашан да қамқор болған сан үмітке, Өтермін сақтауменен салтыңды әсем. Көнбей ме көңіл шіркін кәрілікке, Өкпелеп қалмайсың ба «қартым” десем! Ақын үшін, «бір ауылдың бәйтерегі» – өмірдің ащы-тұщысын халқымен бірге татқан әкесі. Сондықтан ол әкеден алатын тәрбие де салиқалы болмақ. Әке – ұрпақтың панасы, үйдің басшысы, әрі тәрбиешісі. Ол тек бір отбасының ғана емес, ауылдың, рудың қамқоршысы, ел ағасы. Өмірге келген баланың әрбір сәтті қадамы әке үшін үлкен мәртебе, зор мақтаныш болмақ. Сондықтан да әке ақылымен жүру, ешкімнің ала жібін аттамай, адал ғұмыр кешу баланы тек жақсы болашаққа ғана әкеледі. «Әкеге бағыну – аллаға бағыну» депті Мұхаммед пайғамбарымыз. Демек, әкені ренжітпей оның айтқанының үдесінен шығып отыру әрбір перзенттің басты парызы екен. Ақылы мен пайымы терең аналар балаларын үнемі әкесін сыйлап, құрметтеуге бейімдеп отырады. «Әкең ренжіп қалар», «Әкең жіберсе, бара ғой», «Әкеңе барып сәлем бер», «Әкеңнің керегін дайында» деп әкеге құрмет, қызмет етуге баланы жасынан дайындап отырса, мұндай отбасында әрдайым тәртіп, ынтымақ пен бірлік болуы сөзсіз. Әке ұл-қызын намысшылдыққа, елі, руы, қала берді өз бауырлары үшін еңбек етіп, өмір сүруге баулып отырады. Әкенің мейірімі мен талап қойғыштығының, еңбеккерлігінің бала тәрбиесіне ықпалы көп.

Алкоголь наносит страшный удар по всему организму человека. Печень, сердце, мозг, половая система – все это получает сильнейший удар при употреблении спиртного. Но начать следует по порядку.
Как конкретно действует спиртное на человека? Что становится причиной приятного расслабления? Почему все проблемы отступают, достаточно выпить всего пару-тройку рюмок водки или коньяка? Существует ли вообще вред алкоголя или же это лишь обман?
Как известно, спирт является прекрасным растворителем. Для проверки возьмите рюмку спирта и положите в него на ночь кусок сала и утром убедитесь в этом лично. Итак, когда водка, коньяк, вино или другой напиток, содержащий спирт, попадает в желудок человека, часть его попадает в кровь. В результате этого эритроциты, занимающиеся транспортировкой кислорода в организме человека, теряют свою жировую смазку – она просто растворяется. Обычно она позволяет им проскальзывать мимо друг друга, успешно выполняя свою функцию. Но когда жировая смазка потеряна, клетки при контакте уже не проскальзывают мимо, а слипаются. Когда вместе соединяется 6-10 эритроцитов, получается нечто отдаленно напоминающее гроздь винограда. Конечно, в артерии или вене эта «гроздь» легко пройдет. А вот когда она попадает в капилляры, через которые эритроциты попадают к нейронам мозга, начинаются сложности. Капилляр имеет размер, позволяющий пройти только одному эритроциту. Что же происходит, когда туда попадает гроздь ? Правильно, капилляр забивается. Нейрон не получает кислород и гибнет. Когда нейроны гибнут десятками и сотнями тысяч человек и чувствует чувство расслабленности – все проблемы отходят на второй план. Вот только стоит ли того эта расслабленность? Уже на этом примере становится понятно, каков вред алкоголя для мозга.