Тапсырма. Төменде берілген екі суреттің бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз. Жазба жұмысын орындауда кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында қолданыңыз .
Бата,бата беру — адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі. Дастарқан басында, түрлі жиын-тойларда, т.б. адам өмірінде кездесер ірілі-ұсақты қуаныштар кезінде той, қуаныш иесіне арнап қол жайып, бата береді. Сондай-ақ, қиын сапар, алыс жолға аттанған азаматына ақ жол тілейтін халқымыздың ежелден келе жатқан, кең таралған дәстүрлерінің бірі. Бата беретіндер, көбіне, көпті көрген ақсақалдар мен кемеңгер де дуалы ауызды билер болып келеді. Бата қысылғанда — қуат, қиналғанда—медет беріп, әрбір іс-әрекетіңе даңғыл жол ашып, бәле-жаладан қорғайды деп есептелген. Бата көзі тірілерге ғана емес, аруақтарға да жасалған. Батасыз, тілексіз өмір болмайды. “Батамен ер көгереді, жаңбырмен жер көгереді” деп халқымыз текке айтпаған. Батаның да қисыны, айтылатын, айтылмайтын жері болады, қуаныш пен тойдың ретіне қарай, соған лайық Бата тілегі болады.
Бата қазақ фольклорының дербес, шағын жанры ретінде қарастырылады. Ұйқасты, ырғақты болып келетін, тұрақты образдарға негізделетін бата халқымыздың жақсылық пен жамандык, адалдық пен арамдық, обал-сауап турасындағы моральдық-этикалық түсініктерінің айғағы іспетті.
Мағыналық тұрғыда екі түрге бөлінеді: ақ (оң) бата (алғыс), теріс бата (қарғыс). Қазақ халқының бата сөз үлгілеріне В.Радлов, Ш.Уәлиханов, А. Васильев, Г. Потанин, т.б. зерттеушілер назар аударып, жинап жариялаған.
Кейін батаға Ислам дінінің әсері тиген. Осы күнгі бата отбасына амандық, молшылық, жастарға өмір, бақыт, білім тілеу мазмұнында болып келеді.
1. Көк тәңірісі пайда болғаннан кейін оғыландары Бумын мен Істемі қаған болады.
2. Елдің зарынан кейін түркі қағаны боп, Ілтеріс келеді. Ол інісімен бірігіп,халыққа азаттық әпереді.
3. Олардың орнына отырған інілері мен балалары,еларасындағы іріткіге жол береді.
4. Қағандар өмірден озғанда дүйім жұрт аза тұтады, тіпті жаулары да.
5. Ілтерістен кейін ұлы Білге қаған боп отырады. Күлтегіннің мықтылығынан бүкіл жауын ағасының алдына әкеп көгендейді. Күлтегін қайтыс болғанда, дүйім жұрт қайғырады.
Бата,бата беру — адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі. Дастарқан басында, түрлі жиын-тойларда, т.б. адам өмірінде кездесер ірілі-ұсақты қуаныштар кезінде той, қуаныш иесіне арнап қол жайып, бата береді. Сондай-ақ, қиын сапар, алыс жолға аттанған азаматына ақ жол тілейтін халқымыздың ежелден келе жатқан, кең таралған дәстүрлерінің бірі. Бата беретіндер, көбіне, көпті көрген ақсақалдар мен кемеңгер де дуалы ауызды билер болып келеді. Бата қысылғанда — қуат, қиналғанда—медет беріп, әрбір іс-әрекетіңе даңғыл жол ашып, бәле-жаладан қорғайды деп есептелген. Бата көзі тірілерге ғана емес, аруақтарға да жасалған. Батасыз, тілексіз өмір болмайды. “Батамен ер көгереді, жаңбырмен жер көгереді” деп халқымыз текке айтпаған. Батаның да қисыны, айтылатын, айтылмайтын жері болады, қуаныш пен тойдың ретіне қарай, соған лайық Бата тілегі болады.
Бата қазақ фольклорының дербес, шағын жанры ретінде қарастырылады. Ұйқасты, ырғақты болып келетін, тұрақты образдарға негізделетін бата халқымыздың жақсылық пен жамандык, адалдық пен арамдық, обал-сауап турасындағы моральдық-этикалық түсініктерінің айғағы іспетті.
Мағыналық тұрғыда екі түрге бөлінеді: ақ (оң) бата (алғыс), теріс бата (қарғыс). Қазақ халқының бата сөз үлгілеріне В.Радлов, Ш.Уәлиханов, А. Васильев, Г. Потанин, т.б. зерттеушілер назар аударып, жинап жариялаған.
Кейін батаға Ислам дінінің әсері тиген. Осы күнгі бата отбасына амандық, молшылық, жастарға өмір, бақыт, білім тілеу мазмұнында болып келеді.
1. Көк тәңірісі пайда болғаннан кейін оғыландары Бумын мен Істемі қаған болады.
2. Елдің зарынан кейін түркі қағаны боп, Ілтеріс келеді. Ол інісімен бірігіп,халыққа азаттық әпереді.
3. Олардың орнына отырған інілері мен балалары,еларасындағы іріткіге жол береді.
4. Қағандар өмірден озғанда дүйім жұрт аза тұтады, тіпті жаулары да.
5. Ілтерістен кейін ұлы Білге қаған боп отырады. Күлтегіннің мықтылығынан бүкіл жауын ағасының алдына әкеп көгендейді. Күлтегін қайтыс болғанда, дүйім жұрт қайғырады.
осы дұрыс болуы керек)/