-тапсырма. Жұптық жұмыс. Төменде берілген мәтінді
оқып, жартылай көшпелілер мекенде-
ген аймақтарды анықтаңдар. Сол бойын-
ша «Көшпелілер мекендеген аймақтар»
тақырыбында Қазақстан картасын постер
түрінде жасаңдар. Жасаған постерді сынып
алдында қорғаңдар.
«Көшпенділер
Кульбатырова рада
Қазақстан шеңберінде көшпелілік қалыптасқан аймаққа Каспий маңы
ойпаттары, Үстірт, Торғай, Жем жоталары, Бетпақдала, Балқаш маңы да-
лалары, Сарыарқа, Мұғалжар, Маңғыстау жоталары, Алтай, Тарбағатай,
Жоңғар, Іле Алатауларының тау беткейлері мен таулы өлкелері жатады.
Бұл аймақтардағы өзен-сулардың маңайында, әсіресе осы аймақтар мен
отырықшы-егінші мәдениеттер шегараларында маргиналдық аймақтар
қалыптасқан. Оларға – жартылай көшпелі шаруашылық-мәдени тұрпат.
Мұндай аймақтарға Сырдың бойы, жартылай Ертістің, Тобылдың, Есілдің.
Жайықтың бойлары, Жетісу, Шығыс Қазақстанның таулы және тау
бөктерінің кейбір алқаптары, Аралдың маңайы жатады. Жоңғар, Іле, Қырғыз
Алатауындағы тау бөктерінде жылына 500 мм-ден астам ылғал түседі. Бұл
өңірлерде, әсіресе өзен-көл суларының маңайында ежелден егіншілік пай-
да болып, отырықшы мәдениет қалыптасқан. Құнарлы топырақты, ауа райы
қолайлы болған Сыр бойы, Шу, Талас аймақтарында қола дәуірінен бастап-
ақ егіншілік дамып, орта ғасырларда қала мәдениеті дамыды. Дегенмен
Осы егіншілік, отырықшы мәдениет қалыптасқан аймақтардың өз ішінде де
мал шаруашылығы егіншілікпен қатар дамып, бұл өңірлердің шаруашылық-
мәдени тұрпаты жартылай отырықшы, жартылай көшпелі болған. Әр заманда
ауа райының өзгеруіне, тарихи-саяси, этномәдени ахуалдарға байланысты
бул өңірлерде бірде отырықшы, жартылай отырықшы егіншілік шаруашылық
қалыптасса (мөлшермен VI-XIII ғасырлар), енді бір замандарда жартылай
көшпелі, кей аудандарында тіпті көшпелі шаруашылық-мәдени тұрпат
қалыптасты,​

Улытау - один из древнейших горных массивов сарыарки. протянут с севера на юг на 200 км. самая высокая точка пик акмешит - 1133 м. горный массив улытау. фотографии обьектов казахстана величие этих гор заключено в значимости событий национальной , происходивших здесь и связанных с объединением казахских родов. улытау был излюбленным местом ханов кочевых племен. здесь образовал свою ставку старший сын чингизхана - жошы хан, отсюда начинал свой поход на восток батый. здесь находится мавзолей жошы хана, мазары кутлук-те-мира, болган-ана, келин-там. здесь воздвигнут мавзолей над могилой алаша хана, одного из основателей тюркских племен. горный массив улытау. фотографии обьектов казахстана навечно остались в горах улытау хан золотой орды тохтамыш, великий полководец, эмир золотой орды едыге, имя которого упоминается в эпосах народов алтая, урала, северного кавказа, крыма, узбекистана. на каменной плите, на горе ал-тыншокы оставил память о своем пребывании в улытау весной1391г. великий тамерлан. памятники, которые хранит в себе улытау, восходят к эпохе палеолита и неолита. археологами обнаружены многочисленные стоянки первобытных людей, их орудия труда. на берегу реки каракенгир найдена одна из крупнейших в казахстане мастерская эпохи палеолита. на всех речных долинах обнаружены памятники эпохи бронзы - поселения, некрополи, царские захоронения бегазы-дандыбаевской культуры. до сих пор не разгадана тайна так называемых "курганов с усами". одни считают, что это надгробные сооружения, другие, что это древняя обсерватория, кто-то - ритуальный комплекс. горный массив улытау. фотографии обьектов казахстана в равнинных частях обнаружены курганы эпохи гуннов, следы культур древних тюрков, огузо-кипчаков. раскопки археологов дали нам знание о том, что еще три тысячи лет назад местные племена занимались горно-металлургической деятельностью и экспортировали в иран, индию, грецию, как об этом упоминает "отец " геродот, медь, олово, серебро и золото. улытау называют "страной озер и родников". о целебных свойствах горной родниковой воды улытау знали далеко за пределами этого края. европейские и послы, направляясь в главную ставку монголов каракорум, специально останавливались, чтобы полечиться на улытауской родниковой воде.

Болашақ мамандығым - дәрігер

Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: “Жарқын болашақ жастардың қолында” дегендей, біздің болашағымыз өз қолымызда.

Мені өскенде кім боламын, қандай мамандықты таңдаймын деп ойланамын. Мамандық таңдау өміріңнің бір кірпішін дұрыс қалау деп түсінемін. Өзің айналысқың келетін жұмысты таңдау ғана емес, өзің араласқың келетін ортаны да таңдау деген сөз. Өмірде адам екі нәрседен қателеспеу керек. Біріншісі жар таңдағанда, екіншісі мамандық таңдағанда. Өмірден өз орнымызды тауып, адал еңбек ету әр адамның арманы деп ойлаймын. Әрине, әр адамның да таңдауы әр түрлі.

Мамандық таңдау өте жауапкершілікті және маңызды іс. Мамандық таңдауда әр адам өзінің қызығушылығына, қабілетіне, бейімділігіне, қалауына сүйену керек. Қазіргі таңда мамандықтың түрі көп. Таңдау жасау оңай емес. Ең бастысы адам еңбекке қабілетті, зейінді болуы қажет және оның мамандығы өзі өскен ортаға маңызды, бағалы үлес қосатындай болуы шарт. Мамандық таңдауда қателесуге болмайды, өйткені әрбір адамның болашағы таңдаған мамандығына байланысты болмақ. Болашағымды таңдаған мамандығыммен байланыстырамын. Ол үшін мен ең алдымен сабағымды жақсы оқып, медициналық университетке түсуім қажет.

Менің арманым - дәрігер болу. Дәрігер болуды жаным сүйеді. Дәрігер - ол өзінің адамдарға берген шипасы, адамды сауықтырып, адамдарды өмір сүруге күш салатын жандар! Сондықтан «Ақ халатты абзал жандар!» -деп халқымыз жәй айтпаған. Адам өміріне деген жауапкершілік, адалдық және үлкен жүрек керектігі сөзсіз. Адамдарға менің көмегім тисе, мен өзімді бақытты жанмын деп бағалар едім.

Адам өміріне араша түсетін дәрігерлік мамандықты таңдау үлкен жауапкершілікті жүктейді. Себебі дәрігер адам анатомиясын өте терең білумен қатар, кез келген жағдайдағы науқастан жиіркенбейтін, қаннан қорықпайтын, адам тағдырына немқұрайлы қарамайтын, күйзеліске төзімді, жүйкесі мықты жан болуы керек.