Тапсырма
1.Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жазыңыз. (Прочитайте текст и ответьте на во Бабаларымыз ежелден «Өнер алды – қызыл тіл» деп сөз өнерін аса жоғары бағалаған. Ақындар сөз сайысы кезінде жеңіске жетудің жолын іздеп, нақты дәлелдер келтіріп, сөзбен жеңген.
Айтыста ақындардың импровизациясы, логикасы мен дәлелінің күштілігі анық байқалуы тиіс. Сөз өнерінің, образды, көркем ойлардың тілдік көрінісін айтыс өлеңдерінен көреміз.
Ақындар тіліндегі көркем құралдарының бірі – мақал -мәтелдер. Мақал-мәтелдердің көпшілігі игі қасиеттерге үндеу, уағыздау сипатында болады. Мақал-мәтелдердің ерекшелігі – мазмұны терең, аз сөзбен көп мағына береді және көпшілігі есте тез сақталады. Айтыс өлеңдеріндегі мақал-мәтелдер тілдің эстетикалық қызметін күшейтіп, өлең сөзді әсерлі етеді. Ал қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер әдеби тілімізді байытуға қосқан айтыс ақындарының үлесі екендігін көрсетеді.
1. Бабаларымыз ежелден нені аса жоғары бағалаған?
2. Айтыста ақындардың несі анық байқалуы тиіс?
3. Ақындар тіліндегі көркем құралдарының бірі не?
4. Айтыс өлеңдеріндегі мақал-мәтелдер қандай қызмет атқарады?
2.Сөздерді сәйкестендіру.(Сопоставьте слова)
Суырыпсалма рифма
қарсылас пара
шешен слушатель
ұйқас импровизатор
тәңірі поэтический
жұп оратор
тыңдарман бог, всевышний
ақындық противник
3. Берілген сөздердің синонимін тап. (Найдите синонимы слов)
Бұрынғыдан
Ойда
Жарыс
4.Өзіңіз таңдаған айтыскер ақынның бірі туралы мәлімет жазыңыз. (Напишите информацию об одном из акынов по вашему выбору).
5. Берілген сызбаны толтырыңыз.(Заполните данную диаграмму)
– Бақыт қайда барасың?
– Көршімен болған бірлігі,
Тағат, ғибадат тірлігі
Ұйымшыл елге барамын,– деп жырлапты. Бүгінгі қазақ мемлекетінен тағат, ғибадатты табамыз, тәубе. Көршілерін былай қойғанда, әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының басын бір үстелдің басына жинайтын да біздің мемлекет. Жаһандық маңызы бар Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының IV съезі жақында өткелі тұр. Бұл Қазақ елінің мәртебесі десек, екінші жағынан, қазаққа берілген бақыт деуге болады. Себебі, өзіміздің бақытты, ынтымағы жарасқан, бейбіт ел екендігімізді екінші тараптан осылай көрсете аламыз.
Мақсаты кең, нәтижесі биік бұл съездің алдыңғы кездесулердегі ауқымды талқыланған мәселелері өз жемісін беріп жатыр деп білеміз. Бірақ, биылғы IV Съезге қойылған тақырыптың маңыздылығы да ерекше. «Бейбітшілік және келісім – адамзат таңдауы» тақырыбының қарастырар талқысы мол. «Тұрақты дамуға қол жеткізудегі дін лидерлерінің рөлі», «Дін және мультикультурализм», «Дін және әйел: рухани құндылықтар мен қазіргі заманғы сын-тегеуріндер», «Дін және жастар» атты төрт секциялық отырыс жоспарланған.
Біздерді қызықтырып, тапқырлықпен таңдалған бүгінгі күннің өзекті мәселесінің бірі – жастар мәселесі. Қай елде болса да діннің алар орны ерекше. Әрі халық өзі ұстанған дініне мейлінше берік болуға тырысып, дін басшыларына ерекше орын берері хақ. Олай болса, жастарды тәрбиелеу мәселесінде діндер көшбасшыларының алар орны өзгеше. Астана төріне дін басшылары жәйдан-жай жиналмақ емес. Елордадағы Бейбітшілік және келісім сарайының көк шаңырағының астында ұйымшылдықпен талқыланатын өзекті мәселелер әр елдің игілігі үшін болмақ. Міне, осыны татулық пен бейбітшіліктің нышаны деуге әбден негіз бар. Бұл съездің Қазақстанда өтуінің өзі тек беделімізді ғана емес, ата-тарихымызға сай қонақжайлылығымызды да айғақтайды.
Ауқымы кең, айтары мол, талқыланатын тақырыбы терең құрылтайдың алдында «Егемен Қазақстан» газетінің бетінде (№169-171, 20 сәуір 2012 ж.) басылым басшысы Сауытбек Абдрахмановтың Бас мүфти, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы хазрет Әбсаттар қажы Дербісәлімен «Ислам – адамзаттың асыл тәжі» атты сұхбаты жарияланған-тын. Оқып, ой түйіп, алған ерекше әсерімізбен бөлісу мақсатында қолға қалам алған едік.
Ғұламалардың «Тақырыпты дұрыс түсіну, оқығалы жатқан дүниенің жартысын түсінгенмен тең» дегеніндей, дінбасының сөзінен алынып, «Ислам – адамзаттың асыл тәжі» деп аталған бұл мағынасы терең сұхбаттың тақырыбының өзі маңыздылығы мен терең ой қалдыратынын айқындап тұрғандай.
Түс көру, оны жору, а келешекте болатын оқиғаларды немесе аяқ жетпес жердегіні түсінде көру құбылыстарын (вещие сны (орыс)) қазақ аталарымыз қасиетке балаған. Ғылым әлемі үшін мұндай көріністер әлі күнге дәлелсіз аксиомаға жатқызылады. Осындай ғажайып түс көріп, келесі күні телефон арқылы Тараз қаласындағы Сәкен ағайыма хабарласқанда Бөлеген досы түнде келін түсіргенін жеткізді. Сол түс көрген күні таңға жуық көмейіме санамнан небір кесек сөз тіркестері құйылып дегбірімді қоздырды. Мазам кетіп, таңғы 04. 15 - те орнымнан тұрып қатирамды қолыма алғанша небір құнды сөздер ғайыпқа кетіп, есімде қалғандарын қағазға түсірдім. Оқырмандар бұл көрініске нендей пікір айтар екен...?
Объяснение: