ТАПСЫРМАНың мәтіні А мәтіні
Мәтінді мұқият оқы.
А ң достық сезімі адаммен бірге жаратылған. Ал бірлігін сақтау жолы, яғни, кілті, ол
сүйіспеншілік пен сенімде. Егер осы сенім адам өмірінен алыстай бастаса, қоғам әлсірей түсетіні сөзсіз.
Біздегі тыныш та бейбіт өмір әлемнің өзге елдерінде сирек. Бірі ұлтаралық даумен басы қатса, енді бірі
лаңкестік арандатушылыққа бой алдырды, тағы бірі тойғанын көтере алмай, енді біреуі түрлі табиғат
апатына ұшырауда. Еліміздің мұндай жағдайға ұшырамауының басты себебі, халықтың бір-біріне деген
сүйіспеншілігі мен сенімінің молдығы, бірлігіміздің жарастығының арқасында,
Жаратылысымызда мәңгілік ештеңе жоқ. Жер бетіндегі жалпы құбылыс үнемі өзгеріске ұшырап,
қозғалысқа түсіп, ол мәңгілік жоғалып кетпесе де, бір күйден, екінші бір күйге ауысып отырады. Осы
сияқты жер бетіндегі а ң тыныс-тіршілігі де үнемі қозғалыста. Сол бір қиын-қыстау кезеңде
елімізде өмір сүру, дүниені танып білу сезімінде мейірімсіздік пайда болып, бір-біріне деген сүйіспеншілігі
кеми бастады. Мәселен, баланың ата-анасына деген сүйіспеншілігінің жоғалуынан, көптеген қариялар
балалары бола тұра, қарттар үйін паналады. Ананың іштен шыққан нәрестесіне деген сүйіспеншілігінің
жоғалуы салдарынан балалар үйі тастандыларға толды. Халқына, ағайын-жұртына деген сүйіспеншілігінің
жоғалуынан кейбір шенеуніктер дүниеқоңыздыққа салынып, елге шығын әкелді. Осының барлығы адам
баласының бір-біріне мейірім шапағатына деген сенім, сезімінің аздығынан болып отыр.
Мәтінде айтылған тұжырымның дұрыс нұсқасын көрсетіңіз.
Дұрыс жауап саны: 2
Халқына жаны ашымаған адамдар жемқорлыққа
салынады.
Қарттар үйін паналаушылардың көбеюі, баланың
ата-анасына деген сүйіспеншілігінің жоғары
болуынан,
Қазақстандағы тыныш та бейбіт өмір әлемнің өзге елдерінде сирек кездеседі.
Асы жоқ үйді ит те сүймейді. Дом, где нет еды, и собака избегает.
Ас тұрған жерде ауру тұрмайды. Где хорошая пища обитает, там болезни не бывает.
Аштың ақылы астан әрі аспайды. Все мысли голодного вокруг еды вращаются.
Еттен дәм кетсе, ұрлықтын мәні кетер. Если мясо вкус потеряет, скотокрадство смысл утеряет.
Қасық тары ботқа болмас, ботқа болса да, жұртқа болмас. Из ложки пшена каши не сварить, а если и сварить, всех не накормить.
Жылқының еті жесең — тісіне кіреді, жемесең — түсіңе кіреді. Конину поешь — остается в зубах, а не поешь — будешь видеть во снах.
Ат адамның қанаты, ас адамның қуаты.
Вот пословицы про еду
Достық туралы мақал - мәтелдер.
- Дос - ажарың, жолдас - базарың.
* * *
- Алыстағы досыңа ат берсең де жарасар - үйіне мініп барсын деп.
Жақындағы досыңа хат берсең де жарасар - ұмытса есіне алсын деп.
* * *
- Жолдасың көп болса,
Жалғызбын деме.
* * *
- Дос сыртыңнан мақтар, дұшпан көзіңе мақтар.
* * *
- Жаңа досың жаныңда болса, ескі досың есіңде болсын.
Ол әрқашанда сенімді.
* * *
- Досың дос болғанға шаттан,
Дұшпанмен дос болудан сақтан.
* * *
- Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды.
* * *
- Жаман жолдастан таяғым артық.
* * *
- Күлме досыңа – келер басыңа.
* * *
- Досы көппен сыйлас,
Досы азбен сырлас.
* * *
- Заттың жаңасы жақсы,
Достың ескісі жақсы.