ТАПСЫРМАНЫҢ МӘТІНІ Мәтінді оқыңыз. Ақпарат көзін анықтаңыз. Қажетті 5-6 деректі іріктеп жазыңыз!
Ғылыми фантастика – ел өркениетiнiң жолашар жанры
Ғылыми фантастика – ауқымы кең жанр. Онда айтылған ғылыми идеялардың орындалу мерзiмi келешек үлесiнде екенi баршамызға аян. Өйткенi жазушы-фантаст қаламынан туған ой -арманды арқалайтын шығармалар уақыт пен кеңiстiктiң қай қиылысында да бола алады, соған сай ғылымның дамуы мен адами құндылықтар – табиғатты көздiң қарашығындай қорғаудың небiр көкейкестi мәселелерiн қозғайды. Бұны ой-арманнан туындаған оқиға десек те, ғылыми-фантастиканың а ң келешегiне дұрыс бағыт сiлтейтiндей, әрi барлау, әрi көрегендiк жасайтын жанр екенiн көрсетедi.
Өткен үш жыл iшiнде Қазақстанда тұңғыш «Кеңiст iк көшпендiлерi» деген айдармен сериялы ғылыми-фантастикалық романдар жазып келе жатқан белгiлi фантаст жазушы, Қазақстан Жазушылар одағы әдеби және Халықаралық «Байқоңыр» сыйлықтарының лауреаты Жүнiс Сахиевтiң «Су әлемiнiң саздары», «Жасампаздық қиырында», «Ғарыштан келген гүл» ғылыми фантастикалық романдары «Елорда», «Фолиант», «Бiлiм» баспаларынан жарық көрдi.
Жүнiс Сахиевтiң «Кеңiстiк көшпендiлерi» сериялық фантастикалық романдарының мәнi айдарында жатыр. Мысалы, оның 2009 жылы «Фолиант» ба шыққан «Су әлемiнiң саздары» романы оқырман назарын су асты әлемiне аудара отырып, қазақ халқының отбасылық таза махаббаты мен күй сазына ерекше мән бередi.
Оқиға қазақ жерiнен басталып, мұхит тереңiнде ұласады. Өйткенi мұхит тереңi де өзiнше бiр кең әлем. Оның әлi күнге толық ашылмай жатқан құпия сырлары сансыз. Жүнiс Сахиевт iң ғалым кейiпкерлерi су астын зерттей жүрiп, жұлдызаралық кемемен өзге жұлдыз жүйесi нен келген бөтен ғаламшарлықтардың назарына iлiгедi. Ал оның басты себебi – қазақ халқының кең пейiлдi, парасатты қасиетi едi. Өзге жұлдыз жүйесiнен келгендер бiр-бiрiмен тiлмен емес, әуен сазымен тiлдеседi, сол арқылы бiр-бiрiн түсiнiседi.
1) Хан Тәңірі - Шығыс Тәңір тауындағы шың, Қырғызстан мен Қазақстан (Алматы облысына таудың солтүстік-батыс бөлігі қарайды) және Қытай шекарасында. Солтүстік жер шарындағы ең биік нүкте. Жергілікті қазақ пен қырғыздар бұл тауды кешке күн батарда қызарып кететін өңіне қарап "Қантау", "қантоо" деп те атаған.
2) Жетісу — тарихи-географиялық аймақ. Солтүстікте Балқаш, солтүстік-шығысында Сасықкөл мен Алакөл, шығыста Жетісу (Жоңғар) Алатауы, оңтүстік және оңтүстік-батысында Солтүстік Тянь-Шань жоталарымен шектеседі. Тарихи деректер мен зерттеулерде Жетісу атын құрайтын 7 өзен туралы түрліше пікір бар. А.К. Гейнс бұлардың қатарына Лепсі, Басқан, Сарқан, Ақсу, Бүйен, Қаратал және Көксу өзендерін жатқызса, А.Влангали Басқан, Сарқан өзендерінің орнына солтүстік-шығыстағы Аягөз, оңтүстік-шығыстағы Іле өзендерін атайды. В.В. Бартольдтың айтуынша, алғашқыда жергілікті халық Жетісу деп Іледен солтүстікке қарай созылған аймақты атаған, оған Лепсі, Басқан, Ақсу, Бүйен, Қызылағаш, Қаратал, Көксу өзендері енген. Ал Жетісу Іленің оңтүстігіне қарай созылған таулы аймақ деген ұғым 19 ғ-да тарап, сондай-ақ, оған Тянь-Шаньнің солтүстік-батыс және орталық аудандары да қосылатын болған. Тарихи әдебиетте Жетісу ұғымына Шу алабы мен Нарын өзенінің жоғарғы ағысын қамтитын атырап та кірген.
3) Сарыарқа — Қазақстанның ірі физикалық-географиялық және табиғи-тарихи аймағының бірі. Сарыарқа – халықтық атау. Сарыарқаға Қарағанды, Ақмола облыстарының жері толықтай, бұрынғы Торғай, Семей, Павлодар облысының біраз жері кіреді. Қарағанды облысының территориясы, негізінен, Сарыарқаның орта бөлігінде орналасқан. Сондықтан да жергілікті халық осы өңірді ежелден Сарыарқа, Арқа даласы деп атаған. Сарыарқа атауы «жер бетіндегі өсімдіктері күйгендіктен сарғайып жататын кең де үлкен жон, жалпақ үстірт, сансыз адырлы қырқа» ұғымын білдіреді.
4) Батыс Мұғалжар, немесе Бас жота бір-бірімен тіркесіп, меридиан бағытында созылатын жеке қырқалар тізбегін түзеді. Оңтүстік бөлігі биік және қатты тілімденген. Шығыс Мұғалжар тауы аласа, төбесі тегіс шоқылар тізбегі түрінде. Солүстік бөлігі айқын тау сипатында, оңтүстікке қарай бірте-бірте аласара береді де маңайындағы жазықтан аз-ақ көтеріліп тұратын аласа төбеге айналып кетеді. Мұғалжар тауы 48" с. е. маңында аяқталады, одан оңтүстікте абсолюттік биіктігі 250 м-ден аспайды. Мұғалжар тауы Ырғыз өзенінің салалары арасындағы суайрықты құрайды. Солтүстікке қарай Ор өзені ағып шығады.
Алатау — Орталық Азия мемлекеттері мен Ресей Федерациясының Сібірдегі тау жоталарының жалпы атауы. Оларға Күнгей Алатауы, Кузнец Алатауы, Талас Алатауы, Қырғыз Алатауы, Жетісу Алатауы, Iле Алатауы, т.б. жатады. Алыстан қарағанда мұндай таулардың төбесінен етегіне қарай мұздықтар мен көп жылдық қар жапқан ақтаңдақтары тау жоталарына ала түс береді. Атауы соған байланысты. Әдетте, мұндай таулар заңғар биік болып келеді. Тау етектерінде орман, аңғарында таулық шалғын және дала белдемдері алма-кезек орналасқан.
Жетісу және Iле Алатауының халық ұғымындағы жалпылама атауы
Объяснение:
лучший ответ болсыншы или лайк басындаршы