Тарихи ескерткіштер Ақтөбе өңірі, Хромтау ауданында Ойсылқара кесенесі бар. Этнографиялық-тарихи ескерткіш ретінде республикалық тізімге енген. Аспан астындағы құнды жәдігер. Бірақ мұны жергілікті халықтың бірі білсе, бірі білмейді. Ойсылқара - өркешті жануар пірі екенін Құмсай ауылының оқушылары тек кітаптан оқыған еді. Енді жазғы демалыстарын тарихи орында өткізіп, оның қорымын көзбен көрді. Аңыз астарында ақиқат бар. Есет осы уақытқа дейін Ойсылқараны қиялдан туған кейіпкер деп ойлаған. Енді оның өзі туған өлкеге табаны тиген адам екенін білді. Танымын кеңейтіп, тарихи әңгімелерді таңдана тыңдады.
Есет Жақыбай, оқушы:
– Көне дәуірдегі жазуларды оқығым келіп, ынтам туды және аз уақыттың ішінде тарихшы не археолог болам деген де ойлар туды. Былайша айтқанда, тарихи жерге келуімнің арқасында тарихқа деген қызығушылығым оянды. VI ғасырда бұл жерге Ойсылқараның түйесі шөгіп, кейін тасқа айналған. Қорымы да осы жерде. Аңызға арқау болған тас обаларды археолог Серік Әжіғали бастаған топ зерттеп, тіркеуге алды. Хромтау өңірінде бұдан өзге оннан аса ашық ескерткіш аспан астында тұр.
Мөлдір Нұржанова, лагерь жетекшісі:
– Мектеп бағдарламасы аясында ғана тоқтап қалмай, өзіміздің туған жерімізді әрі қарай зерттеп, тарихи жерлерге келу әлі де жоспарда бар. Хромтау жерінде этнографиялық-тарихи ескерткіштер кезең-кезеңімен зерттеліп жатыр. Қола дәуіріндегі қорымдар мен перм, карбон дәуірлеріндегі жер қыртыстары сақталған «Айдарлы аша» да шетел тарихшыларының таңдайын қақтырған
5. Мәтінге қатысты ой-тұжырымыңызды жазыңыз. / /
--Да ,Абылай начал он немного подумав более 50 лет ,ты был верхом на лошади,был и батыром, в конечном итоге сел на кресло хана Но что из этого стало?Абылай словно ждал этого вопроса.Немного задумавшись ,искоса посмотрел на Бухара.
--Сын-дочь ?--говоришь . А разве есть сын-дочь которые идут по моим советам,Но все таки я скажу 2 совета.Первое-казахского народа мало и чтобы они не пришли в истощение ,сохраните единство между ними ,если сможете.Править народом где есть единство,легко.Второе -что хочу сказать ,более 50 лет я вел войны . В свои 70лет пусть я и с копьем выходил на поле битвы ,но я не отдал Китаю ,что шли с юга ни клочка казахской земли.А русскому государству ,что шли с запада не мог возразить в укреплении города.
Почему я это сделал?Я хотел с ними договориться .Правда и с их стороны не мало было обмана..Абылай, --сказал Бухар жырау В жизни у тебя были трудности и много интересного ,но какое есть сожаление?
--Сожаление ,спросил Абылай вздохнув.Это мое личное сожаление Я не смог сплотить три рода ./племени/в одно целое ,был ханом маленького государства.Хотя казахский народ хорошо знал скотоводство,но не научился земледельческому ремеслу,Когда я жил в Кокчетаве то по совету своего советчика Тимофея Егоровича привез русских мужиков ,чтобы они научили сеять пшеницу.Но казахский народ державший в руках копье не не смог быстро усвоить все это.Земля ведь.золотое богатство.Узбек имеющий не большой влажный участок земли богаче казаха имеющего 2 табуна лошадей.Он не боится массового падежа скота.А я защищая казахские земли от врагов и не заметил как жизнь пролетела.Абылай лежал, немного открыл закрывшиеся глаза еще раз .посмотрел на дворец хана ,,словно ему не хотелось покидать этот мир.
Ат мінгізіп шапан жабу дегеніміз ол қонаққа деген құрметіміз бұрыннан келе жатырған салтымыз.Құрметті қонаққа, ақынға, батырға, палуанға және сол сияқты елге еңбек сіңірген ардақты, айтулы азаматтарға ат мінгізіп, шапан жабу қазақ халқының ертеден келе жатқан аса лайықты, жарасымды ата салты яғни бұл «батыр», «ақын», «палуан» деген құрметті атақтардан кейінгі берілетін құрметтеу, сый-сияпат, марапат, мадақ (награда) белгісінің айғағы, ең жоғары құрметі ретінде беріледі. Ат мінгізу, шапан жабу салты қазіргі күнде де жарасымды жалғасын тауып келеді. Мысалы, Ұлытауға келгенде қазақ елінің тұңғыш президенті Н.Назарбаевқа Торғайда ақын С.Мәуленовке, Шымкентте жазушы Ш.Мұртазаға ат мінгізіп, шапан жабылуы ұлттық мәдениеттімізідің, салт-дәстүріміздің қадір-қасиетін көтере түскені сөзсіз. Әділін айтсақ, мұндай құрмет қазіргі күнгі «машина кілтін тапсырды» дегеннен әлдеқайда абыройлы да асқақ естіледі! [1]
Лайк басып бағалап кетші