Өтеген катерге кіргенде алдымен Сүйегенді жайлы орынға орналастыру ойында болған.Бірақ катердің іші күткендегідей болмай шықты.Балық аулаған ескі катер іші іріп-шіріп жатқан,тазартылмаған, сасық иіс қолқаңды тауып, тұншықтырып барады. Осы сөйлемге синтаксистік талдау жасап беріңдерш
салем мұрат
салем мағжан
сен барыс туралы білесіңбе ( мағжан)
ия білем (мұрат)
айтып берші (мағжан)
Мәтін бойынша диалог құрастыр.
Барыс-мысық тұқымдас жыртқыш аң.Ол басын мәңгі қар басқан тауларды мекендейді.Оның терісі бағалы. Қимылы жылдам, епті. Жемістігін қуғанда 7-8м биітікке дейін секіреді. Олар ойынпаз, қарға аунап ойнағанды жақсы көреді. Қазақ ежелден барыстың тектілігі, батылдығын пір тұтқан. Қосаяқ-кішкентай кеміргіш аң. Балқаш өңірінде тіршілік етеді. Сирек кездеседі. Ол өсімдік дәнімен, жемісімен, қоңыз, шегірткемен қоректенеді. Қыстай денесіне жинаған майымен қоректеніп, ұйықтап жатады.
(мұрат)
рахмет (мағжан)
қағаздар – бумаги, қыздар – девочки, адамдар – люди, аңдар – звери
емтихандар – экзамены, сандар – числа, шамдар – лампы, армандар – мечты
елдер – страны, кілемдер – ковры, сөздер – слова, үстелдер – столы
дүкендер – магазины, бөлiмдер – отделения, гүлдер – цветы, тілдер – языки
2.После глухих согласных 'к, қ, п, с, т, ш, щ, ф, х, h, ц, ч' и звонких 'б, в, г, д', как всегда, окончания, начинающиеся на глухую согласную (тар/тер):
жолдастар – товарищи, сұрақтар – вопросы, хаттар – письма, кітаптар – книги
ағаштар – деревья, құстар – птицы, бастықтар – начальники, ойыншықтар – игрушки
мектептер – школы, есептер – счета, суреттер – картины, шелектер – вёдра
үтіктер – утюги, әріптестер – коллеги, студенттер – студенты, жидектер – ягоды
3.Окончания первой строки (дар/дер) следуют после сонорных 'л, м, н, ң' и звонких 'ж, з'. Пример:
қағаздар – бумаги, қыздар – девочки, адамдар – люди, аңдар – звери ,емтихандар – экзамены, сандар – числа, шамдар – лампы, армандар – мечты,елдер – страны, кілемдер – ковры, сөздер – слова, үстелдер – столы,дүкендер – магазины, бөлiмдер – отделения, гүлдер – цветы, тілдер – языки