Текст: Блоктар мен барабандар.
Барабанның арқан сыйымдылығы барабандағы жүк қармауыш органының ең төменгі күйінде қысқыш құрылғылар астындағы орамдарды қоспағанда, арқанның немесе шынжырдың орамынан жартысынан кем емес оралады.
Бір қабатты арқан орамының астындағы жүк көтергіш машиналардың барабандарында білік жолымен бөлінген орлары болады. Грейферлік крандарда арқанды барабанға және арнайы крандарға бір қабатпен ораған кезде, олар жұмыс істегенде арқандар үзілуі және босауы мүмкін болса, барабандарда тереңдігі арқанның диаметрінің жартысынан кем емес ор болады немесе арқанды барабанға дұрыс орнатуды қамтамасыз ететін құрылғымен жарақталады.
Жұмсақ барабанды құрылымдық себептері бойынша барабанға көп қабатты арқанды орау қажет болса, барабанға шынжыр орау кезінде қолдануға болады.Жұмсақ барабан мен арқанды көп қабатты орауға арналған орлары бар барабандарда барабанның екі жағынан реборттар болады.
Арқанның екі тармағын бір қабатты орауға арналған орлары бар барабандарды егер тармақтар барабанның жиектерінен ортасына қарай оралатын болса, рекордтармен жарақтамауға болады. Орлары бар барабанға бір тармақты арқанды орау кезінде ребордты барабандағы арқанды бекіту жағынан орнатпауға болады. Арқанның барабаннан шығып кетуін (арқан төсегішпен) болдырмайтын құрылғымен жабдықталмаған электр тальдарының барабандарын ребордасыз дайындауға болады.Арқанға арналған барабан ребордтары оралған арқанның жоғарғы қабының үстінен оның екі диаметрінен кем емес, ал шынжырлар үшін шынжыр буының енінен кем емес болады.
Жүк көтергіш машинада арқанды барабанға көп қабаттап орау кезінде әр қабатты дұрыс орау қамтамасыз етіледі.
Жебе және жүк поли ң блоктарында арқанның блок жолынан шығуын болдырмайтын құрылғы болады.
Тапсырмалар:
2-тапсырма. Мәтіннен термин сөздерді теріп жазып, аударыңыз.
3-тапсырма. Сөйлемдерді аударыңыз.
Блоки стреловых и башенных кранов должны отливаться из стали. Их можно также изготовлять из стали штамповкой или сваркой. Применение на этих кранах чугунных блоков запрещено вследствие того, что при эксплуатации чугунный блок легко повредить: при задевании стрелой о борт полувагона, о конструкции сооружений, оборудование и т. п. При этом у головных блоков стреловых самоходных кранов откалываются реборды и краны работают с поврежденными блоками, что может привести к аварии. У башенных кранов чугунные блоки легко повредить при монтаже и демонтаже крана.
Көз майын тауысу – көп оқу арқылы білімге ұмтылу. Синонимі: көзі ашылу.
Ит арқасы қиянда – алыста. Синоним:жер аяғы қиянда, ит өлген жер.
Инемен құдық қазу – ауыр. Синонимі: қабырғасы қайысу.
Жүрегі жарылу – қатты қуану. Синонимі: төбесі көкке жету.
Жерден жеті қоян тапқандай – үлкен қуаныш. Синонимі: екі езуі екі құлағына жету.
Маңдай терін төгу – қажырлы еңбек ету. Синонимі: жердің жарығын бітеу.
Қиындықта шыңдалу – қиындыққа қарсы тұру. Синонимі: ыстық-суықты көру.
Тағылымдамадан өту – тәжірибе жинау. Синонимі жоқ.
Биік дәрежеге жету – биік деңгейге көтерілу. Синонимі: беделі көтерілу.
Менің ойымша, "Ғажайып планета" әңгімесі фантастикалық жанрда жазылған әрі жазушының маңдай терін төгіп жазғаны көрініп тұр. Фантастикалық жанрда шығарма жазу инемен құдық қазғандай десе де болады. Әңгімедегі таныс емес атаулар, құбылыстар сипатын ерекше жеткізе алу деген шеберлігінен автордың көз майын тауысып іздегенін, қиялға ерік бергенін көрдім.
Осыған байланысты мен адамзат қиялында шек жоқ және біз білмейтін ғаламның қаншама сыры бар деген түйін жасағым келіп отыр. Осындай шығармалар арқылы қазақ әдебиеті биік дәрежеге жетеді деген үміттемін.