Тест сұрақтарына жауап беріңіз (Жауапты (мысал ретінде) «1-С» үлгісінде жазасыз). 1. Оқулықтың 47-бетіндегі мәтінде демеулік шылау нешінші сөйлемнің құрамында кездеседі?
А) 1
В) 3
С) 6
Д) 7
Е) 8
2. Демеулік шылаудың неше түрі бар?
А) 2
В) 3
С) 4
Д) 5
Е) 6
3. Болжалдық демеулікті табыңыз.
А) ғана, қана
В) ғой, қой
С) ма, ме, ба, бе, па, пе
Д) –мыс/-міс
Е) түгіл, тұрмақ
4. Шектік демеулікті табыңыз.
А) ғана, қана
В) ғой, қой
С) ма, ме, ба, бе, па, пе
Д) –мыс/-міс
Е) түгіл, тұрмақ
5. Демеулік шылаудың түрін табыңыз.
Үлкен үйдің терезелерінен ғана жарық көрінеді.
А) болжалдық
В) күшейткіш
С) нақтылау
Д) сұраулық
Е) шектік
6. Дефис арқылы жазылатын демеулікті табыңыз.
А) ау
В) ғой
С) да, де
Д) ма, ме
Е) түгіл, тұрсын
7. Шектік мәндегі демеулік шылауды табыңыз.
А) Ақырын күңкілдеген дыбыстар ғана естіледі, үй маңындағы әлсіреген аттар ғана жылтылдап көрінеді.
В) Жазғы ауыл түгіл, қыстауды да салдық.
С) Мейрам әлдекіммен телефон арқылы сөйлесті.
Д) Мылтығы сорайған солдат осы қашып кетер-ау дегендей өкшесін басып келеді.
Е) Олар елге пана ғой, олар елге аға ғой.
8. «тек» шылауының мағынасын табыңыз.
А) болымсыздық
В) күшейткіш
С) нақтылық
Д) сұраулық
Е) шектік
9. «-ау» шылауының мағыналарын табыңыз.
А) болжалдық, күшейткіш
В) күшейткіш, болымсыздық
С) нақтылық, болжалдық
Д) сұраулық, күшейткіш
Е) шектік, болжалдық
10. Сөйлемде қандай демеулік қатысқан?
Ертеде бір Сарыбай деген бай кісі болыпты-мыс.
А) болжалдық
В) болымсыздық
С) нақтылау мәнді
Д) сұраулық
Е) шектік
Қазақстанның көрікті жерлері.
Кезекті география сабағы еді.Үй тапсырмасына “Қазақстанның көрікті жерлері” деген тақырып берілді.Мұғалима менің есімімді атап,тақтаға шақырды.Мен:“Қазақ халқында “Әркімнің өз жері – Мысыр шаһары” деген даналық сөз бар.Сол секілді,менің туған жерімде өзге еш жерде кездеспейтін әсем жерлер мен қасиетті мекендер бар.Сондай мекендердің бірі,“кіші Швейцария” деп аталып кеткен – Бурабай.Ол республикадағы ең танымал туристік бағыт саналады.Бұл жердің әсем табиғаты,көптеген қонақүйлері, шипажайлары әрқайсысымызға ұмытылмас әсер сыйлайды. Сондықтан болар бұл жер халық арасында “екінші Швейцария” деп аталып кеткен. Бұл жерде демалып қана қоймай, ем қабылдауға да бар жағдай жасалған.
Біздің жерімізде сонымен қатар қасиетті де тарихи сәулет ескерткіштері бар.Атап айтсақ:Айша-Бибі, Бабажа қатын, Қарахан кесенелері.Осы жерлерден ерекше рухани күш алуға болады.
Қазақстанға табиғат шеберлікпен сыйлап кеткен жерлер жетерлік.Сондай жерлердің бірі Алматы қаласынан 193 шақырым қашықтықтағы Шарын шатқалы мен Шарын өзені.Мұнда сіз ертедегі халықтардың сан алуан жартасты “қамалдарды” көре аласыз.Әлемде бұндай көріністерді Солтүстік Американың Колорадо штатындағы “Үлкен шатқал” алқабынан ғана кездестіруге болады.Одан кейін Ақсай шатқалы, Алакөл мен Балқаш көлдері, Шымбұлақ курорты, Қорғалжын қорығы, Зайсан көлі, Марқакөл қорығы, Қатон-Қарағай ұлттық саябағы, Жидебай-Бөрілі қорық-мұражайы және т.б.Әрине, бұл тізімді жалғастыра беруге болады.Әлі зерттелмей,еленбей жатқан жерлер қаншама?” – деп өз білген,көргенімді айтып берген болатынмын.Апайым бестік бағаны қойып,басқаларға да осылай өз елінің көрікті жерлерін жатқа біліп жүру керектігін айтқан еді.