Елена09111

21.10.2022 02:13 •  Қазақ тiлi

ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ (8-СЫНЫП, 3-ТОҚСАН, 2-НҰСҚА)
1.Оқылым.
1. Мәтінді мұқият оқы, тапсырмаларды орында.

Көксерек
Көзін ауылға келгесін екі күннен соң ашты. Жұрт асырауға көнеді десті. Кішкене Құрмаш Көксерек деп ат қойып алды. Ертеңді-кеш айналасынан шықпайды. Өзіне жеке асқұйғыш — итаяқ әзір болды. Баурын көтеріп, тырбанып жүруге айналған соң, мойнына жіп тағылды.Үй ішінен шықпайды. Түн баласында Құрмаш қасына алып жатады. Сол үшін кәрі әжесінің қасынан да шығып кетті. Бөлек жүреді. Қасында не аяқ жағында, көрпенің астында Көксерек жатады.
Жаз ортасына жақындаған кез болды. Көксерек үлкейді. Семіріп жонданғандай да болды. Бірақ үлкейгені даладағыдай емес, бәсендеу. Ауылдағы өзі құрбы күшіктерден сонша үлкен емес.
Бұл уақытқа шейін Көксерек ауыл итінен көресіні көрді. Бірде-бір ит мұны дос көрмейді, маңына жақындатпайды. Қасқырға шабатын батыл төбеттер бұны талап та тастайды. Өзге көп ит те ырылдап үріп, кейде тап беріп, әр жерінен тістеп тартып кетеді.
Құрмаш қасында болғанда таяқ жемейді. Бірақ ержете бастаған сайын бұдан иесі көз жазып қала берді.
Осымен жүріп жаз ортасы ауған кезде Көксерек зіңгіттей көк шолақ қасқыр болып шықты. Енді қара ала төбет те талай алмайды. Жота жүні үрпиіп, көздері жасылданып, бар тістерін көрсетіп, аузын ақситып ашып жіберіп, тап бергенде талай бұралқы қаңсылай, шәуілдей қашатын болды.
(Сөз саны: 168)

Мәтіннің мазмұны бойынша дұрыс жауапты белгіле:
1.Мәтін бойынша «Жұрт» сөзінің баламасын тап.
А) Дауыл
Б) Күн
В) Халық
2.«Көксерек» қандай шығарма жанрына жатады?
А) поэма
Б) әңгіме
В) повесть

Мәтіннің негізгі идеясы қандай?
Мәтіннің негізгі идеясы:
[3]

2.Жазылым.
2-тапсырма:
Мәтін бойынша 3 шын ақпаратты тауып жаз.

№
Ақпарат
Шын
1
Құрмаш Көксерек деп ат қойып алды.

2
Жаз ортасына жақындаған кез болды.

3
Орманшылар кетіп қалды.

4
Енді қара ала төбет те талай алмайды.

5
Қатты дауыл көтерілді.

[3]

3-тапсырма:
Мәтін бойынша сөйлемдерді сәйкестендір.
Сәйкестендір
Көзін

шықпайды
Ертенді-кеш

үлкейді
Көксерек

ашты
Күшіктерден

үлкен емес

[4]

4-тапсырма: Мәтіндерді мәнерлеп оқып, тапсырманы орында. Қай тақырып екі мәтінге де ортақ?
1 мәтін

Төлегеннің қыз таңдап жүргенін естіген Қыз Жібектің әкесі Сырлыбай ханның ақылшысы әрі ақын Қаршыға оны өзіндей сұлу әрі ақылды жігітті армандаған, бірде-бір жігітке мойын бұрмай жүрген ханның қызы Жібекке жолықтырмақ болады. Сырлыбай ханның көшіне киліккен Төлеген он бір көштен өтіп барып Қыз Жібектің күймесіне жетеді. Қыз Жібекті бір көріп ғашық болған Төлеген қыз әкесіне келіп, өз мақсатын айтады. Адам тани білетін хан келісімін береді.
Айтқан уақытында келе жатқан Төлеген орта жолда қараниетті қарақшы Бекежан қолынан қаза табады. Төлегеннен айырылып, бақытсыздыққа ұшыраған Қыз Жібекті қалмақтың ханы Хорен алмақшы болады.
Көркіне ақылы сай Жібек Хоренді алдап өзі құрған торға түсіріп, Сансызбай мен Шегеге қосылып, Жағалбайлы еліне аттанып кетеді. Сөйтіп, Қыз Жібек арманына жетеді.

2 мәтін

Сарыбай мен Қарабайдың аң аулап жүріп құда болып, Қозы мен Баянды күні бұрын атастыруынан басталады. Сол кезде аң аулап жүріп, ұлды болғанын естіген Сарыбай, баласын көре алмай қаза табады. Атастырылып қойған Қозы мен Баян жүздерін көрмегенімен, бір-біріне ғашық болады. Уақыт өте келе сараң Қарабай сұлу қызын жетім ұлға бергісі келмей, бір кезде отарын жұттан құтқарған, жергілікті палуан Қодарға ұзатпақшы болады. Қос ғашықтың арасына тосқауыл болған Қодар айласын асырып, зұлымдықпен Қозының басын алады. Қайғыдан қабырғасы қайысқан Баян өш алу үшін ақылға көшеді. Ол Қодарға өзіне құдықтан су алып берсе, күйеуге шығатынын айтады. Алданған Қодар Баянның шашынан ұстап, құдықтың түбіне түсе бергенде, айлакер қыз бұрымын кесіп тастайды. Қодар түпсіз тұңғиыққа құлап, қаза табады. Сөйтіп Қозының кегі қайтарылады.

1. Қай тақырып екі мәтінге де ортақ?
А) Аңшылық туралы
Б) Екі жастың махаббаты
В) Ел-жұрт мәселесі
[2]

2. Екі мәтіннен мына сөздердің синонимін табыңыз.
а. көркем -
б. данышпан-

[2]

5-тапсырма:
1. Күшейткіш демеуліктер қатарын көрсет.
A) –мыс, -міс, -ау.
Б) ғана, қана, тек, -ақ.
В) -да, -де, -та, -те.

люди с СОЧЕМ по Казахскому языку надо,
​