ТЫҢДАЛЫМ 1-тапсырма. Мәтінді бір оқушының мәнерлеп оқуынан тыңда. Оның
дауыс ырғағы мен кідірісті дұрыс жасағанына көз жеткіз. Сөз екпiнi
мен логикалық екпінді дұрыс қойды ма?
Ұзақ өмір сүруге және денсаулықты нығайтуға өмір бойы ұм-
тылу керек. Майлы тамақты аз ішіп, көкөніс пен бидайдың төмен-
гі сұрыптарын пайдаланған маңызды. Жоғарғы сұрыпты ұннан жа-
салған нанды, қантты өте аз мөлшерде жеу керек. Адамдар «майлы
тамақ семіздікке әкеп соғады» деп санайды. Қанттың көмірсулары мен
құрамында қанты бар сұйықтықтарды аз пайдалану қажет. Мысалы,
Кока-кола, пепси-кола, фастфуд, хот-догтар өте қауіпті. Қуырылған
тамақтар жүрек-қан тамырлары ауруына, тіпті қатерлі ісік дертіне
әкеп соқтырады. Күніне кем дегенде 400 грамм көгөніс пен жеміс-жи-
дектерді пайдаланған дұрыс. Тағы бір маңызды жайттың бірі
қимыл-қозғалыс. Негізі көп жүріп-тұру керек.
(Tanerendi TTT
«Масғұт» - Абайдың 1887 ж. жазған дастаны.Бұл поэма туралы Абайдың өзі атап көрсеткен деректері жоқ. Бірақ шығарманың ішіндегі кейбір белгілерге қарағанда, бұның оқиғасы, тақырыбы шығыс халықтарының аңызынан алынғаны байқалап тұр.
Ең әуелгі басты кейіпкердің аты - Масғұт.Ақынды шығарманың ішінде қызықтыратын бір-ақ геройдың - Масғұттың ғана жайы. Сол Масғұтты бірнеше ерекше халдерге, уақиғаларға ұшыратып барып, Абай оған үлкен сапалы адамгершіліктің қасиеттерін бітірмек болады. Абай геройының және бір ерекшелігі - ол өзгеше көрнекті күшті ортадан шыққан адам емес. Орташа көптің бірі. Әдейі дәулет, өмір, құдірет, ақыл-өнермен асырып шығарған адам емес. Халық ішіндегі, қатардағы қалың көптің жас өкілі. Масғүтқа осындай сипат, қасиеттер беру арқылы, Абай оны өзінің жоғарыдағы атап берген Бағдатынан, Һарон-Рашидінен, Қызырынан да аулақтап бөліп шығарады. Өзі үгіттеп жүрген жақсы жастардың өз заманындағы мінез-құлқына, арманды адамгершілігіне Масғұтты үлгі етеді.2) Дастан 11 буынды қара өлең үлгісімен жазылған. Алгаш рет 1909 ж. С.-Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбай ұғылының өлеңі» атты жинақта толық емес күйінде, кейін толық түрінде 1939 жылғы басылымда жарияланды. Шығарма басылымдарында аздаған текстологиялық өзгөрістер кездеседі.Поэма ағылшын, азербайжан, араб, қарақалпақ, қырғыз, қытай, латыш, орыс, өзбек, татар, үйғыр тілдеріне аударылған.
Сомма шайасы--- 1916 жылы операцияларды жоспарлау кезінде Британ экспедициялық күштерінің командирі, генерал Сэр Дуглас Хайг Фландриске шабуыл жасауға шақырды. Францияның генералы Джозеф Жоффр бекітсе , 1916 жылдың ақпанында Пикардиядағы Сомма өзеніне шабуыл жасайтын француз әскерлерін қосу үшін жоспар өзгертілді. Шабуыл жоспарлары дамығандықтан, олар Вердюн шайқасын ашқан немістерге тағы да жауап берді. Немістерге сұмдық соққы берудің орнына, Сомма шабуылының негізгі мақсаты Вердуге қысым жасайды.
Верден шайқасы-- бұл соғыстың алдында генерал шриффен Блицкригп атты соғыс жоспарын ұйымдастырған болған,Бірақ нәтижесінде жоспар іске аспады,
Объяснение: мен тапсырдым дұрыс деді