Тыңдалым Электр куатын үнемдеу - жаһандык денгейдегi маңызды мәселе. Оның балама көзін карастыру үшін әлемнің сарапшылары талай бас косты. Осы бағыттағы жұмысты жүйелеу үшін Қазақстанға БҰҰ өкілі Гордон Джонсон арнайы келді. Ол елiмiздi аралап, желдiн согу багытына зерттеу жұмысын жүргізген. Бiзде жел куатын пайдалануға арналған арнайы бағдарлама бар. Алғашқы жоспар бойынша сағатына 1,82 трлн. киловат куат өндіру көзделген. Ал багдарламаның екiншi болiмiндегi бес мегаваттык жел куаты бекеті Қытай шекарасына жакын Жоңтар қақпасының маңайында болады. Осы жобаны жүзеге асыруға Вашингтондағы Әлемдік қоршаған ортаны қорғау тәуелсіз ұйымы екi миллион доллар каржы белген. Ал осыган дейін Оңтүстік Қазақстан облысынын Кентау каласында және Караганды облысында жел станциялары салынган. Балама куат көздерін шығаруда биокалдыктардын да орны ерекше. Бейресми ақпаратта көрсетілгендей, жыл сайын мал шаруашылығы саласында құрғақ күйінде 22,1 млн. тонна калдык болады екен. Сонымен бiрге, 17,7 млн. осiмдiк калдыгын жарату мүмкiндiгi бар. Жетісу өлкесіндегі су жүйесi елiмiздегi судын жартысын құрайды. Мұнда бес шагын су электр станциясы пайдалануга берілген. Ендеше, су көзі тапшы аймақтар жел куатын пайдалану керек. Алпыска жуық мемлекет өздерiне жел куатымен жумыс істейтін электр станцияларын салған. Сондықтан бiзге де колда бар мүмкіндікті пайдаланатын уақыт жетті. 1. Мәтінге тірек болатын создерді табыцыз. А) Ауыл, зерттеу, топырак В) Отан, бала, кала С) Станциялар, зерттеу, қаржы Д) Зерттеу, адамдар, куш [1]
Ең алдымен, спиртті ішімдіктер мен темекі шегудің зиянын білген дүрыс. Темекі түтінінің құрамында 30-дан астам зиянды заттар бар. Әсіресе жас балалар мен қарттарға темекі тартуға болмайды. Бұл заттар қатерлі ісіктің пайда болуына тікелей себептер. Ішімдікке салынып кетуге болмайды. Ішімдікті жақсы көретін адамнан бақытсыздықтан басқа ештеңе күтуге болмайды. Лев Толстой: "Спиртті ішімдік адамның денсаулығын құртады, ең қорқыныштысы — адамның рухы мен ұрпағын жояды", -деген болатын.
Денсаулық сақтаудың алдын алуға болады. Ол үшін дұрыс тамақтануға, уақытында демалуға, дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет. Әсіресе жасы ұлғайған адамдарға майлы тамақтарды көп жеуге болмайды. Оның орнына сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дүрыс. Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтаудың маңызы зор. Ал спортпен айналысу — денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағатгай жүгіруе болады. Егер жүгіруге дәрігер рұқсат етпесе, таңғы таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады.