Тыңдалым мәтініндегі етістіктерді топтап, кестеге жазыңдар. Салт етістіктер Сабақты етістіктер тыңдалым текст аты Қазақ ұшқынына Қажымұқаннан сыйлық ШЫН ОТВЕТ ОТИРИК КЕРЕК ЕМЕС
Древний Отрар был расположен на реке Арысь, что впадает в Сырдарью. Уже в то время Отрар был городом с развитым ремесленным делом, оживленным центром, который занимался скотоводством и посевом, а также городом с прочной крепостью, чтобы защититься от врагов.
Дорога из Отрара была связана с Китаем на востоке, Византией на западе и Центральной Азией на юге. Великий мыслитель и ученый Абу Наср аль-Фараби родился на Отрарской земле.
Во времена средневекового Отрара было много войн и нашествий. В то время монгольский поход и джунгарское нашествие выбили из колеи всю страну. В то время Отрар был центром жителей южного региона. Отовсюду люди переезжали в окресности Отрара. Так появились населенные пункты Алтынтобе, Жалпактау, Куйрыктобе, Пышакшытобе.
Когда Отрар с возникновения в VII веке и в IX веке согласно арабским данным он был столицей, известной во всем мире в под названием Фараб.
Мемлекеттік сыйлықтың иегері, жазушы Бексұлтан Нұржекеевтің сөзіне сүйінсек, ол латынға көшуге қатысты халықтың ортасында әр түрлі пікір бар екендігін алға тартады. Қобалжу да бар дейді жазушы. Бірақ «Шешінген судан тайынбайды» деп тәуекел ету керектігін мәлімдейді: «Латын қарпіне көшу дегеніміз - әріптерді өзгерту емес. Қаншама жыл қазақ тілі орыс тілінің ережесіне бағынып келді. Өз тіліміз өз табиғатында дамымады. Бұған көшу үшін біздің тіліміздің табиғатына негізделген емле жасау қажет. Үндестік заңын негізге ала отырып әуелі емле жасалуы тиіс. Содан кейін латын әліпбиіне көшуге болады», - деп түйіндейді Б. Нұржекеев. Естеріңізге сала кетейік, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев сәуір айында жарияланған «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында Қазақстанның латынға көшуі жайлы жоспарына тоқталып, нақты тапсырмалар берген болатын. Бұл заман талабынан туған шешім екеніне тоқталған Елбасы: «2017 жылдың аяғына дейін ғалымдардың көмегімен, барша қоғам өкілдерімен ақылдаса отырып, қазақ әліпбиінің жаңа графикадағы бірыңғай стандартты нұсқасын қабылдау керек. 2018 жылдан бастап жаңа әліпбиді үйрететін мамандарды және орта мектептерге арналған оқулықтарды дайындауға кірісуіміз қажет. 2025 жылға қарай іс қағаздарын, мерзімді ба зді, оқулықтарды, бәрін де латын әліпбиімен шығара бастауға тиіспіз» деген еді. Еліміздің белгілі қоғамқайраткерлері, жазушы мен ақындар, зиялы қауым өкілдері аталған шараны мейлінше қолдағаны белгілі. Осы ретте алаштанушы ғалым Тұрсын Жұртбай: "Мен латынға көшуді қолдаймын. Әрі Президент жанындағы Қоғамдық сананы жаңғырту бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұлттық комиссия өз жұмысын соңына дейін жеткізеді деп сенемін", - деген болатын. Әлбетте, қолданыстағы қаріптерді латынға ауыстыру үдерісі - бірнеше саланы қамтитын әрі бірнеше жылға созылатын, ұлттың тағдырына тікелей қатысты мемлекеттік саяси науқан екендігі белгілі. Ел ішінде танымал мәдениеттанушы Серік Ерғали латын қарпіне көшу туралы былай дейді: "Қазіргі қолданыстағы кирилл әліпбиі қазақ тіліне тән емес, қазақ тілі кирилл әліпбиіне бағынған. Сол негізде орыс-қазақ кирилл әліпбиі дүниеге келген. Мен орысша теру үшін ешқашан орыс регистрін қолданбаймын, өйткені, ол тілдегі мәтінді теруге қазақ теруіші жеткілікті. Бүгінгі кирилл-қазақ клавиатурасы арқылы орысша да, қазақша да теруге мүмкіндік беретін ортақ дүние, демек, әліпби де екі тілге ортақ. Әлемде бұндай парадокс жоқ". Айта кетейік, қазақ елінің латынға көшуі туралы хабар әсіресе, Түркия мен Еуропада қоныстанған 25 мыңға жуық қазақты қатты қуантқан болатын. Латынға көшу - сауатын ашқаннан латын әліпбиін қолданатын Батыс елдеріндегі қазақтардың атажұртпен мәдени, рухани қарым-қатынасын арттырып, өзара түсінісуіне мол мүмкіндік береді деп күтілуде.
Перевод.
Средневековый Отрар
Древний Отрар был расположен на реке Арысь, что впадает в Сырдарью. Уже в то время Отрар был городом с развитым ремесленным делом, оживленным центром, который занимался скотоводством и посевом, а также городом с прочной крепостью, чтобы защититься от врагов.
Дорога из Отрара была связана с Китаем на востоке, Византией на западе и Центральной Азией на юге. Великий мыслитель и ученый Абу Наср аль-Фараби родился на Отрарской земле.
Во времена средневекового Отрара было много войн и нашествий. В то время монгольский поход и джунгарское нашествие выбили из колеи всю страну. В то время Отрар был центром жителей южного региона. Отовсюду люди переезжали в окресности Отрара. Так появились населенные пункты Алтынтобе, Жалпактау, Куйрыктобе, Пышакшытобе.
Когда Отрар с возникновения в VII веке и в IX веке согласно арабским данным он был столицей, известной во всем мире в под названием Фараб.
Мемлекеттік сыйлықтың иегері, жазушы Бексұлтан Нұржекеевтің сөзіне сүйінсек, ол латынға көшуге қатысты халықтың ортасында әр түрлі пікір бар екендігін алға тартады. Қобалжу да бар дейді жазушы. Бірақ «Шешінген судан тайынбайды» деп тәуекел ету керектігін мәлімдейді: «Латын қарпіне көшу дегеніміз - әріптерді өзгерту емес. Қаншама жыл қазақ тілі орыс тілінің ережесіне бағынып келді. Өз тіліміз өз табиғатында дамымады. Бұған көшу үшін біздің тіліміздің табиғатына негізделген емле жасау қажет. Үндестік заңын негізге ала отырып әуелі емле жасалуы тиіс. Содан кейін латын әліпбиіне көшуге болады», - деп түйіндейді Б. Нұржекеев. Естеріңізге сала кетейік, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев сәуір айында жарияланған «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында Қазақстанның латынға көшуі жайлы жоспарына тоқталып, нақты тапсырмалар берген болатын. Бұл заман талабынан туған шешім екеніне тоқталған Елбасы: «2017 жылдың аяғына дейін ғалымдардың көмегімен, барша қоғам өкілдерімен ақылдаса отырып, қазақ әліпбиінің жаңа графикадағы бірыңғай стандартты нұсқасын қабылдау керек. 2018 жылдан бастап жаңа әліпбиді үйрететін мамандарды және орта мектептерге арналған оқулықтарды дайындауға кірісуіміз қажет. 2025 жылға қарай іс қағаздарын, мерзімді ба зді, оқулықтарды, бәрін де латын әліпбиімен шығара бастауға тиіспіз» деген еді. Еліміздің белгілі қоғамқайраткерлері, жазушы мен ақындар, зиялы қауым өкілдері аталған шараны мейлінше қолдағаны белгілі. Осы ретте алаштанушы ғалым Тұрсын Жұртбай: "Мен латынға көшуді қолдаймын. Әрі Президент жанындағы Қоғамдық сананы жаңғырту бағдарламасын іске асыру жөніндегі ұлттық комиссия өз жұмысын соңына дейін жеткізеді деп сенемін", - деген болатын. Әлбетте, қолданыстағы қаріптерді латынға ауыстыру үдерісі - бірнеше саланы қамтитын әрі бірнеше жылға созылатын, ұлттың тағдырына тікелей қатысты мемлекеттік саяси науқан екендігі белгілі. Ел ішінде танымал мәдениеттанушы Серік Ерғали латын қарпіне көшу туралы былай дейді: "Қазіргі қолданыстағы кирилл әліпбиі қазақ тіліне тән емес, қазақ тілі кирилл әліпбиіне бағынған. Сол негізде орыс-қазақ кирилл әліпбиі дүниеге келген. Мен орысша теру үшін ешқашан орыс регистрін қолданбаймын, өйткені, ол тілдегі мәтінді теруге қазақ теруіші жеткілікті. Бүгінгі кирилл-қазақ клавиатурасы арқылы орысша да, қазақша да теруге мүмкіндік беретін ортақ дүние, демек, әліпби де екі тілге ортақ. Әлемде бұндай парадокс жоқ". Айта кетейік, қазақ елінің латынға көшуі туралы хабар әсіресе, Түркия мен Еуропада қоныстанған 25 мыңға жуық қазақты қатты қуантқан болатын. Латынға көшу - сауатын ашқаннан латын әліпбиін қолданатын Батыс елдеріндегі қазақтардың атажұртпен мәдени, рухани қарым-қатынасын арттырып, өзара түсінісуіне мол мүмкіндік береді деп күтілуде.