tofik4

03.03.2023 20:54 •  Қазақ тiлi

Тыңдалым. Оқылым. 3-тапсырма. Мәтінді тыңда, оқы.
Сақ даласын жаулап алуға келген парсылардың әр қадамын біліп отырған Тұмар олардың
дариядан өту үшін көпір салғалы жатқанын естиді. Ол Кирге арнайы жаушы жіберіп: «Мадилардың
патшасы! Ниетіңнен қайт. Өз патшалығыңа бар да билігіңді жүргізе бер! Бізді күндеме! Бәрібір
соғыспай коймаймын десең, көпір салып, уақыт өткізіп, әуре болма! Дарияның бер жақ бетіне
шығып соғысамын десең, біз үш күншілік жерге шегініп, жол ашайық. Дарияның ар жағында
соғысамын десең, үш күншілік жерге шегін. Қалауына қарай өзің шеш!», - дейді.
Кир патша Тұмарды соғысуға шақырады. Массагеттер уәделерінде тұрып, үш күншілік жерге
шегінеді. Олар кеткеннен кейін Кир бүкіл әскерін дарияның арғы бетіне өткізеді. Массагеттердің
шабылдаушы тобын алдап қолға түсіріп, түгел өлтіреді. Осы шабуылшы топтың басшысы, Тұмардың
ұлы — Спаргапты (Спаргаппс) тұтқындайды. Сүйікті ұлы мен жауынгерлері туралы хабар алған
Тұмар Кирге жаушы жіберіп, оған өзінің соңғы сөзін жеткізеді:
«Қанқұмар Кир! Сен менің ұлымды ашық айқаста қару құдіретімен жеңген жоқсың. Шарап
ішкізіп, алдап, тұтқын еттің. Енді менің ақылымды тында: ұлымды өзіме қайтарып бер де есен
сауында жөнінді тап! Өйтпесең, Тәңірі атымен ант етейін, адам қанын сусының қанғанша
ішкіземін!»
Кир өзінің шайқасатынын айтып, Тұмардың жаушысын кері қайтарады.
Осы кезде тұтқынға түскен Тұмардың ұлы намысқа шыдай алмай, өзін - өзі өлтіреді. Бұл хабар
Тұмарға жетеді.
Келесі күні екі жақтың арасында бұрын – сонды көз көріп, құлақ естімеген сұрапыл қырғын
соғыс басталады. Акырында масагеттер парсылардың әскерін түгел дерлік жояды. Крдің өзі де
жауынгерлерімен бірге айқас алаңында қаза табады.
Аңыз бойынша шайқас аяқталған соң, Тұмар сарбаздарына Кіпр патшаның денесін таптырып,
алып, басын кестіріп, қан толтырылған меске салады да: «Қанға күмар едің, сусының қанғанша іш!»
деп мeсті парсы еліне беріп жібереді. Составить 5 вопросов по тексту