Қуаныш Мәден – жас өнертапқыш Мәтінді оқы. Мәтін қай үлгіде жазылған?
Қуаныш Мәден – жас өнертапқыш
Бұған дейін құбыр тазалайтын роботты ойлап тапқан шымкенттік оқушы жаңа жобаны қолға алмақ.
Ол патенттеген робот қашан қолданысқа беріледі? Ғарыштағы металл қалдықтарынан пайда болған қоқыстар несімен қауіпті? Кеңістікті қалай тазалауға болады? Бұл туралы өнертапқыш оқушы Forbes.kz тілшісіне берген сұхбатында айтып береді.
Тілші: Қуаныш, сен бұған дейін құбыр тазалайтын робот ойлап тапқан едің. Саған идея қалай және қай кезде келді? Не себеп болды?
- Мен Шымкенттегі Назарбаев Зияткерлік мектебінің оқушысымын. 8 сыныпта оқып жүргенде, әдеттегідей таңғы сағат 7-де мектепке қарай шықтым. Бірақ қаламыздың Қонаев даңғылындағы орын алған үлкен көлік кептелісі нәтижесінде сабағыма кешігіп қалдым. Бірнеше күнге созылған апаттың себебі – бас даңғыл бойымен өтетін құбырлар жүйесінде орын алған жағдай. Сонда мені жұмыскерлер бригадасы даңғылдын белгілі бөлігін ғана қазып зерттеместен, керісінше автокөліктердін өтуіне неге үлкен кедергі туындатты деген сұрақ мазалады. Осы оқиға құбыр тазалағыш роботты істеуіме түрткі болды.
Тілші: Робот қалай жұмыс істейді, қалай қолданылады?
- Құбыр тазалағыш робот жүйедегі қозғалысты қамтамасыз ететін 4 арнайы және тазалағыш тізбекті іске қосатын қосымша 3 мотормен жабдықталған. Роботтың конструкциясы ашық болуына байланысты, құбырдағы ағыммен бір уақытта жұмыс істеуіне мүмкіндігі бар.
Тілші: Жобаның патенті қай кезде жасалды?
- 2019 жылдың тамыз айында патентке ие болдым. Роботтың құрылысы әмбебап болып келгендіктен, тазалау механизмің мұнай, кәріз және су жүйелерінде қолдануға болады.
Тілші: Байқауға қай кезде ұсындың? Нәтижесі қандай болды?
- Coca-Cola және Еуразия Қорының ұйымдастыруымен 2017 жылы өткен 321 старт атты Республикалық байқаудан 1 орын алдым және 1 млн тенге көлеміндегі қаржылай қолдауға ие болдым.
Тілші: Байқаудан ұтып алған 1 млн теңгені қайда және қандай мақсатқа жұмсадың?
- Қаржылай көмекке роботтың жұмыс істеуге арналған үлкен масштабтағы прототипін құрастыруды бастадым. Қажетті құрал саймандардың әлі өндірісте қолданылмайтындығы біршама қиындықтар туғызды. Сол себепті де осы қаржыға 3Д принтер және өзге де кәсіби станоктарды сатып алуға тура келді.
Тілші: Қытайға барып, Макаодағы байқауға қатысқаныңды білеміз. Ондағы нәтиже қандай болды?
- Біздің күншығыс еліне жасаған сапарымызды Халықаралық Ғылыми Бірлестіктердің орталығы ұйымдастырды. Байқау нәтижесінде инженерлік ілімдер категориясында жүлделі 2орынды иелендім.
Тілші: Елбасы Н. Назарбаевпен жүздескен екенсің. Тұңғыш президент саған не айтты?
- Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан мұнай экспортына маманданған ел екенін ескере отырып, осы жобаның келешегіне және жүзеге асатынына ықыласты екенін айтты.
Тілші: Болашақта қайда оқуды жоспарлаудасың?
- Оқуды бітіргеннен кейін Америка Құрама Штаттарының жоғарғы оқу орнына түсуді көздеп отырмын.
Тілші: Оқу орны белгілі ме?
- Иә, белгілі, Stanford. Инженерия, физика жане маркетинг бойынша білім алуды жоспарлап отырмын. Кейін Қазақстанға ораламын. Ал онда алған білімімді келешекте Қазақстанның игілігіне қолданамын.
Әңгіме
Сұхбат
Мақала
По горизонтали
1. Крылатый конь, сын Посейдона, брат великана Хрисаора
4. Сын Посейдона и морской нимфы Тоосы
5. Семь дочерей титана Атланта и океаниды Плейоны
9. Полуорел-полулев, с длинным змеиным хвостом
10. Старухи, или женщины, олицетворявшие старость
11. Дикие, исполинские и родственные богам существа
12. Женщины-воительницы, ведущих свой род от бога войны Ареса и наяды Гармонии
14. Сказочный народ карликов, живущий в Ливии или в Малой Азии
16. ‚ греческой мифологии племя женщин-воительниц, ведущих свой род от бога войны Ђреса и наяды ѓармонии.ѓаньши
17. Полумифическое-полуисторическое племя
18. Нимфы деревьев, которые в отличие от дриад рождались вместе с деревом и гибли вместе с ним
19. Название мифических предшественников жрецов Кибелы или Реи во Фригии
21. Духи лесов, демоны плодородия, вместе с силенами входившие в свиту Диониса, в культе которого они играли решающую роль
22. Сыновья Океана и Тейи, братья-карлики, уродливые существа, хитрые обманщики, подстерегающие странников и обирающие их
По вертикали
2. Нимфы, считались дочерьми Атланта и океаниды Эфры, или Плейоны
3. Чудовища женского пола
6. Медная живая собака, изготовленная богом-кузнецом Гефестом для охотничьих развлечений Зевса
7. Божества деревьев, обитательницы лесов и рощ
8. Сын бога неба Урана и богини земли Геи
11. Мифическое существо, представляющее собой единение лошади и грифона
13. Божества природы, ее живительных и плодоносных сил в образе прекрасных девушек
15. Нимфы, дочери Океана и Тефиды
18. Дочери Атласа и Геспериды, обитавшие на счастливых островах, по соседству с Горгонами
19. Дикие существа, полулюди-полукони, обитатели гор и лесных чащ
20. Крылатые сыновья бога северного ветра Борея и Орифии, дочери афинского царя Эрехфея
Менің сүйікті қалам - Шымкент. Ол - Оңтүстік Қазақстан облысының орталығы. Басқа облыстарға қарағанда халық өте көп шоғырланған. Өйткені климаты жылы, ауа-райы жайлы болып келеді. Қаламыздың көкорай шалғын шөптері, ағаштары, жайқалған гүлдері оны одан әрі әсем етіп, көркем етіп көрсетеді. Шымкентті «жасыл қала» деп аталуының бір себебі де осы. Шымкенттің айналасында Бадам және Арыс өзендері ағып өтеді.
Оңтүстік Қазақстан облысының аудандары: Түркістан, Отырар, Сайрам, Төлеби, Мақтарал, Бәйдібек, Ордабасы т.б. жатады.
Шымкент сауда-саттық жағынан да жақсы дамыған. Шымкентте бірнеше завод, фабрика, өндірістік орындар бар.
Шымқаланың орталығында көптеген саябақтар, ойын-сауық орталықтары, зообақ, цирк, сауда орталықтары бар. Саябақтарда көптеген тарихи мүсіндер қала көркіне көрік қосып тұр. Атап айтқанда: Абай саябағында А.Құнанбаевтың мүсіні, облыстық сот алдындағы үш бидің мүсіні, Ұлы сазгер-композитордың құрметіне салынған Шәмші аллеясындағы Шәмші Қалдаяқовтың мүсіні, Ұлы Отан соғысына қатысқан ардагерлердің құрметіне салынған ескерткіш тастар бар.
Мен Шырайлы Шымқаламды шын жүрекпен сүйемін!