Табиғат – барлық тіршілік атаулының құтты қоныс-мекені, алтын ұя- бесігі, бар байлықтың ырыс, қазынасы. Ал, адам үшін табиғат ең қасиетті де, қастерлі ұғым! Өйткені адамның өзін дүниеге алып келген аяулы да ардақты Анасы, сондықтан да адамның табиғатты «Ана» деп құрметтеуінде де өте терең танымдық та, тағылымдық және тәрбиелік мәні зор ұғым жатыр.Табиғатты аялау, оған үнемі жанашырлық сезіммен қамқорлық жасап отыру ата-бабаларымыздың ұрпақтарына ұран етіп қалдырған аманаты екендігін ешқашан да естен шығармауға тиіспізХалық ұғымында «табиғат»- деген ұғым «туған жер» деген сөзбен мағыналас, әрі мазмұндас айтылады..«Жер – Ана, ел - бала», «Тозған жерде тоқшылық болмайды», «Күте білсең – жер жомарт» және т.б.Әрбір табиғат байлықтарына және оның жеке туындыларына да арнайы айтылатын экологиялық тыиым сөздер халық арасында кеңінен таралған. Ондай тыйым сөздердің тағылымдық та, тәрбиелік те мәні зор. Мысалы, күнделікті өз мұқтажымызды өтеп жүрген ауыз судың тазалығын сақтауға арналған көптеген тыиым сөздер «суға түкірме», «суды ластама», «бұлақты былғама», «су ішкен құдығыңа түкірме», «өзің ішетін суға өлген ит тастама» және т.б. бар. Осы айтылған әрбір сөзде ұлағатты ұғым, қаншама терең мағына жатыр десеңізші!
Көзінің ағы мен қарасындай – ең қымбат, ең ардақты деген мағынаны білдіреді.
Берілген тұрақты сөз тіркесінің фонетикалық талдауы.
Көзінің: 3 буын – кө – ашық, зі – ашық, нің – бітеу.
К - дауыссыз, қатаң;
Ө - дауысты, жіңішке, ашық, еріндік;
З- дауыссыз, қатаң;
І - дауысты, жіңішке, қысаң, езулік;
Н- дауыссыз, үнді;
І - дауысты, жіңішке, қысаң, езулік;
Ң – дауыссыз, үнді;
Сөзде 7 әріп, 7 дыбыс бар.
Ағы: 2 буын – а – ашық, ғы – ашық.
А-дауысты, жуан, ашык, езулік;
Ғ – дауыссыз, ұяң;
Ы- дауысты, жуан, қысаң, езулік.
Сөзде 3 әріп, 3 дыбыс бар.
Мен: 1 буын – мен – бітеу.
М – дауыссыз, үнді;
Е – дауысты, жіңішке, ашық, езулік;
Н - дауыссыз, үнді.
Сөзде 3 әріп, 3 дыбыс бар.
Қ – дауыссыз, қатаң;
А-дауысты, жуан, ашык, езулік;
Р - дауыссыз, үнді;
А-дауысты, жуан, ашык, езулік;
С - дауыссыз, қатаң;
Ы- дауысты, жуан, қысаң, езулік;
Н- дауыссыз, үнді;
Д - дауыссыз, ұяң;
А-дауысты, жуан, ашык, езулік;
Й - дауыссыз, үнді.
Сөзде 10 әріп, 10 дыбыс бар.