Қылаңдар. мензурка, жіп.
анықтаңдар.
6 зертханалық жұмыс. Архимед заңын зерделеу
1-тапсырма. Су ішінде массасы 100 г денеге әрекет ететін
ығыстырушы күшті анықтау.
Құрал-жабдықтар: суы бар ыдыс, массасы әртүрлі жүктер, динамометр,
Жұмыстың барысы: 1. Мензурка көмегімен жүктің (дененің) у көлемін
2. Дененің өлшенген V, көлемі мен судың тығыздығы бойынша дене
ығыстырып шығарған судың салмағын табыңдар.
3. Денені жіпке байлап, динамометр ілгегіне іліңдер және оған әрекет
ететін ауырлық күшінің (дененің ауадағы салмағының) мәнін табыңдар.
4. Динамометр ілгегіне ілінген жүкті түгелімен суға батырып, оның су
ішіндегі салмағын анықтаңдар және ығыстырушы күштің мәнін есептеңдер.
5. Ығыстырушы күш ығыстырылған су салмағына тең бе? Тексеріңдер.
6. Тәжірибені басқа денемен жасаңдар.
7. Тәжірибе нәтижелерін кестеге жазыңдар:
Дененің | Дене ығыстыр- Дененің Дененің ығыстыру-
көлемі, ған сұйық ауадағы
шы күш,
V., м3
салмағы, салмағы,
F,H
Р., Н
Тәжірибе
реті
судағы
салмағы,
д
ы?
P, H
H
P, H
8 Буп тажiрибеле Архимел заны кандай
препор
Құндылық – бұл қандай да бір нәрсенің мәнділігі, маңыздылығы, қалаулылығы, пайдалылығы және қымбаттығы. Ол әлдекімнің бағалылығын, объективті болмысты және сонымен бір мезетте оның әлдекім үшін құндылығын, яғни субъективті бағалауды білдіреді [1]. Дүние құндылыққа толы – материалды, табиғи, көркем және адами құндылықтар. Бір нәрсені екіншісінен артық көру жалпы тірі табиғатқа тән. Осы орайда, құндылықтың адамға тән екендігін баса айту қажет, өйткені барлық жаратылыстың ішінде адам ғана табиғи және мәдени туындыларды, идеялар мен амал-әрекеттерді, жалпы басқа адам мен қоғамды, сондай-ақ өзін-өзі бағалауға қабілетті. Адам құндылықтарға мүдделі әрі мұқтаж болып табылады. Олар құндылықтар, дін, тіл, әдет-ғұрыптар және қоғамдық институттар сияқты ұғымдарды пайдалана отырып, өздерін анықтайды.
АСТАНА. ҚазАқпарат - Қазақ халқы ерте заманнан-ақ табиғатқа етене жақын өскендіктен ауа райын сол табиғат құбылыстары мен жан-жануарлардың тыныс-тіршілігіне қарап болжағаны белгілі.
Олар ерте кезден ауа райын алдын ала бақылап, мал-жанның түрлі апаттардан аман сақтау үшін ерте қамданып отырған. Ауа райын болжаушылар табиғат құбылыстарын бақылап, күн есептеудің дәстүрлі әдістерін құпия ұстаған. Оны атадан балаға мұра етіп қалдырып отырған. Сонымен де олар аспан денелері мен табиғат құбылыстарын бақылап, естелікке алып отыруымен бірге, өз кезегінде мал-жанға қолайлы жаңа өріс, ел-жұртқа жайлы құтты қоныс таңдауда да шешуші рөл атқарып келген. Бүгінде сол игі дәстүр ұмытылып бара жатқаны жасырын емес. Себебі интернет дамыған заманда әлемнің кез келген түкпірінде қандай ауа райы екенін немесе алдағы аптада күн райы қандай болатынын үйде отырып та білетін болдық. Әйтсе де бұл болжамдар табиғи апаттар мен зілзалалардан кейде сақтап, кейде бармақ тістетіп жататыны да бар. Ал ертедегі қазақ халқы ауа райын қалай болжаған? Академик-ғалым Ақселеу Сейдімбек Қазақ әлемі ғылыми-зерттеу еңбегінде осы ауа райы болжамдарын да жазып кеткен. Ендеше, назарларыңызға ата-бабаларымыздың ауа райы жайындағы жорамалдары мен ырымдарын ұсынып көрмекпіз.