Қыран бүркіт- киелі, қастерлі құс. Қыран құсты қазақ «көк тәңірісі », «аспан перісі», «қанаттылар ханы » деп құрмет тұтқан. Дәл осындай текті құстың болмысы Кеңес Одағының Батыры атағын екі рет алған Талғат Бигелдиновте бар еді. «Ұшқыш болсам » деген өрекпіген көңілмен Бішкектегі ДОСААФ авиамектебіне түседі, ол жерде «У-2 » деген ұшақпен ұшуды үйренеді. 1940 жылы Саратов әскери авиация мектебіне оқуға жіберіледі. Саратовтағы ұшқыштар мектебін екі жыл оқып, сержант шенімен бітірген соң, Чкаловтағы бомбалаушы ұшқыштар мектебін аяқтайды. Ал қан майданға аттанар алдында Ижевск қаласынан «ИЛ-2» штормовигімен ұшуды үйреніп шығады. Әскери оқуды тамамдаған күннен бастап «ұшқыш танк» деп аталып кеткен «Ильюша» ұшағына «бауыр басып кетеді.» 1942 жылы майданға аттанады. Өзі бір көргеннен ұнатқан ұшақпен көк жүзінде 500 сағат болады. 305 рет әскери шабуылға шығып, жау ұясы- Берлинді алуға бірінші болып қатысады. Фашистер өздеріне аяусыз өлім оғын сепкен Талғат мінген ұшақты «Қара ажал » деп атаған. 23 жасында Кеңес Одағының Батыры атағын екі мәрте иеленіп, көзсіз ерлік көрсеткен қыран қазақ қан майданнан аман- есен оралады. Талғат Бигелдинов соғыстан соң азаматтық авиацияны басқарды. Мәскеу инженерлік құрылыс институтын бітіріп, құрылыс саласында да қызмет атқарды.

Тапсырма.
• Мәтіндегі негізгі ойды бір сөйлеммен айтыңыз.
• Мәтіннен келешекте қажет болатын қандай маңызды қорытынды шығаруға болады?
• Талқылауға болатын, ерекше көңіл бөлуге болатын пікір табыңыз. ​​

В Казахстане есть Сарыарка, Мугалжар, Мангистау, Алтай, Семиреченский Алатау, горы Тянь-Шаня. Сарыарка находится в Центральном Казахстане. В Сарыарке есть небольшие невысокие горы. Средняя высота 500-600 м. Самая высокая точка Сарыарки - Аксоран. Высота Аксорана - 1565 м. Мугалжар не очень высокий, череда скалистых гор. Самая высокая точка - гора Боктыбай. Высота - 657 м. Горы Мангистау включают западный и восточный хребты Каратау, а также южный и северный хребты Актау. Самая высокая точка Мангистауских гор - Каратау-Бесшоки. Его высота 556 м. Казахстан включает часть гигантских гор Алтая. Горы Алтая лежат между озерами Вайсан и Байкал. Самая высокая вершина Алтая - Музтау. Его высота 4506 м. На юго-востоке - горы Тянь-Шаня. Горы Центрального, Западного и Северного Тянь-Шаня расположены в Казахстане. Центральный Тянь-Шань расположен на границе Китая, Казахстана и Кыргызстана. Самая высокая точка Казахстана - Хантенири. Его высота 6995 м. Жетысу Алатау расположен на востоке Казахстана, на границе Китая и Казахстана. Жетысу

Уаыт – адам міріні ашалай ны. Уаыт – ркімні натылы мірлік капиталы. Адамны боса кеткен рбір сті ота жаан тегемен те. Адамны ашалай уаыты адамны зіне байланысты. Біреуді бір сааты мы теге болса, енді біреулердікі бір тиын. Кісіні кісілігі уаытты боса лтірмеуден басталма. Даналы жаса байланысты емес. Елді бріне орта бір-а кнтізбе бар, тек оны ркім р трлі пайдаланады. Уаыт – асйектікті мойындамайды. Хана да, араа да берілетін мерзім – тулігіне жиырма трт саат. Дниеде уаыт белгілегеннен арты демократия жо. Мндаы асйектік уаытты пайдалануа байланысты, кім уаытын баалай білсе, сол ана тектілерді атарына осылма. Адам уаытты сезінгенде ана зін-зі адаалап отырады. зіне-зі баыт белгілейді. Дниедегі е жаман дерт-еріншектікті жееді. зін наыз адам етіп трбиелеп шыады. Бгінде іскерлер лемін басаратын лы мртебелі уаыт. Адамны рбір кні, рбір сааты масатсыз тпеуі керек. мірдегі рбір уаытын, з бойындаы айрат-жігерін, аыл-ойын мірге, зі мір сріп отыран оама жмсап, алтысыз ебек етуге, сйтіп зі шін де згелер шін де игіліктер жасауа жмсауы керек. Уаыт бізбен санаспайды, тез тіп кетеді. Сондытан мірді рбір стін бір кндік ызытармен ана ор ылмай, мірді ізсіз, мазмнсыз болмауын адаалау керек. азіргі жасты ша – адамны міріні айратты да, ммкіндігі мол тамаша шаы. Оны жылды кктем мезгілімен салыстыруа болады. «Кктемні бір кні — жыла азы», — дейді халы. Ендеше жастыты бір кні — сені бкіл міріе азы деуге болады. Уаыт бар ой деп бгінгі ісіді ертеге алдырма. мірді за екені рас, біра ол біреу ана. Зымырай шапан асауды мойнындаы арандай шбатылып, ол тез тіп кетпек, оны з тсынан те бергенде бас салмаса, тіп кеткеннен кейін уса да жете алмайсы. Уаыт зымырап тіп жатыр. Ол ешашан тотап трма емес. Бір данышпанны мынандай бір анатты сзі бар: «Кешегі кн тіп кетті. Ертегі кн белгісіз. Сондытан бгінгі кнні ны мен адірін біл». Расында да, біз тіп жатан уаытты нын біле бермейміз. Кбінесе, уаыт тіп кеткеннен кейін ана «а» рамыз. Демек, уаыт — а берілген ткінші баалы зат. Уаыт айта айналып келмейді. Халымыз уаытты дниедегі е ымбат нрсе боландытан да алтына балайды. Алтыны зірше зіде. Оан басалар кз салмасын десе, дрыстап сата. Уаытты кбінесе жаман деттер мен ылытар ртады. Мысалы, жаман детке мар адам уаытын тек осы жола арнайды. Масатсыз ыдырымпаз адам уаытты тек бос сенделумен ткізеді. мар ойнаыш уаытын ойынмен толтырады. Ал зі алтын уаытыды алай ткізудесі? Барлы нрсе уаытты тиімді пайдалана білуге байланысты. р нрсені з уаыты бар. Уаытты мегере алмаан адам жетістікке жете алмайды. Уаытты адірін білу керек. рбір жылды, айды, аптаны, бір кнні, бір саатты, бір минутты, бір секунтты зіндік ны бар. Осыны тсіне білідер!