marisha1234567890e

11.09.2020 21:59 •  Қазақ тiлi

Қызыл кітап – сирек кездесетін және жойылып кетуі мүмкін жануарлардың, өсімдіктердің, жәндіктердің, балықтардың және т.б. тізімі. Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны. Кітаптың беттері әр түрлі түстен тұрады. Қара беттерде жойылған хайуандар, қызыл беттерде сирек кездесетін, сары бетте тез азайып келе жатқан, ал ақ беттерде құтқарылған жануарлардың түрлері көрсетілген. Қазақстанда бұл кітап 3 басылымнан тұрады. Соңғысы 1999 жылы шықты. Кітапта жануардың 120 түрі туралы жазылған. Адамның кесірінен де, көп жануарлар жойылып кетті. Табиғат мінсіз таза, мін бізде ғана. Аңдар жыласа, аңшы оқ атар ма екен? деген. Қызюжнаяыл кітап ішіне құлан, арқар, дуадақ, сонымен бірге барыс, аққу, бүркіт, бірқазан, тырна, қызыл қасқыр, жабайы қызғалдақ т.б. аңдар мен құстар, өсімдіктер кіреді. Бүгінгі күні Қазақстанның «Қызыл кітабына» балықтар, қосмекенділер, жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілер, өсімдіктер енгізілді. Мәңгілікке жойылғандар олар: дронт, қанатсыз гагара, кезбе көгершін, мамонт. Қызыл түс – қауіптілікті білдіреді. Сондықтан, кітапті осы түсте шығаруға шешім қабылданды. Біздің табиғатымыз өте бай. Бірақ оның байлығы шексіз емес, сондықтан оларды қорғау, сақтау керек! Жер қадірің білсең, суғара біл. Бір тал кессең, он тал ек дегендей, табиғат – тал бесігі! Жерге жері, Күнге ері, сонда жер көп өнім береді. Сондықтан, қоршаған ортаға және табиғатқа назар аударуымыз қажет. Әлемдегі бар барлық тіршілік атаулы Жерге табынсын, себебі Жер тіршіліктің қайнар көзі, сондықтан оны жүдетпей күтіп ұстауға әр адам борыштымын деп санасын осы матинде кандай журнактар бар?