Үзінді қай шығармадан алынған? А) «Қыш кітап»
В) «Ғажайып планета»
С) «Базарға, қарап тұрсам,әркім барар»
D) «Кассандра таңбасы»
Е) «Бір тойым бар»
2. Қос жұлдыз шоғыры қанша планетадан құралған?
А) он жеті
В) он екі
С) он
D) он төрт
Е) жеті
3. Кибер неліктен қуанды?
А) жұлдызды көріп
В) Оразовтың сөзіне
С) экипаж мүшелеріне
D) «Жаңа планета көреміз» деп
Е) Кеменің қонғаны үшін
4. Шығарманың авторы кім?
А) Ы.Алтынсарин
В) А.Құнанбайұлы
С) Т.Сұлтанбеков
D) М.Әуезов
Е) Ш.Айтматов
5. Дұрыс ақпаратты көрсетіңіз.
А) Оразов «Байқоңырдың» жолына ең жақын деген қос жұлдыз шоғырына бұрылуға ұйғарды
В) Ол небәрі он алты планетадан құралған
С) Планетаның тартылыс күші сферасын гравитомашина сезбеді
D) Экипаж мүшелері Байқоңыр картасына үңілді
Е) Тек Кибер бұл шешімді мақұлдамады
6. Болжалдық сан есімдер тобын көрсетіңіз.
А) отыз бүтін оннан алты
В) алтыншы, жетінші
С) отыздай, қырықтай
D) алтау, жетеу
Е) екі жарым
7. Бөлшектік сан есімдер тобын көрсетіңіз.
А) екіден бір, үштен бір
В) екі,бір
С) екеу,біреу
D) екінші, бірінші
Е) екеуден, біреуден
8. Абай Құнанбайұлына қатысты ақпаратты табыңыз.
А) «Ғажайып планета»
В) «Базарға, қарап тұрсам, әркім барар»
С) Батыс Қазақстан облысы
D) 1840 жыл
Е) «Кассандра таңбасы»
9. Мақалды аяқтаңыз.
Ғылым - ..., білім – қайық.
А) кітап
В) әлем
С) теңіз
D) өмір
Е) ғарыш
10. Сан есімнің мағыналық түрін анықтаңыз.
Мыңға тарта, жетпіс-сексен, он-он бес
А) болжалдық
В) бөлшектік
С) реттік
D) жинақтық
Е) есептік
11. Қажетті сөзді табыңыз.
Қазіргі уақытта ... арналған театрлар, саябақтар, арнайы ойын алаңдары , телебағдарламалар бар
А) оқушыларға
В) оқушының
С) оқушымен
D) оқушыдан
Е) оқушы
12. «Жоба» сөзінің аудармасы:
А) работа
В) духовное
С) книга
D) торговый
Е) проект
13. Балама энергия көздеріне не жатады?
А) мұнай, газ
В) май шамдар
С) күн, жел, су
D) көмір, отын
Е) табиғи газ
14. «Еңбекқор» сөзінің антонимін табыңыз.
А) батыр
В) жігерлі
С) жалқау
D) ақылды
Е) сұлу
15. « Бір тойым бар» өлеңінің авторы кім?
А) Т.Айбергенов
В) Ш.Айтматов
С) М.Әуезов
D) Т.Сұлтанбеков
Е) О.Сүлейменов
16. Тиісті шартты райлы етістікті қолданып, сөйлемді толықтырыңыз.
Егер жүрген ортаңызда татулық салтанат ..., онда жүмысыңыз нәтижелі болып, тасыңыз өрге домалары анық.
А) билесе
В) құрса
С) жеткізсе
D) тойланса
Е) күлсе
17. Етістіктің бұйрық райы түрінде тұрған сөзді табыңыз.
А) Қалғым келеді
В) Ауылға барыңдар
С) Мен келсем, сен жоқсың
D) Күн ашылса игі еді
Е) Мектепте оқиды
18. Сөйлемдегі қарамен жазылған сөздің синонимін табыңыз.
Біз ұлттардың достығы мен бірлігіне қуанамыз.
А) ынтымағына
В) берекесіне
С) тірлігіне
D) жүрегіне
Е) сеніміне
19. С.Мұқановтың «Саятшы Ораз» әңгімесінде, Ораз қандай құстарды аңға, құсқа салған?
А) ителгі мен қарғаны
В) тұйғын мен қаршығаны
С) бүркіт пен қарлығашты
D) тұйғын мен торғайды
Е) сауысқан мен қырғауыл
20. Еліктеуіш сөздер қатарын табыңыз.
А) жалт-жұлт, жапыр-жұпыр
В) маң-маң, жалт
С) ербең-ербең, мырс
D) қалт-құлт, селк
Е) тарс-тұрс, сырт-сырт
21. Бейнелеуіш сөзі бар сөйлемді анықтаңыз.
А) Мылтық тарс етті
В) Ағаш гүрс етіп құлады
С) Ол артына жалт қарады
D) Су бұрқ-сарқ қайнады
Е) Біреу есікті тарс-тұрс ұрды
22. Ш.Айтматовтың шығармасы:
А) «Кассандра таңбасы»
В) « Ғажайып планета»
С) « Саятшы Ораз»
D) «Бір тойым бар»
Е) «Қан мен тер»
23. «Жылт-жылт етеді
Жылғадан өтеді» - жұмбағының жауабын анықтаңыз.
А) қар
В) тас
С) ағаш
D) су
Е) сөз
24. Күшейткіш үстеулер қатарын табыңыз.
А) Ең, аса, нағыз
В) кең, бай, кіші
С) үлкен, ертең
D) аз, көп, мол
Е) жоғары, төмен
25. «Қан мен тер» романының кейіпкерлерін көрсетіңіз.
А) Ораз, Мұрат, Төлеген
В) Кендебай, Тарғын, Махамбет
С) Еламан, Мөңке, Дос, Рай
D) Оразов, Жұман, Кибер
Е) Ғали, Сәрсенбай, Байжан
26. Шартты рай қатысқан сөйлемді табыңыз
А) Білекті - бірді жығады, білімді - мыңды жығады
В) Татулық кілті – достықта
С) Ынтымақ түбі – игілік
D) Кең болсаң, кем болмайсың
Е) Байлық, байлық емес, бірлік байлық
27. Бұйрық райдың III жағын табыңыз
А) Үйренгісі келеді
В) Табыңдар
С) Ұнатты
D) Айтса
Е) Жетсін
28. «Нағыз дос» тіркесіне мәндес сөзді табыңыз
А) Амал, екі жүзді дос
В) Шын, адал дос
С) Көзқарасы, мүдделері әр түрлі
D) Өтірікші дос
Е) Өзімшіл дос
29. «Бүтін, жарым» сөздері сан есімнің қай түрінде болатынын анықтаңыз
А) Болжалдық сан есім
В)Есептік сан есім
С) Жинақтық сан есім
D) Бөлшектік сан есім
Е) Реттік сан есім
30. Болжалдық сан есімнің жұрнақтарын көрсетіңіз.
А) –дай, -дей
В) – ау, -еу
С) –дан, -ден
D) –ыншы, -інші
Е) қосымшасыз
Қымыз – биенің сүтінен дайындалатын денсаулыққа шипалы әрі жұғымды сусын. Қымыз қазақ халқының ұлттық тағамдарының ішіндегі ең құрметті дастарқан дәмінің бірі. Сары қымыз дертке шипа, денеге күш. Қымыз негізінен жылқы терісінен тігіліп, әбден – тобылғы түтінінің ысы сіңген сабада не болмаса ағаш күбіде ашытылады. Қымыздың ашытқысы «Қор» деп аталады. Дәкеге түйген қорды сабаға не күбіге салып, оның үстіне бір шелектей жаңа сауған салқын саумалды құйып, ыдыстың сыртын жылылап орап тастайды. Қор езіліп саумалға тегіс тарағанда саумалдың дәмі қышқылданады. Сөйтіп, жаңа қор жасалады. Жаңа қордың үстіне салқындатылған (әйтпесе қымыз ірімтектініп кетеді) саумалды құйып, әр жолы саумал құйылған сайын піспекпен жарты сағаттай пісіп араластырып отырады. Қымыз ашытылатын ыдыстың ішіне қойдың сүр құйрығын не болмаса жылқының сүр қазысы мен семіз жаясын салып жіберсе, қымыз майлы әрі жұмсақ болады. Әдетте қымыздың өзінен де май шығады. Ол май қаралтқымданып, қымыздың бетінде қалқып жүреді. Іңірде пісілген қымызды жылылап қымтап қойып, келесі күні биенің бас сауымы сауылып болғаннан кейін ғана қотарады. Саба мен күбіні ең кемі аптасына бір рет әбден жуып, кептіру, ең кемі бір рет ыстап отыру қажет. Дер кезінде тазартып, ысталмаған ыдыс өңезденіп, қымыздан «ескі» дәм шығып тұрады. Қымыздан бір күнге жетерлік мөлшерде қотарып алғаннан кейін, оның орнына қайта саумал құйылады. Бұл процесс бие ағытылғанға дейін осылай жалғаса береді. Қымыз қотарғанда ыдыстың түбіне жетерлік мөлшерде қор қалуға тиіс. Қымыз дайындау шеберлігіне, сүттің тегіне, уақыт мезгіліне қарай бірнеше түрге бөлінеді. Осыған орай оның аталуы да алуан түрлі. Оның ен бастылары төмендегілер: 1.Уыз қымыз – биені алғаш байлағанда аштылатын қымыз. Мұны бие бау деп те айтады. 2.Бал қымыз- әбден пісілген және бойына жылқының не қойдың майы сіңген бапты жұмсақ қымыз. Мұндай қымыздың өңі әдеттегі қымыздан көрі сары әрі қою болады. 3.Бесті қымыз –төрт түн асып, ашуы мейлінше жеткен қымыз. 4.Дөнен қымыз- үш түнегеннен кейін қотарылатын, мейлінше ашуы жеткен қымыз. 5.Жуас қымыз – үстіне саумал қосып жұмсартылған қымыз. Қымыз аса ашып кеткенше ішуге қолайлы болу үшін осылай істейді. 6.Құнан қымыз – екі түнегеннен кейін ғана қотарылатын қымыз. Бұл түнеме қымызға қарағанда күшті болады. 7.Қысырақ қымыз – бірінші рет құлынданған қулық биенің сүтінен ашытылатын қымыз. Қулық биенің сүті жылда сауылып жүрген сары қарын мама биелердің сүтіне қарағанда әлде 8.қайда қуатты болады. Қысырақ қымызды әдетте «Ту қымыз» деп айтады. 9.Қысырдың қымызы- бие ағытылып кеткен кейін, жем, шөбі дайын адамдар қысыр биелерді іріктеп алып қалып, қыста қолда ұстап сауады. Сондықтан, бұл қымызды «қысырдың қымызы» дейді. 10.Сары қымыз –шөп пісіп, биенің сүті қойылған кезде ашытылатын қымыз. Бұл жазды күнгі қымызға қарағанда қою әрі өңі сары болады. 11.Сірге жияр қымыз – бие ағытылар кездегі ең соңғы қымыз. Бие алғаш байланып, уыз қымыз ішерде бір той болса, бие ағытылып, сірге жияр қымызды ішерде тағы бір той болады. 12.Түнеме қымыз- ескі қымыздың үстіне саумал құйылып, келесі күні (тағы бір күн асқаннан кейін) қотарылған қымыз. 13.Қорықтық (тасқорықтық) – тек қана қой - ешкінің сүтінен қойшылар өрісте жүргенде пісіріп ішетін тамақ. Ағаш тостаққа не сапты-аяққа сауып қой сүтіне отқа әбден қыздырылған малта тасты бір-бірлеп салып отырады. Шикі сүт 2-3 минутта қайнап, піседі.
Балқаймақ[өңдеу]Балқаймақ шұңғылдау ыдысқа шикі қаймақ (кілегей) құйылады. Ол баяу жанып жатқан отқа құйылып, бетіне майы шыққанша араластыра отырып пісіріледі. Әбден қайнаған кезде үстіне құмшекер себіледі, бал салынып, ұн қосылады. Содан соң араластырып, тағы да (8-10 минут) қайнатылады. Дайын болған қоспаны ыдысқа аударып, дасттарқанға әкеле беруге болады. Ол көбінесе дастарқанға шаймен бірге беріледі. 1 стакан қаймаққа 2 шай қасық бал немесе 1 ас қасық құмшекер 1шай қасық бидай ұны керек.
Көктем-нағыз көңілді,шаттыққа толы мезгілдің бірі.Сайраған дауыстары құлаққа жағымды құстар көктемгі мезгілде қайта оралады,күн ұзара бастайды,айналадағы адамдардың көктемгі көңіл күйлері де керемет болады.
Көктем мезгілінде қазақтың ұлттық мейрамы,ұлыстың ұлы күні-наурыз мерекесі аталып өтіледі.Бұл көктемде адамдардың ауыздары аққа тиіп,наурыз мерекесінде қазақтың ұлттық тағамдарын жəнеде 7 түрлі тағамнан жасалған наурыз көже жасалынады.Көрісу,наурыз мейрамы көктем шыққаннан кейін қыстан аман- есен
шыққан адамдар бір-бірлерін көріп,мəз мейрам болады.Міне, көктемгі мезгіл осылай өтеді