Ырым дегеніміз өз алдына бір жақсылықтың немесе жаманшылықтың хабаршысы, адамды сақтандыратын белгі іспетті. Сонымен қатар, қазақтарда нені істеуге болмайтыны туралы «тыйым» ұғымымен байланыстағы «ырымдар» да бар (табу). Бүгінде бұл белгі-нышан түріндегі аңыздардың кейбіреуі тарихи тұрғыда ғана қызығу тудырады, бірақ олардың арасында адамдардың өмір сүруіне, рухани және материалдық байлықты жасап, көбейтуіне көмектесетіндері де аз емес. Сонымен қатар, біздің заманымызға дейін жеткен ырым-нанымдардың көпшілігі пұтқа табынушылықтың (тәңіршілдік, шамандық, сопылық, т. б.) іздері де бар. Дегенмен, кейбір ырымдар мен нанымдар Құранның жекелеген сүрелерінде баяндалатыны да рас. «Қазақтар киеге үлкен мән береді. Табиғаттың кейбір апаттарын, отты, кейбір жануарлар мен құстарды, көшпелі тұрмысқа қажет заттарды киелі деп қастерлейді. Осы аталғандарды құрмет тұту, ырым жорасын жасап тұру, а байлық пен бақыт — құт әкеледі деп түсінеді. Ал, осы кәделерді ұстамау, киелерді құрметтемеу жоқшылыққа душар етеді. Сондай құдіретті күші бар жан-жануарларды киесі бар дейді, ал олардың өзін киелі деп атайды. Жан-жануарлар мен заттардың киесін қадірлемеу киенің қаһарын туғызады. Киенің ашуы, қаһары — кесір деп аталады». Ш.Ш. Уәлиханов былай деп жазады: «Төрт түлік малдың арасындағы ерекше белгілері барлары құтты жануар болып саналады. Мысалы, жалы мен құйрығында ақ қылы бар жылқылар құтты саналып, сатылмайды, ешкімге берілмейді, себебі, сол малмен бірге құт-береке кетеді, ал әртүрлі себептермен беріле қалған жағдайда, сілекейін алады, ол үшін жылқының жалынан қыл жұлып алып, кететін малдың аузына салып сілекейлеп қалтасына салып қояды».
Курорт туралы«Шымбұлақ» тау шаңғы шипажайы – Іле Алатауының көркем етегіндегі шатқалда теңіз деңгейінен 2260 м. биіктікте, Алматы қаласының орталығынан 25 км. жерде орналасқан. Ауаның орташа температурасы жазда +20 С, қыста -7 С. Қар қабатының орташа қалыңдығы 1, 5 м., жылдағы шуақты күндер 90% дейін болады. Бұл жерді қар қараша айынан бастап мамырға дейін жамылып жатады.
Тау шаңғы жолдары «Медеуден» «Шымбұлақтың» негізгі стансаларына дейін (ұзындығы бойынша әлемде үшінші орында– 4,5 км) гондола жолдары арқылы жүзеге асырылады. 114 жабдықталған кабина шипажайдың барлық қонақтары үшін қызмет көрсетеді, жолдың өткізу мүмкіндігі сағатына 2000 адамды құрайды, сондай –ақ, онда қосарланған (Комби 1 және Комби2), екі төрт орынды (ККд4 және Левый Талғар) және бугельді арқанды екі жол да бар. Көтергіш Сізді теңіз деңгейінен 2260 м.биіктіктен Талғар асуына (3163 м) дейін көтереді, биіктік айырмасы 903 м. Сіздің оң және сол жағыңызда қар жамылған асқақ тау мен мәңгі жасыл тянь- шань шыршалары жатады.
Шымбұлақ – тау шаңғысымен жаңадан айналыса бастағандарға жазық та жұмсақ жолы, дайындығы жоғары шаңғышыларға арналған ұзақ жол, жылдамдықпен түсетін ФИС- жолдар, сноубордшыларға соны қарлы аңғарлар мен халф-пайп, нағыз шеберлерге экстремалды шұғыл бұрылыстар, могулға арналған арнайы жолы бар – түрлі бағыттағы таң қалдыратын жер. Шымбұлақта жыл сайын жаңа бағыттар ашылып отырады.
Шымбұлақ трассалары Халықаралық Тау Спорты Федерациясымен (FIS) аттестатталған. Жолдың жалпы ұзындығы 3620 метрді құрайды. Сонымен қатар, тау шаңғысының қас шеберлеріне арналған жолдар да бар. Егер де Сіз шаңғы мен сноубордқа ешқашан тұрмаған болсаңыз, үйренетін уақыт келді. Тау шаңғы мектебінің тәжірибелі нұсқаушылары сіздерді керек –жарақпен қамтамасыз етіп, 3 жас пен 100 жас аралындағыларды шаңғы мен сноубордқа сауатты түрде үйретеді. Сіз freestyle, slopestyle, carving және т.б. стильдерді үйрене аласыз. Жалға беру пункттерінде шаңғы мен сноуборд бәріне жетеді.
Тау шаңғы шипажайының аумағында түрлі талғамға арналған қонақүй, мейрамханалар, кафе, кофейня бар.
Шымбұлақ қыста ғана емес жазда да демалуға арналған ғажайып орын! Жыл маусымының бұл мезгілінде тау бедері ерекше. Жан аяғы баспаған жабайы тау бөктерінде қарағайлы орман жамылып жатқан, әсем көгалды ұзыннан ұзақ созылған аңғарлар жатыр. Жаз маусымында балаларға арналған лагерь жұмыс істейді.
Алдағы уақытта кешен аумағын кеңейту, арқанды жолдың ұзындығын ұлғайту жоспарланып отыр. «Шымбұлақ» шипажайында келешекте алматылықтардың ғана сүйікті демалу және көңіл көтеру орнына айналып қана қоймай, оған қоса шетелдік туристтердің назарына да ие болмақ.
Источник: http://e-history.kz/kz/publications/view/899
© e-history.kz
Тау шаңғы жолдары «Медеуден» «Шымбұлақтың» негізгі стансаларына дейін (ұзындығы бойынша әлемде үшінші орында– 4,5 км) гондола жолдары арқылы жүзеге асырылады. 114 жабдықталған кабина шипажайдың барлық қонақтары үшін қызмет көрсетеді, жолдың өткізу мүмкіндігі сағатына 2000 адамды құрайды, сондай –ақ, онда қосарланған (Комби 1 және Комби2), екі төрт орынды (ККд4 және Левый Талғар) және бугельді арқанды екі жол да бар. Көтергіш Сізді теңіз деңгейінен 2260 м.биіктіктен Талғар асуына (3163 м) дейін көтереді, биіктік айырмасы 903 м. Сіздің оң және сол жағыңызда қар жамылған асқақ тау мен мәңгі жасыл тянь- шань шыршалары жатады.
Шымбұлақ – тау шаңғысымен жаңадан айналыса бастағандарға жазық та жұмсақ жолы, дайындығы жоғары шаңғышыларға арналған ұзақ жол, жылдамдықпен түсетін ФИС- жолдар, сноубордшыларға соны қарлы аңғарлар мен халф-пайп, нағыз шеберлерге экстремалды шұғыл бұрылыстар, могулға арналған арнайы жолы бар – түрлі бағыттағы таң қалдыратын жер. Шымбұлақта жыл сайын жаңа бағыттар ашылып отырады.
Шымбұлақ трассалары Халықаралық Тау Спорты Федерациясымен (FIS) аттестатталған. Жолдың жалпы ұзындығы 3620 метрді құрайды. Сонымен қатар, тау шаңғысының қас шеберлеріне арналған жолдар да бар. Егер де Сіз шаңғы мен сноубордқа ешқашан тұрмаған болсаңыз, үйренетін уақыт келді. Тау шаңғы мектебінің тәжірибелі нұсқаушылары сіздерді керек –жарақпен қамтамасыз етіп, 3 жас пен 100 жас аралындағыларды шаңғы мен сноубордқа сауатты түрде үйретеді. Сіз freestyle, slopestyle, carving және т.б. стильдерді үйрене аласыз. Жалға беру пункттерінде шаңғы мен сноуборд бәріне жетеді.
Тау шаңғы шипажайының аумағында түрлі талғамға арналған қонақүй, мейрамханалар, кафе, кофейня бар.
Шымбұлақ қыста ғана емес жазда да демалуға арналған ғажайып орын! Жыл маусымының бұл мезгілінде тау бедері ерекше. Жан аяғы баспаған жабайы тау бөктерінде қарағайлы орман жамылып жатқан, әсем көгалды ұзыннан ұзақ созылған аңғарлар жатыр. Жаз маусымында балаларға арналған лагерь жұмыс істейді.
Алдағы уақытта кешен аумағын кеңейту, арқанды жолдың ұзындығын ұлғайту жоспарланып отыр. «Шымбұлақ» шипажайында келешекте алматылықтардың ғана сүйікті демалу және көңіл көтеру орнына айналып қана қоймай, оған қоса шетелдік туристтердің назарына да ие болмақ.