Наурыз мейрамы - көктемнің жаңала- мейрамы Қазақстанда. Ол задолго дейін мұсылмандықтың қабылда- бас шығыстың халыктарының туды, сол себептен шығар- діни әдет-ғұрыптылықтың және бағытталғандықтың. Ша Наурыз күншығыс күнтізбесіне - жаңа жылдың түбі, көктемнің равноденствия күнімен түйіседі. Қазақтар осы мейрам түртіндімен көктемнің жаңала-, мерейтойдың көңілдің, құнардың және достықтың болып табылады. В ескілікті дейін Наурыза кірісінің адамдар өзінің үйін және шаруашылықты, в абырой мейрамның тал-шыбықты, гүлдерді жамап-жасқады тік-. Санал-, не Наурыз дейін тазаға деген кірсеНаурыз мейрамы — праздник весеннего обновления в Казахстане. Он возник у народов Востока задолго до принятия мусульманства, поэтому лишен религиозной обрядности и направленности. По восточному календарю Наурыз - начало нового года, совпадает с днем весеннего равноденствия.
Для казахов этот праздник является символом весеннего обновления, торжества любви, плодородия и дружбы. В старину до прихода Наурыза люди приводили свои дома и хозяйство в порядок, в честь праздника сажали деревья, цветы. Считалось, что если Наурыз входит в чистый дом к хорошему хозяину, то болезни, неудачи, невзгоды обходят его стороной.
«Наурыз» означает «рождение весны». Это наиболее важный и древний фестиваль восточных народов. Собственно говоря, это Новый Год согласно древнему восточному календарю. У него есть и другое название, Улыс Куны («Первый день Нового Года») или Улыстын Улы Куны («Великий день народа»). Считается, что щедрое празднование праздника Наурыз принесет в дом изобилие и успех на целый год. Эти убеждения объясняют изобилие праздничных ритуалов и обычаев.
С приходом праздника казахи одеваются в праздничные одежды, ходят друг к другу в гости и обмениваются поздравлениями и пожеланиями благополучия в наступающем году.
Празднования сопровождаются повсеместным весельем, играми, лошадиными скачками и другими увеселениями. Главным ритуальным блюдом этого праздника является наурыз-коже, который должен состоять из 7 ингредиентов, символизирующих 7 элементов жизни: вода, мясо, соль, жир, мука, злаки (рис, кукуруза или пшеница) и молоко. Эти ингредиенты символизируют радость, удачу, мудрость, здоровье, благосостояние, скорость, рост и божественную защиту.
Когда казахи празднуют Наурыз, наличие цифры «7» является обязательным — она заключает в себе 7 дней недели - временные единицы бесконечности вселенной: напротив аксакала (белобородый, старик) должны быть поставлены 7 чаш с наурыз-коже. Каждый должен посетить 7 домов и пригласить 7 гостей.
«Коктем Туды» («С рождением весны») — так казахи поздравляют друг друга на улицах, в парках, скверах и на стадионах с праздником Наурыз. Тысячи людей наблюдают за острыми соревнованиями слова акынов, за состязаниями в национальных видах спорта — казахша курес, тогуз кумалак, лошадиные скачки (Кыз-Куу и байга). Разнообразные представления и театральные сценки, представляющие национальные традиции и ритуалы, привлекают людей и учат их уважать свою культуру и родную землю, стремиться к сохранению мира и взаимопонимания между различными национальностями Казахстана.
Ближе к вечеру начинается айтыс — словесное состязание акынов в сопровождении домбры. В нем могут участвовать мужчины и женщины, пожилые и молодые. Продолжается айтыс до рассвета. Побеждает тот, кто лучше прославлял Добро!
В разгар праздника молодежь собирается у качелей — алтыбакан. Все поют песни, танцуют, веселятся и играют в национальные игры.
В Казахстане Наурыз не праздновался всенародно с 1926 года по 1988 год. С 2001 года Наурыз объявлен государственным праздником, а с 2009 года праздник отмечается 3 дня подряд, начиная с 21 марта. Эти три дня в Казахстане объявлены нерабочими.
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!
Қазақтар осы мейрам түртіндімен көктемнің жаңала-, мерейтойдың көңілдің, құнардың және достықтың болып табылады. В ескілікті дейін Наурыза кірісінің адамдар өзінің үйін және шаруашылықты, в абырой мейрамның тал-шыбықты, гүлдерді жамап-жасқады тік-. Санал-, не Наурыз дейін тазаға деген кірсеНаурыз мейрамы — праздник весеннего обновления в Казахстане. Он возник у народов Востока задолго до принятия мусульманства, поэтому лишен религиозной обрядности и направленности. По восточному календарю Наурыз - начало нового года, совпадает с днем весеннего равноденствия.
Для казахов этот праздник является символом весеннего обновления, торжества любви, плодородия и дружбы. В старину до прихода Наурыза люди приводили свои дома и хозяйство в порядок, в честь праздника сажали деревья, цветы. Считалось, что если Наурыз входит в чистый дом к хорошему хозяину, то болезни, неудачи, невзгоды обходят его стороной.
«Наурыз» означает «рождение весны». Это наиболее важный и древний фестиваль восточных народов. Собственно говоря, это Новый Год согласно древнему восточному календарю. У него есть и другое название, Улыс Куны («Первый день Нового Года») или Улыстын Улы Куны («Великий день народа»). Считается, что щедрое празднование праздника Наурыз принесет в дом изобилие и успех на целый год. Эти убеждения объясняют изобилие праздничных ритуалов и обычаев.
С приходом праздника казахи одеваются в праздничные одежды, ходят друг к другу в гости и обмениваются поздравлениями и пожеланиями благополучия в наступающем году.
Празднования сопровождаются повсеместным весельем, играми, лошадиными скачками и другими увеселениями. Главным ритуальным блюдом этого праздника является наурыз-коже, который должен состоять из 7 ингредиентов, символизирующих 7 элементов жизни: вода, мясо, соль, жир, мука, злаки (рис, кукуруза или пшеница) и молоко. Эти ингредиенты символизируют радость, удачу, мудрость, здоровье, благосостояние, скорость, рост и божественную защиту.
Когда казахи празднуют Наурыз, наличие цифры «7» является обязательным — она заключает в себе 7 дней недели - временные единицы бесконечности вселенной: напротив аксакала (белобородый, старик) должны быть поставлены 7 чаш с наурыз-коже. Каждый должен посетить 7 домов и пригласить 7 гостей.
«Коктем Туды» («С рождением весны») — так казахи поздравляют друг друга на улицах, в парках, скверах и на стадионах с праздником Наурыз. Тысячи людей наблюдают за острыми соревнованиями слова акынов, за состязаниями в национальных видах спорта — казахша курес, тогуз кумалак, лошадиные скачки (Кыз-Куу и байга). Разнообразные представления и театральные сценки, представляющие национальные традиции и ритуалы, привлекают людей и учат их уважать свою культуру и родную землю, стремиться к сохранению мира и взаимопонимания между различными национальностями Казахстана.
Ближе к вечеру начинается айтыс — словесное состязание акынов в сопровождении домбры. В нем могут участвовать мужчины и женщины, пожилые и молодые. Продолжается айтыс до рассвета. Побеждает тот, кто лучше прославлял Добро!
В разгар праздника молодежь собирается у качелей — алтыбакан. Все поют песни, танцуют, веселятся и играют в национальные игры.
В Казахстане Наурыз не праздновался всенародно с 1926 года по 1988 год. С 2001 года Наурыз объявлен государственным праздником, а с 2009 года праздник отмечается 3 дня подряд, начиная с 21 марта. Эти три дня в Казахстане объявлены нерабочими.
Қазақ халқының қонақ күтуі мен қонақжайлығы туралы.
Баяғы заманнан бері осы күнге дейін жеткен дәстүріміздің бірі мен бірегейі – келген қонаққа дастарқан жаю. Бұл дәстүр тек қонақжай қазақ халқына ғана тән дүние десем, артық айтпаспын, себебі үйге қандай кісі келмесін «ең болмаса нан ауыз тиіп кету керек» деген ұғым санамызда бала кезімізден қалыптасқан. Қазағым қашан да бар асылын, бар тәттісін «қонақ жесін» деп сақтаған. Қазақ халқы үшін дастарқаннан үлкен, дәмнен үлкен нәрсе жоқ. Ақсақалдар да үнемі «Дастарқан тек қуанышты себептермен жайылсын! Дастарқан мол болсын! Осындай үлкен дастарқан басында жинала берейік!» деп бата беріп, тілектерін айтып жатады.
Дастарқан жайғанда міндетті түрде ең алдымен нан қойылады. «Ас атасы – нан» деген мақал осыдан шықса керек. Ұннан жасалынған тағамдар бағзыдан-ақ ақ дастарханымыздың сәні болып келген. Қазақ өзінің шаңырағындағы кез келген жиында дастархан үстінен нанды алыстатпайды.
Сыйлы қонақ келсе, бұрынғы кезде мал сойылып, ет асылса, қазіргі заманда мал сойылмаса да, қазанды отқа қойып, қонақтың кәдесін асып береді. Күн демей, түн демей қазан асуға келгенде қарап қалмайтын қазақ аналары мен келіндері ет тамақты нақышын келтіріп дайындайды. Бүгіндері қырық күн тойын, отыз күн ойын жасамасақ та, кез келген жиында осы ас бірінші мәзірде тұрады.
Жалпы алғанда, қазақтың дастарханы – киелі нәрсе. Бұл тек жайылған шүберек немесе оған қойған ас-ауқат қана емес, бұл – адамның пейілі, ішкі жан-дүниесі, мейірім-шапағаты. Ендеше дастарқанымыз тек қуанышқа жайылсын!