Жәркен Бөдешұлы өмірі мен шығармашылығы туралы қысқаша ақпарат:

Жәркен Бөдешұлының «Жалғыз» атты поэмасында ақын «оққа сүйенген жалғыз арқардай»деген тәмсілді негізге ала отырып, жалғыз деген сөзге назар аударады. «Бұл жалғанда кім жалғыз?» деген сауал тастаған ақын

«Ақ борықтай ай жалғыз,

Айдан нұрлы күн жалғыз.

Жарқырап тұрған Шолпан да жалғыздығын сезінер,

Таң алдында көз ілер...» деп дүниенің бәрі жалғыздан жаралғанына көңіл аударады. Оны өмірден өткен Бұқар, Абай, Шәкәрім, Мағжан, Махамбет,Исатай, Бауыржан сынды ақындар мен батырлар өмірінен мысалдар келтіре отырып түсіндіреді.

Сөз қоржын

Жалған-ауыспалы мағынада жарық дүние, өмір ,тіршілік.

Борық-өсімдік.Борық тәрізді жұмыр әрі аппақ деген мағынада.

Түйткіл-күдік, секем, сезік.

1 тапсырма :
Төменде берілген сұраққа ПОПС формуласын негізе ала отырып, өз ойыңызды білдіріңіз.

Ақын өзін неліктен жалғыз арқарға теңеп тұр деп ойлайсыз?

Үлгі:

Менің ойымша,

Оны былай түсіндіремін:

Оны мына мысалдармен дәлелдеймін.

1.

2.

3.

Ойымдыдеп қорытындылаймын.

​

Ашу бар жерде ақыл тұрмайды.

Алдын ашсаң, арқырар,

Ашу деген – ағын су,

Ақыл деген – дария,

Алдын тоссаң, тоқырар.

Кісіге бірге туыспау керек,

Туысқан соң сөз қуыспау керек.

Сөз қуған пәлеге жолығады,

Жол қуған олжаға жолығады.

Ағасы келсе, ардақтап атын байлағандай,

Қонағы келсе, құрметтеп жайлағандай,

Тындырымды інісі болса,

Қанат-құйрығы сай болып,

Көңілі жай болып,

Ағаның алар тынысы болса.

Інінің міндеті – басқару,

Ағаның реті - бас бағу емес пе?

Екі адам керіссе, оның арты - қызыл шоқ.

Объяснение:

Әйтеке бидің шешендігі

Толғау жанры әдебиетіміздегі ақындар шығармашылығында, әсіресе жыраулар поэзиясында жиі орын алады. Толғау өлеңде ақындар өмір туралы, қоғам, адам тіршілігі, жақсылық, жамандық т.б тақырыптарда ақыл-өсиет, насихаттық тұрғыда ой қозғайды.

Толғау жанры қазақ, қарақалпақ, ноғай халықтарының ауызша поэзиясында кең тараған. Толғау тектес сөз үлгілерін қырғыздар "санатна-сыятырлар", құмықтар "ойлу йырлар", башқұрттар "қобайыр" деп атайды. Ноғай мен құмық әдебиетінде ерлік толғауы мағынасында қолданылады. Толғаудың жанр ретінде қалыптасуы аталған халықтар әлі бөлініп үлгермеген 13 - 14 ғасырларға сәйкес келеді. 15 - 19 ғасырлардағы қазақ поэзиясында ерекше өркендеп, өзінің жоғары даму сатысына жетті. Толғау тарихы жыраулық поэзияға тікелей қатысты. Көрнекті өкілдері - Қазтуған, Доспамбет, Шалкиіз, Ақтамберді, Үмбетей, Бұқар, Дулат, Махамбет, Базар т. б. Бұл жанр хандық дәуірде аса зор идеологиялық мәнге ие болды. Толғауда терең азаматтық әуен, ірі қоғамдық, әлеуметтік, саяси философиялық тақырып ерекше орын алады. Негізгі бейнелеу тәсілі - дидактика. Толғауда кейде күрделі, көлемді лирикалық туынды, тіпті сюжетсіз поэма дерліктей сипат алады. Құрылысы тирада пішінді, буын саны аралас, кейінгі даму кезеңдерінде өзгеріске ұшырап, біртіндеп тұрақталған. Толғау ауызша дамып, біздің заманымызға ауызша жетті. Бір мақам мен музыкалық аспаптың сүйемелдеуінде орындалады.

Ақпарат дереккөзі: https://massaget.kz/okushyilarga/uy_tapsyirmasyi/22561/

Объяснение: